VOV4.Êđê – Pô thâo tông ]ing A Tiêp, ti [uôn Kon Wang (să Ea Yiêng, kdriêk Krông Pa], ]ar Dak Lak) jing sa ]ô mnuih khăp klei kưt mmui` ênhiang djuê ana Xơ đăng. Êngao kơ bruă tui duah du\m klei tông ]ing hđăp. Klei mmui` ênhiang djuê ana pô, ]ih m]eh pruê| blu\ mrâo kơ klei mmui` ênhiang djuê ana, `u khăng lo\ mtô bi hriăm hdră mdê] ]ing leh ana\n mtô mmui` klei mmui` ênhiang djuê ana kơ phung êdam êra. Truh kơ ara\ anei, `u mtru\t mjhar mko\ mjing leh 4 êpul tông ]ing- kdo\ mmui` ênhiang djuê ana, hiu mdah ti du\m knăm mơak, kdo\ mmui` mb^t ho\ng alu\ wa\l mkăn, đru mguôp kriê pioh leh ana\n mđ^ lar knhuah dhar kreh djuê ana Xơ đăng.

Pô thâo tông ]ing A Tiêp thâo klei kưt mmui` ênhiang djuê ana ho\ng klei khăp k’ê`, kpă đ’đơ\ng mse\ si `u pô. ~u yăl dliê, tơdah hmư\ ênai kdrăp tông pe\ ayu\ djuê ana kwang `u mgei ai tiê yơh. Ênai ]ing mse\ si myang [ia\dah ăt mtluk mtlak, mơak m`ai, ênai kdrăm k’ah mơ\ng brô| t^ng ning, êdu êun mơ\ng ênai klông put, êđăp ênang, jăk siam mơ\ng du\m ênhiang mmui` djuê ana Rơngê, ting ting…

                           Pô thâo mbruă A Tiêp

“Tơdah hmư\ ênai tông ]ing kâo khăp snăk, mgei ai tiê yơh. Kyua ana\n, kâo amâo dưi bi lui] ôh ênai êwa ]ing ]har mơ\ng aduôn aê pô mơ\ng đưm. Kâo nao bi tuôm ho\ng phung thâo tông ]ing hlăm [uôn ]ia\ng tui hriăm. Ara\ anei di gơ\ lu kơ mduôn leh, đa đa djiê leh. Kyua klei khăp ]ia\ng kâo g^r mtô bi hriăm leh ana\n dưi mko\ mjing 4 êpul tông ]ing, hlăm ana\n mâo 2 êpul tông ]ing hlăk khua asei lehana\n 2 êpul tông ]ing hlăk êdam ngiêk. Kâo mtô bi hriăm digơ\ ho\ng jih ai tiê, amâo mâo pô yua amâodah ]ia\ng kơ prăk mah ôh. Kno\ng ]ang hma\ng di`u thâo mdê] knah, kno\ng du\m năn đui], kâo lo\ dơ\ng hur har mtô bi hriăm di`u ya klei kâo tuôm hriăm, tuôm thâo.”

Ara\ anei, pô thâo tông ]ing A Tiêp dôk mtô bi hriăm tông ]ing ]har kơ 24 ]ô hlăk êdam ngiêk hlăm [uôn. Grăp hruê kăm, truh knăm năm lehana\n  kjuh phung hđeh bi k[^n ti sang `u hriăm tông ]ing lehanăn ]ia\ng thâo kơ knhuah dhar kreh mơ\ng djuê ana pô. Adu\ hriăm mơak ana\n lu phung hđeh ti [uôn mkăn ăt akâo nao hriăm mb^t. Kyua lu phung hđeh tui hriăm, ana\n A Tiêp lo\ dơ\ng mkra mjing ]ing kram (chêng kơlá) ]ia\ng kơ phung hđeh mâo sơa^ kdrăp hriăm tông. Tơdah leh phung hđeh thâo tông ]ing kram kơh `u lo\ brei di gơ\ mdê] ho\ng knah khơk êdi. Adei A Yih, 13 thu\n, ti [uôn Kon Wang, brei thâo:

“ Kâo khăp hriăm tông ]ing snăk, truh kơ ara\ anei kâo hriăm 5 mlan leh. Kâo thâo juăt raih leh 2 klei mdê] knah.”

