VOV4.Êđê - Việt Nam hlăk pŏk ngă bruă tlŏ vaccin gang mkhư̆ klei ruă Covid-19  ti dŭm čar, ƀuôn prŏng  mâo klei ruă tưp leh anăn huĭ ênưih tưp klei ruă. Hlăm wưng kơ anăp, vaccin srăng dưi mbha kơ jih jang dŭm čar, ƀuôn prŏng hlăm kluôm ala. Čiăng thâo săng hĭn kơ vaccin gang mkhư̆ klei ruă Covid-19, klei tŭ dưn ba yua, hnơ̆ng êđăp ênang leh anăn klei brei mđing sĭt tlŏ mgang, êpul čih klei mrâo kdrêč mâo leh klei bi trông hŏng aê mdrao Trịnh Quang Trí, Khua Anôk bruă ktuê dlăng klei ruă čar Dak Lak.

-Ơ Aê mdrao, akâo kơ ih brei thâo klă mngač kơ mta vaccine gang mkhư̆ klei ruă tưp covid 19 hlăk dôk ba yua ti Việt Nam?

Aê mdrao Trịnh Quang Trí: Ară anei klei čiăng kơ vaccine Covid 19 jing prŏng snăk ƀiădah anôk mkăp vaccine ka dưi djăp ôh, kyuanăn yơh knŏng mrâo tlŏ hŏng phung ênưih lĕ hlăm klei ruă tưp đuič. Vaccine gang mkhư̆ klei ruă tưp covid 19 hlăk dôk ba yua ară anei anăn jing mơ̆ng knơ̆ng bruă AstraZeneca mơ̆ng ala čar Anh mkra mjing, dưi ba yua leh kơ jih jang gưl thŭn mnuih mơ̆ng 18 – 65 thŭn, amâo mâo ôh klei ruă leh êlâo msĕ si, bi êngoh, amâodah dŭm mta klei ruă kơ kboh...

-Ya mta klei amâo mâo jăk kreh tuôm leh tlŏ mgang, lehanăn ya mta klei brei drei mđing hĕ êjai tlŏ vaccine Covid 19, Ơ Aê mdrao?

Aê Mdrao Trịnh Quang Trí: Ăt msĕ hŏng djăp mta vaccine mkăn mơh, vaccine gang mkhư̆ klei ruă tưp covid 19 leh tlŏ kma hlăm asei mlei kreh mâo dŭm klei amâo mâo jăk msĕ snei: Rua bŏk ti anôk tlŏ, ruă kŏ, êngoh ƀ’ƀiă, ngă mtuk mtŭl hlăm tian prôč... Ƀiădah dŭm klei amâo mâo jăk kjham snăn ară anei ka mâo ôh klei tuôm găn leh. Siămdah, dlông rŏng lăn mâo tlŏ leh êbeh 500 êklăk ênoh vaccine gang mkhư̆ klei ruă tưp covid 19 mơ̆ng dŭm knơ̆ng bruă mdê mdê mkra mjing, snăn drei dưi lač jih jang vaccine anăn mâo klei êđăp ênang sơăi.

Klei năng mđing êjai tlŏ vaccin gang mkhư̆ klei ruă tưp Covid 19 jing tlŏ wang bi kpleh hŏng dŭm vaccine mkăn jing ƀiă êdi dua hrue kăm. Vaccine anei dưi tlŏ ti păl kngan, grăp blư̆ tlŏ jing mơ̆ng 0,5ml lehanăn tlŏ hlăm 2 blư̆, grăp blư̆ bi kpleh truh 12 hrue kăm. Tlŏ bi ênŭm dua blư̆ snăn klei tŭ dưn mâo leh tlŏ mgang jing mơ̆ng 70 – 80%. Mdê hŏng tlŏ vaccine mkăn, tlŏ vaccine covid 19 knŏng dưi tlŏ ti dŭm boh sang êa drao, hlăm sa aguah dưi tlŏ lu êdi mil 50 čô mnuih. Êlâo kơ tlŏ mgang, mnuih nao tlŏ mgang srăng mâo phung nai aê mdrao êmuh kña, mkă dlăng hĕ klei suaih pral, leh mâo klei năng dưi tlŏ kơh srăng dưi tlŏ mgang. leh tlŏ srăng lŏ dôk ksiêm dlăng ti sang êa drao anăn ƀiă êdi hlăm brô 30 mnĭt, leh kơ anăn čŏng pô kăp ksiêm dlăng klei suaih pral kơ sang mơ̆ng 24 –48h. Jih jang sang êa drao srăng pŏk nanao êlan đĭng blŭ mjêč kăp hmư̆ lehanăn wĭt lač klei phung ƀuôn sang hưn boh klei leh tlŏ vaccine covid 19.

-Si hdră tlŏ vaccine covid 19 ti Daklak, Ơ aê mdrao? lehanăn mâo mơ̆ klei dleh dlan kơ drei hlăm klei ngă bruă anei?

Aê mdrao Trịnh Quang Trí: Tui si tĭng năng ai hlăm knhal jih mlan 4 anei srăng mkŏ mjing bruă tlŏ mgang hlăm čar. Leh mâo vaccine srăng mkŏ mjing mtam klei tlŏ mgang kơ phung dôk hlăm ênoh tui si hdră mtrŭn mrô 21 mơ̆ng knŭk kna, anăn jing phung ngă bruă hlăm dŭm boh sang êa drao, knuă druh nai aê mdrao dôk ngă bruă hlăm anôk mdrơ̆ng hŏng klei ruă tưp, êpul ngă bruă tui duah mnuih mâo klei ruă tưp, phung ngă bruă ksiêm mkă klei suaih pral hŏng mnuih đing ti êpul mrô 1. leh kơ anăn jing hŏng êpul kahan ksiêm, lĭng kahan, nai mtô, lehanăn mnuih ngă bruă kreh dôk hlăm anôk lu mnuih... Leh mâo djăp ênŭm vaccine srăng dơ̆ng tlŏ mgang kơ jih jang dŭm êpul mnuih hlue si klei leh dăp anăn.

klei dleh dlan dôk găn hlăm bruă tlŏ mgang vaccine Covid 19 anăn jing kdrăp pioh bi êăt kñăm kriê pioh bi jăk vaccine. lu mta vaccine anôk kriê pioh bi mâo hnơ̆ng êăt ti độ âm, lehanăn kdrăp bi êăt dôk djă yua ară anei mâo ti hnơ̆ng 28⁰C.

Anôk bruă ksiêm dlăng klei ruă mâo mkŏ mjing leh hdră, lehanăn mprăp kdrăp kriê pioh ea drao bi djăp ênoh čuăn čiăng dưi tlŏ Vaccine gang mkhư̆ klei ruă tưp covid 19.

-Lač jăk kơ aê mdrao lu!

Ktrâo atăt bruă hluê ngă 5 klei mtă mơ̆ng phŭn bruă mdrao mgŭn

Čhiăm guôm ƀô̆: Truă nanao čhiăm guôm ƀô̆ hŏng mnal êjai nao hlăm anôk lu mnuih. Truă čhiăm guôm ƀô̆ ti sang êa drao, lehanăn ti anôk mâo klei bi ktlah.

 Bi mdjiê kman: Rao kngan jêñ jêñ hŏng kbu, amâodah hŏng êa rao mdjiê kman, bi mdoh jih jang mnơ̆ng kreh yua msĕ si boh kpăt ƀăng bhă, đĭng blŭ, ai pat, jhưng, mdhô̆, piăt êmiêt bi mdoh nanao pưk sang hŏng klei mngač doh.

Dôk bi kbưi: Răng nanao brei mâo boh kbưi êjai bi tuôm hŏng mnuih mkăn.

Amâo mâo dôk bi ngi hlăm anôk lu mnuih.

Nao hưn mtam hŏng sang êa drao: Ngă klei hưn mthâo hŏng sang êa drao hlăm hdră ba yua App NCOVI, mkŏ yua Bluezone hluê si: Bluezone.gov.vn čiăng mâo klei kăp mtă brei răng kơ klei tưp lar klei ruă covid 19. Tơdah mâo klei bi knăl đĭ êngoh hlơr, mtuk, bhañ, dleh bi êwa snăn iêu mtam đĭng blŭ mjêč mơ̆ng phŭn bruă mdrao mgŭn mrô 1900 9095 amâodah êlan đĭng blŭ mjêč alŭ wăl pô, čiăng mâo klei kăp đru kčĕ, ktrâo atăt klei nao mkă dlăng hŏng klei êđăp ênang.

Bi răng kriê bĕ klei êđăp ênang kơ pô, lehanăn kơ drei ti anăp klei ruă tưp prŏng Covid 19./.