VOV4.Êđê –A In, djuê ana Mơ Nâm – 1 êpul mơ\ng mnuih Sêđăng ti [uôn Kon Chênh, să Măng Cành, kdriêk Kon Plông, ]ar Kon Tum mâo khua lăn ]ar mđup brei ana\n knăl Nghệ nhân ưu tú kyua du\m klei đru mguôp hlăm bruă kriê pioh lehana\n mđ^ lar dhar kreh djuê ana.

A In dưi kkiêng leh anăn hriê kơ pro\ng ho\ng ênai ]ing ]har, ênai đ^ng buôt. Du\m ênai anei jiă kma hlăm ai tiê klei m^n `u mơ\ng điêt. 16 thu\n, `u thâo tông ]ing, ayu\ đ^ng buôt leh anăn mkra mjing  khung (jing kdrăp tông ayu\ ho\ng m'ô)

Hluê si A In, ]ia\ng dưi jiă kma ho\ng klei hd^p ai tiê, mje\ êrô dhar kreh, kdo\ mmui`, bi êdah ai tiê klei m^n ho\ng pô mkăn leh anăn iêu jak lu mniê êra, phung êkei brei thâo tông ]ing bi jăk, kdrăp tông ayu\ ho\ng m'ô bi thâo. Leh anăn snăn yơh, `u khăp tông ]ing, tông khung mơ\ng ama leh anăn aê.

Amâo djo\ kno\ng du\m năn ôh, ]ia\ng dưi thâo lu klei tông ]ing mdê mđê (mơak, ênguôt, bi kuôl ung mo#, djiê bru\..) A In mb^t ho\ng phung êdam êra hlăm [uôn khăng nao hlăm [uôn riêng gah êmuh hriăm.

~u yăl dliê: "Grăp thu\n, leh yan puôt wia\, hlăm [uôn mơak m`ai mu\t hlăm knăm mơak mse\ si knăm tlo\ kbao, knăm mkra mjing war kbao, knăm rah êđai mdiê, knăm tuh ako\ pin êa... Hlăm du\m knăm mơak anăn, mnuih Mơ Nâm amâo dưi k[ah ôh ]ing ]har, đ^ng buôt leh anăn ênai khung.  Anei jing gưl ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang bi êdah ai tiê bi hgu\m, tông ]ing ]har, kdo\ ]huang leh anăn mtô bi hriăm du\m knhuah dhar kreh jăk siam mơ\ng djuê ana pô kơ anak ]ô hu^ dah lui] ram."

Hluê si A in, sa kdrăp khung mâo 3 mta.  Kdrăp tông ayu\ anei dưi mkra ho\ng kngan, amâo mâo klei ngă bruă mơ\ng ya mta ma sin mrâo mrang ôh, brei phung thâo mbruă mâo klei thâo hlăm hdră mkra mjing leh anăn klei thâo hmư\ ênai jăk kơh dưi mkra mjing sa kdrăp khung jăk siam.

}ia\ng dưi mkra sa kdrăp khung mâo ênai jăk, kwang, pô mkra mjing mâo klei thâo ba yua mnơ\ng pioh mkra mjing. Mơ\ng kdrê] m'ô khua (m'ô mâo boh dlông mdê mdê mơ\ng 30-6 cm), ]a\t phă ngo\, 1 nah m'ô kăt bi kr^p, 1 nah m'ô pat knur, ti krah dưi mkra mjing kdrăp tông ayu\ sa êlan diêt pă b^t kiêng leh anăn yua hl^n ju\ m[lir ti năn sa [e\  m'ô êpih leh anăn điêt (jing êlah đ^ng buôt) ]ia\ng mâo ênai.

