VOV4.Êđê - Lu mnuih mâo klei rua\ êhu\ng tơ dưi mdrao mgu\n djo\ hdra\ sra\ng dưi hlao. Kha\ sna\n, hla\m brô 10% mnuih rua\ amâo dưi mdrao mgu\n djo\ hdra\, anôk êka sui hlao lehana\n ênưih lo\ rua\ tơdah leh mdrao, kyua du\m brua\ soh ]huai êjai dôk mdrao mgu\n. Kdrê] Klei suaih pral kơ jih jang mnuih, hruê anei, la] kơ 4 klei soh ]huai kha\ng mâo nga\ kơ klei rua\ êhu\ng mdrao nanao amâo hlao.
Ka thâo săng nik kơ klei rua\:
Mâo mnuih rua\ kjham kha\dah mâo leh phung nai aê mdrao mta\ mtăn bi mlih mnơ\ng [ơ\ng hua\, klei hd^p mda, kơ brua\ yua êa drao bi djo\, [ia\dah bi la] ei leh gơ\ klei rua\ amâo mâo dih anei ôh. Di`u amâo mâo uê` ôh hla\m klei hua\ [ơ\ng, [ơ\ng lu mnơ\ng [ơ\ng hăng, msăm, hlơr, mnăm lu kpiê [iêr, mnăm êa mâo gas, kphê grăp hruê. Êjai dôk mdrao [uh hdjul [ia\ leh, snăn mdei he\ yơh amâo lo\ mnăm êa drao ôh, lehana\n kăn lo\ nao mka\ dlăng kơ aê mdrao rei. Di`u bi la], amâo mâo klei dih anei ôh, tơdah lo\ dơ\ng rua\ sna\n kơh lo\ nao mbăng ma\ kơ aê mdrao, ]ih mnăm 2; 3 hruê êa drao srăng hlao yơh. Boh mơ\ng klei ana\n jing, klei rua\ đue# nao kơ kjham h^n êjai, ngă kơ kman HP đ^ h^n klei dưi bi kdơ\ng ho\ng êa drao.
}o\ng mdrao ma\ hjăn kơ sang:
Lu mnuih yua kpu\ng k`^t triêl, êa hnuê mdrao êhu\ng. K`^t triêl lehana\n êa hnuê jing jăk kơ êhu\ng, [ia\dah klei bi kdơ\ng ho\ng kman amâo mâo lu ôh. Kyua klei mưng mdrao mgu\n mơ\ng đưm, lu mnuih mah [ơ\ng k`^t mtah, la]dah knư\ [ơ\ng knư\ jăk. K`^t mtah, lehana\n djah k`^t triêl ka mkra mjing srăng ksu\n đuôm hlăm êhu\ng ngă bi hlơr, lehana\n lo\ bi mđu] êka hla\m êhu\ng tơdah yua nanao ho\ng hnơ\ng lu. Kpu\ng k`^t triêl duah mkra mjing ma\ hjăn amâo mâo djăp hnơ\ng doh ôh, ăt ba klei amâo mâo jăk kơ asei mlei mơh. Brua\ răng kriê amâo mâo jăk ăt ênưih kman mu\t, bi ]a\t h’oh, ana\p srăng ba lu klei amâo mâo jăk kơ tyian prô] mơh. Kyuana\n, kno\ng bi yua man dưn, kyuadah hla\m k`^t lehana\n êa hnuê jing hlơr.
Kyua mdrao amâo mâo djo\ ho\ng klei nai aê mdrao mta\ mtăn ôh:
Tăp năng kyua khua thu\n, kyua brua\ knua\, kyua hu^ tăp ]huai ho\ng lu mta klei mkăn, mâo đa đa mnuih rua\ kreh wơr mnăm êa drao êhu\ng, kyuadah kno\ng kreh jê` mnăm êlâo kơ hua\, lehana\n êdei kơ hua\. Mâo đa đa mta êa drao mnăm hluê mmông, snăn lu mnuih rua\ kreh wơr mnăm êa drao, amâodah mnăm amâo lo\ djo\ ho\ng mmông k]ah. Mâo mnuih wơr mnăm êa drao aguah ưm, snăn lo\ bi mnăm hnô ti tlam amâodah mma\t, êjai lo\ hdơr ma\ mnăm he\ yơh, m^ndah kha\ mnăm bi djăp ênoh hlăm hruê.
