VOV4.Êđê- Amâo thâo pĭt, ruă kŏ, wĭr kŏ ênưih mâo hŏng grăp čô mnuih, ƀiădah tơdah klei anei mâo nanao, sui thŭn mlan snăn brei ksiêm mkă čiăng thâo mta phŭn leh anăn hdră msir mgaih mtam čiăng đăm mâo klei amâo jăk kơ klei suaih pral.

Mmông pĭt jing mmông asei mlei amâo kpư̆, ală amâo dlăng, knga amâo hmư̆, ƀăng êgei amâo blŭ… jing mmông dlô amâo ngă bruă. Mmông anei knŏng kboh dôk êran čiăng kơ êrah dưi nao truh kơ dŭm anôk hlăm asei mlei mkăp oxi lehanăn dŭm mta mnơ̆ng mkăn čiăng đru krơ̆ng kjăp klei hdĭp. Sa čô mnuih suaih pral pĭt ƀiă êdi 7h hlăm sa hruê. Mmông pĭt srăng đru kơ asei mlei mdei lehanăn lŏ krŭ wĭt klei suaih pral, hlăm anăn mâo kŏ dlô. Ti mnuih mda asei, kreh pĭt jăk lehanăn amâo hmăi mơ̆ng ênai ngañ nah êngao. Bi hŏng mnuih khua thŭn, pĭt kreh djăl hdơr. Anei jing klei bi êdah mơ̆ng mmông pĭt đih jăk kơ klei suaih pral.

Klei amâo mâo pĭt brei drei mđing anăn jing truh mmông pĭt leh ƀiădah ală ka čiăng pĭt mơh, hlăm kŏ dlô ăt dôk bi mĭn mtŭk mtŭl kơ bruă anei bruă adih, đa đa truh kơ krah mlam ăt kăn thâo pĭt mơh, tơdah pĭt ăt kreh hdơr mơh. Truh kơ kgŭ aguah, asei mlei êmăn êmik. Lehanăn, tơ sa čô mnuih pĭt amâo djăp 6h dưi yap jing dleh pĭt. Dleh pĭt mâo hlăm wưng sui huĭ srăng ngă truh kơ ruă kŏ, wĭr kŏ lehanăn lŏ mâo dŭm klei ruă mkăn đa.

Mâo lu mta phŭn ngă truh klei anei, msĕ si klei mưng bi mlih mmông pĭt đih; amâo mâo pĭt kyua ênai ngañ djiêu gah găn amâo dah adiê hlơr đei, ê’ăt đei, kyua mnơ̆ng ƀơ̆ng amâo dah kyua mnăm čê, kphê… Dŭm mta klei anei srăng dưi msir mghaih amâo dah ƀrư̆ ƀrư̆ srăng luič. Ƀiădah amâo mâo pĭt kyua mâo dŭm klei ruă mkăn msĕ si hdrak, ruă kŏ amâo dah amâo pĭt kyua klei ruă hlăm klang kuê ngă kpăk êlan êrah nao kơ dlô, dlô amâo djăp osi… amâo djŏ knŏng ngă kơ drei amâo pĭt ƀiădah srăng lŏ ngă ruă kŏ, wĭr kŏ. Tơdah klei amâo pĭt mâo sui êbeh 1 mlan amâo jih srăng jing sa klei ruă mơh, hmăi truh kơ klei suaih pral mơ̆ng mnuih ruă lu.

Čiăng bi hrŏ klei amâo pĭt, mnuih ƀuôn sang lehanăn ƀĭng găp drei lŏ dlăng wĭt mmông pĭt đih, pĭt jăk, amâo hlơr đei hlăm yan bhang, ê’ăt đei hlăm yan puih… Drei mđing amâo ƀơ̆ng ôh dŭm mta mnơ̆ng amâo jăk kơ prôč êhŭng, dleh lik msĕ si mnơ̆ng đeh lu êa praĭ, lu mta đạm hlăm mmăt, đăm mnăm lu čê, kphê huĭ srăng ngă dleh pĭt. Boh nik, drei knŏng mnăm êa drao bi h’ĭt ai tiê klei mĭn lehanăn êa drao pĭt tơdah mâo klei ktrâo lač mơ̆ng phung aê mdrao, yua lu blư̆ amâo jăk kơ tiê, tơdah mnăm êgao hnơ̆ng srăng ngă truh kơ djiê.

Čiăng bi hrŏ klei amâo pĭt êđăp ênang lehanăn tŭ dưn, êngao kơ bruă mđing kơ mmông lehanăn anôk pĭt đih, mnuih ƀuôn sang ăt dưi ba yua thiăm dŭm mta mnơ̆ng đru pĭt jăk hĭn, aruăt ariêng jăk, êrah rông asei mlei jăk mơh, dưi mkăp djăp êrah kơ dlô, mkăp osi lehanăn dŭm mta tŭ yuôm mkăn rông dlô. Anei jing hdră bi hrŏ klei amâo pĭt êđăp ênang lehanăn tŭ dưn kơ grăp čô.

Mta phŭn ngă amâo mâo pĭt jing kyua kƀah êrah nao rông dlô, kyua êlan aruăt êrah ba êrah kơ dlô điêt, kyua stress amâo dah djŏ kman ti mnuih kreh ruă mrôk adŭng, mnuih ruă klang kuê ngă kơ êrah amâo dưi đĭ nao rông dlô… Kyua anăn, čiăng mđĭ hnơ̆ng êrah rông asei mlei brei drei yua dŭm mta êa drao mâo mta Ginkgo Biloba... Mbĭt hŏng mta Ginkgo Biloba, drei lŏ ba yua dŭm mta mnơ̆ng mâo Cao Blueberry srăng đru mđĭ mlih klei suaih pral, bi h’ĭt ai tiê klei mĭn, gang mkhư̆ klei ruă kboh… Êngao anăn, brei mâo dŭm mta vitamin B1, B2, B6 srăng đru krŭ wĭt klei suaih pral hlăm kŏ dlô… Kyua anăn, čiăng msir mghaih klei amâo pĭt, ruă kŏ, wĭr kŏ pral lehanăn tŭ dưn, brei drei ruah dŭm mta mnơ̆ng dhơ̆ng msĕ si ti dlông.

Mbĭt anăn, grăp cô mnuih brei mưng kơ pô hdră mjuăt asei djŏ guôp, ƀơ̆ng djăp mnơ̆ng tŭ jăk srăng đru kơ drei pĭt jăk msĕ si ƀơ̆ng asăr mnga krih, dŭm mta mnơ̆ng mâo lu Omega 3, mtei. Mbĭt hŏng bruă drei bi mưng mmông pĭt djŏ guôp brei drei kriăng mjuăt asei mlei grăp hruê, tram jơ̆ng, mnăm êa mđao, êa ksâo mđao êlâo kơ nao pĭt… čiăng kơ drei mâo mmông pĭt jăk./.

Pô mblang: Y-Khem Niê