Pô thâo mbruă A In brei thâo, bruă thâo tông jăk kdrăp khung jing sa klei jăk siam. Kngan điâo djă khung, kngan hnuă djă giê tông hlăm du\m [e\  m'ô ho\ng ai ktang, êdu mdê mdê bi djo\ guôp ho\ng ênhiang grăp klei tông ]ing ]ia\ng ênai bi hlai mb^t jing êdu ê un, kwang amâo dah tông kơ du\m klei mmui` ênhiang djuê ana mơ\ng mnuih Mơ Nâm. Pô tông khung brei mâo knga thâo hmư\ ênai bi jăk kơh dưi thâo tông mb^t ho\ng ]ing ]har leh anăn ênai đ^ng buôt.

Phung thâo mbruă [uôn Kon Chênh hrăm mb^t tông ]ing, ayu\ đ^ng buôt

Hjăn ho\ng klei tông mdah ]ing ]har, hluê si A In, mnuih  Mơ Nâm ba yua 2 r^ng: r^ng 4 boh ]ing leh anăn r^ng 12 boh ]ing.  R^ng 4 boh ]ing, tông mb^t ho\ng đ^ng buôt, hgơr, kdrăp khung. R^ng 12 boh (3 boh ]har leh anăn 9 boh ]ing) tông ho\ng hdơr. Tông ]ing ]har dưi tông ho\ng giê, ho\ng kngan, mâo r^ng ]ing dưi yua hdră mkhư\ ho\ng kngan điâo ]ia\ng mjưh hnơ\ng êmưt pral.

Pô thâo mbruă A In hlăk mblang:

"S^t tông ]ing ]har snăn amâo dưi k]ah ôh đ^ng buôt, hgơr , kdrăp khung mguôp mb^t mjing ênai mơak m`ai, ngă kơ mnuih hmư\ khăp hmư\. Mb^t ho\ng hdră tông mb^t jăk siam mơ\ng ]har, đ^ng buôt, hgơr kwang mb^t ho\ng ênai ]ing mjing sa ênhiang mmui` kwang ktang, mgei ai tiê phung dôk hmư\."

Pô thâo mbruă A In

Hluê si Adu\ bruă dhar kreh hâo hưn kdriêk Kon Plông, ]ar Kon Tum, ]^ng ]har leh anăn kdrăp khung jing sa mta kdo\ mmui` ênhiang djuê ana mơ\ng du\m djuê ana ti kdriêk Kon Plung hlăm anăn mâo djuê ana Sê Dang (Mơ Nâm). Du\m mta kdrăp tông ayu\ anei khăng mâo hlăm du\m bruă dhar kreh mơ\ng mnuih [uôn sang, mơ\ng klei hd^p go\ sang truh kơ klei bi k[^n êpul êya mse\ si bi kuôl ung mo#, đ^ dôk sang roong mrâo leh anăn klei yuôm bhăn mkăn hlăm [uôn. Ho\ng ênhiang mdê mdê, s^t ênai ]ing ]har leh anăn khung dưi tông srăng iêu jak mnuih [uôn sang bi hgu\m kwang w^l kdo\ ]huang riêng gah dram pui, mơ\ng anăn klei bi hgu\m êpul êya [rư\ dưi bi mđ^.

Ăt hluê si Adu\ bruă dhar kreh hâo hưn kdriêk Kon Plông, A In jing pô thâo mbruă thâo lu mta. ~u thâo tông ]ing ]har, lo\ thâo mgăl ênai ]ing, mkra mjing khung. ~u khăng nao hlăm bruă mtô bi hriăm kơ klei thâo tông ]ing, khung leh anăn mkra mjing khung kơ phung mda asei hlăm êpul êya leh anăn dưi mâo mnuih [uôn sang mpu\. Êngao anăn, `u khăng nao hlăm bruă dhar kreh mơ\ng kdriêk, ]ar mko\ mjing, đru jăk  hlăm bruă kriê pioh leh anăn mđ^ lar dhar kreh djuê ana mnuih Sê Dăng.

Theo báo Kon Tum

Pô mblang: Zawut