Brua\ mnăm êa drao amâo mâo djo\ hdră mdrao ana\n, kreh mâo mse\ snei:
Mdei he\ mnăm êa drao êjai hlăk mrâo mnăm êa drao dua tlâo hruê đu] dlăng mdul leh klei rua\. Leh mdei mâo 2;3 hruê snăn êhu\ng lo\ dơ\ng rua\, snăn lo\ ma\ êa drao mse\ hđăp ana\n mnăm.
Tơdah leh mâo klei amâo mâo jăk mkăn mơ\ng mnăm êa drao snăn ka\n hưn rei ho\ng aê mdrao, [ia\dah ]o\ng nao blei ma\ hjăn êa drao mnăm, amâodah lo\ mnăm mse\ ho\ng êa drao aê mdrao brei mnăm êlâo ana\n.
Lo\ w^t yua ênoh êa drao leh yua êlâo tơdah [uh êhu\ng lo\ dơ\ng rua\: Lu snăk mnuih rua\ amâo lo\ nao mka\ dlăng ôh kơ aê mdrao lo\ ]ih ênoh mta êa drao mkăn mdrao djo\ ho\ng klei jing kơ klei rua\ ara\ anei, [ia\dah ]o\ng nao blei êa drao tui si mta êa drao mnăm êlâo, tăp năng sui thu\n leh.
Mnăm ênoh êa drao hluê si klei nai aê mdrao mta\ kơ mnuih mkăn mnăm: Mâo lu snăk mnuih rua\ akâo ênoh mta êa drao mnuih riêng gah, mnuih hlăm sang tuôm mdrao hlao leh êhu\ng, amâodah mrâo mdul klei rua\ đui] pioh ba yua kơ pô. Di`u amâo mâo thâo săng ôh klei rua\ grăp ]ô mnuih mdê mdê, amâodah kno\ng giăm mse\ đu], snăn hdră mdrao ăt mdê mơ\ng grăp ]ô mnuih amâo mâo klei mdrao mse\ ôh. Mnuih rua\ đăm duah mdrao ma\ hjăn ôh, tơdah ka mâo ôh klei nai aê mdrao mta\ mtăn, kno\ng ênưih le\ hlăm klei amâo mâo jăk mơ\ng êa drao ngă.
Kyua mơ\ng mnơ\ng [ơ\ng hua\ grăp hruê:
Lu mnuih rua\ êhu\ng lehana\n prô] khua kbia\ hriê mơ\ng klei mnăm nanao kpiê êsei. Mâo mnuih kreh kro\ng mlam, p^t đih amâo mâo djăp, mnăm lu đei kphê khua, dju\p hăt ăt hmăi amâo mâo djo\ điêt ôh ho\ng brua\ mdrao klei rua\ êhu\ng lehana\n prô] khua.
Kha\dah mdrao djo\ ho\ng klei nai aê mdrao mta\ mtăn dưn mơh, ăt kăn mâo klei tu\ dưn rei ho\ng mnuih mnăm kpiê êsei, dju\p hăt. Ư| hua\ [ơ\ng aguah, hua\ [ơ\ng amâo mâo djo\ mmông, hua\ [ơ\ng rua\t mjê], hua\ [ơ\ng êla đei, leh hua\ hlo\ng đih mtam ăt jing pô ngă kơ mnuih rua\ mdrao amâo mâo thâo hlao ôh êhu\ng, lehana\n prô] khua.
Viết bình luận