Êpul tông ]ing phung hđeh [uôn Kon Wang prăp êmiêt klei bi lông {uôn ]hưn m’ak – [uôn kdo\ mui`

Thâo klă kơ klei thâo lehana\n knhuah hd^p mơ\ng pô thâo tông ]ing A Tiêp, khua mduôn [uôn Kon Wang jao kơ `u kriê dlăng dua r^ng ]ing hđăp, jing: r^ng ]ing Hlêng 12 boh lehana\n r^ng ]ing Boa 6 boh. Tơdah [uôn sang mâo knăm ngă yang amâodah knăm mơak yuôm bhăn, phung hđeh êdam, hlăk êdam ngiêk dưi ba r^ng ]ing hđăp hriăm lehana\n mdê] tông kơ [uôn sang hmư\.

Ho\ng klei thâo mbruă mơ\ng pô thâo tông ]ing A Tiêp lehana\n phung êkei [uôn Kon Wang, ênai mse\ si myang mơ\ng du\m r^ng ]ing [rư\ hruê [rư\ kwang kbưi lehana\n brư\ hruê mâo lu h^n phung hđeh êdam, êdam ngiêk nao ti sang `u ]ia\ng hriăm, ]ia\ng thâo kơ klei mmui`, knhuah dhar kreh djuê ana.

Êngao kơ bruă mtô bi hriăm kơ êpul hđeh êdam tông ]ing ]har, mmui` klei mmui` ênhiang djuê ana lehanăn thâo yua kdrăp pe\ ayu\ djuê ana, pô thâo tông ]ing A Tiêp lo\ khăp kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana pô. ~u nao bi tuôm ho\ng phung thâo mmui` ]ia\ng lo\ dơ\ng êmuh kơ klei knhuah mdê] knah, klei mmui` ênhiang djuê ana…

~u mkra mjing leh ana\n thâo pe\ brô| ting ning ho\ng lu ênhiang jăk siam mdê mdê, ]ih m]eh pruê| blu\ mrâo kơ du\m klei mmui` ênhiang djuê ana hluê si ênhiang rơngê, tinh ting… Du\m klei mmui` ênhiang djuê ana mrâo kyua `u ]ih m]eh mâo mta phu\n lu jơr, mse\ si: mjum hđeh p^t, mtru\t mjhar ngă bruă duah [ơ\ng, mtă mtăn kơ anak ]ô, bi mni kơ [uôn sang, mmui` bi kmlah kơ klei khăp…

Pô thâo mbruă A Tiêp leh ana\n êpul tông ]ing phung hđeh êlăk hlăk mdah klei kdo\ mui`

Ho\ng klei khăp ngit k’ê`, thâo m]eh mjing ho\ng knhuah dhar kreh mơ\ng pô thâo tông ]ing A Tiêp truh kơ mnuih [uôn sang. Amâo djo\ kno\ng mdah hlăm du\m hdră mâo ti alu\ wa\l, êpul êya đui] ôh, hlăm wưng êgao, 4 êpul tông ]ing- kdo\ mmui` ênhiang djuê ana [uôn Kon Wang nao mdah hlăm lu gưl Knăm kdo\ mmui`, Knăm bi lông tông ]ing ti kdriêk, ti ]ar lehana\n mâo mă klei pah mni sơa^. A Điêt, pô dlăng bruă dhar kreh – hâo hưn să Ea Yiêng, kdriêk Krông Pa], ]ar Dak Lak, brei thâo:

“A Tiêp đru mguôp kơ bruă kriê pioh lehana\n mđ^ lar knhuah dhar kreh djuê ana Xơ đăng ti alu\ wa\l. Kâo đao\ knang lehana\n ktưn hưn kơ pô thâo tông ]ing A Tiêp, ho\ng klei thâo lehana\n ai tiê, `u bi kru\ leh ênai êwa ]ing djuê ana Xơ đăng dưi kwang đung kbưi h^n.”

}ia\ng kơ ênai êwa ]ing ]har dưi kwang kbưi h^n, ]ang hma\ng jih jang mnuih [uôn sang ti kr^ng Lăn Dap Kngư thâo bi mpu\ lehana\n kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana pô mse\ si A Tiêp. Snăn kơh, ênai êwa ]ing ]har kdrăm k’ah, jăk siam na nao, knhuah dhar kreh ]ing ]har mtlu\k mtlak, mơak m`ai na nao, bi kru\ klei ktưn hưn kơ knhuah dhar kreh ti kr^ng Lăn Dap Kngư.

                                    H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk