VOV4.Êđê –Ti anôk bi k[^n mjua\t bi hria\m mđ^ h^n klei thâo kơ brua\ mơ\ng phung knua\ druh ma\ brua\ gang mkhư\ ho\ng klei yan adiê nga\ lehana\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo mơ\ng 5 ]ar kr^ng la\n dap kngư mko\ mjing leh ti [uôn pro\ng {uôn Ama Thuột, ]ar Daklak, Adu\ brua\ g^t gai gưl dlông kơ hdra\ gang mkhư\ ho\ng klei yan adiê nga\ bi hgu\m ho\ng Adu\ brua\ kriê dla\ng hdra\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo gưl dlông ba mdah leh klei k]ah mtru\n “Gang mkhư\ ho\ng klei yan adiê nga\ ti kr^ng [uôn sang pô mtam” jing sa hla\m du\m hnơ\ng ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo:

Bi êdah ti anôk bi k[^n, 10 thu\n kơ anei, Lăn Dap Kngư mâo leh 11 mta klei yăn adiê ngă ho\ng hnơ\ng knư\ hruê knư\ kđiăm h^n, lu jing klei không k[ah êa, klei êa lip lê], klei klưh hroh đue\ lăn… mse\ si thu\n 2015, klei êa lê] ba klei lui] liê pro\ng ti Lăn Dap Kngư hlăm brô 3.400 êklai prăk, thu\n 2016, klei không k[ah êa ba klei lui] liê hlăm brô 7.500 êklai prăk. Hjăn hlăm thu\n 2019, êa le] hlăk mlan 8 lui] liê êbeh 1 êbâo êklai prăk, 16 ]ô mnuih djiê lehana\n êka, 5.300 boh sang êngăp hlăm êa, 26 êbâo 700 ha mnơ\ng pla mjing jhat rai.

Ti anôk bi k[^n, phung bi ala mâo leh klei hưn bi êdah kơ brua\ mdrơ\ng ho\ng yăn adiê ngă hlăm brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, ktrâo ata\t hră ma\ brua\, ksiêm w^t ênoh ]ua\n 3.2 “Rơ\ng bi mâo djăp klei găl đru kơ klei hd^p mda ala [uôn, hluê djo\ ho\ng mta mtru\n kơ brua\ mdrơ\ng kơ ana\n mtam ho\ng klei yăn adiê ngă”.

Tui si Nai Pr^n Tăng Minh Lộc, k’ia\ng khua Êpul hgu\m kreh knhâo mđ^ kyar kr^ng [uôn sang Việt Nam, ]ia\ng dưi bi hro\ h^n klei truh tơl mơ\ng yăn adiê ngă, snăn bi mđing kơ du\m brua\ mse\ si: Bi kjăp brua\ ]ua\l mka\;, rơ\ng dưi djăp ênu\m kơ brua\ răng mgang, mdrơ\ng ho\ng yăn adiê ngă ho\ng klei kjăp; mđ^ kyar brua\ duh mkra sia\ suôr ho\ng brua\ drăp w^t brua\ lo\ hma pla mjing pioh kơ ]h^ mnia, ba yua klei kreh knhâo, rơ\ng dưi djo\ guôp ho\ng klei bi mlih yăn adiê. Mb^t ho\ng ana\n, bi ksiêm dlăng djăp mta ênoh ]ua\n ]ia\ng mâo klei găl kơ brua\ mdrơ\ng yăn adiê ngă mdr^ng ho\ng brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo hlăm klei kjăp:

“Knơ\ng brua\ phu\n năng bi ksiêm duah, lehana\n ]o\ng mâo hdră mtru\n kơ brua\ mdrơ\ng ho\ng yăn adiê ngă sia\ suôr ho\ng brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Hlăm ana\n bi mâo du\m ênoh ]ua\n kơ brua\ mdrơ\ng ho\ng klei yăn adiê ngă kla\ h^n, djăp ênu\m h^n hlăm brua\ anei mâo ngă ho\ng klei jăk. Akâo kơ knơ\ng kia\ kriê k]e\ ho\ng knu\n kna mtru\n pral du\m mta hdră êlan ksiêm w^t, lehana\n lo\ bi kru\ leh klei yăn adiê ngă. Jar kơ hdră êlan đru mghaih msir boh mơ\ng yăn adiê ngă, lehana\n lo\ w^t ru\ mdơ\ng leh yăn adiê ngă ]ia\ng kơ djăp alu\ wa\l thâo [uh hdră êlan pioh ngă brua\ bi djo\ h^n”.

Bi Nai pr^n Trần Quang Hoài, k’ia\ng khua Anôk brua\ kia\ kriê mơ\ng gưl dlông kơ brua\ mdrơ\ng ho\ng yăn adiê ngă, khua knơ\ng kia\ kriê brua\ mdrơ\ng ho\ng yăn adiê ngă la]: Sa\ jing gưl brua\ sang ]ư\ êa điêt h^n hlăm jih jang klei kia\ kriê brua\ knu\k kna ti Việt Nam. Kyuana\n, jih jang djăp brua\ kia\ kriê, klei đru kơ mnuih [uôn sang  mdrơ\ng ho\ng klei yăn adiê ngă ti gưl sa\ jing ênưih hluê ngă h^n. Nai pr^n Trần Quang Hoài mâo klei akâo kơ brua\ “Rơ\ng bi mâo djăp klei găl kơ klei hd^p mda ala [uôn, hluê djo\ ho\ng mta mtru\n kơ brua\ mdrơ\ng ti ana\n mtam ho\ng klei yăn adiê ngă” jing leh sa ênoh ]ua\n hlăm jih jang ênoh ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo:

“Wa\t hlăm hdră bhiăn mdrơ\ng ho\ng klei yăn adiê ngă, snăn djăp mta mtru\n mâo ]oh ]ua\n leh kla\ mnga] pioh kơ brua\ mđ^ kyar klei hd^p mda ala [uôn tui si dum phu\n dhar brua\, lehana\n alu\ wa\l bi mguôp mb^t hluê ngă rơ\ng bi mâo klei êđăp ênang kjăp ti ana\p klei yăn adiê ngă. Lehana\n hlăm hdră mtru\n 76 mơ\ng knu\k kna mta măt bi êdah kla\ truh thu\n 2020 jih jang djăp alu\ wa\l bi mko\ mjing êpul ba ana\p kăp mdrơ\ng ho\ng yăn adiê ngă ti jih jang djăp sa\, lehana\n [uôn. Ho\ng brua\ klam yuôm bhăn mse\ snăn, wưng kơ ana\p hmei akâo ho\ng knu\k kna lo\ mbo\ mjing ênoh ]ua\n pioh ngă brua\ s^t”.

Y-Khem pô ]ih hlo\ng răk