VOV4.Êđê - Mâo boh tâo lăng hla\m boh [leh jing klei rua\ kreh mâo lu êdi hla\m kpu\ng êa m’iêk, amâodah boh [leh. Hla\k êjai ana\n, mnuih [uôn sang kreh amâo mâo mđing ôh kơ klei rua\ anei, tơl đ^ truh kơ ktro\ kơh nao do\ng mdrao, ba lu klei truh kjham leh.

*Mâo đa đa mnuih mâo boh tâo lăng hlăm boh [leh, ênưih truh kơ klei awa\t kơ boh [leh, tơdah amâo mâo pral ba mdrao. Boh tâo lăng hlăm boh [leh lui sui hlo\ng ba klei jhat kơ boh [leh.

Klei bi knăl mâo boh tâo lăng hlăm boh [leh:

Mâo klei rua\ hlăm k’iêng, tơdah ana\n jing klei rua\ mơ\ng boh tâo lăng pătdah amâo mâo thâo bi knăl ôh mka\ ho\ng klei rua\ mkăn. Kyuana\n tơdah mâo klei rua\ hlăm k’iêng bi nao mka\ dlăng mtam kơ nai aê mdrao, tơdah đing mâo boh tâo lăng snăn nao siêu âm, ma\ rup X quang ]ia\ng thâo [uh lehana\n mdrao mtam bi pral.

Mta phu\n mâo boh tâo lăng:

-Kyua [ia\ m’iêk.

-Mâo wa\t kman leh djiê hlo\ng ksu\n hlăm êlan m’iêk, amâodah djah mơ\ng êa iêk… hlo\ng bi êko\ jing khăng, [rư\ [rư\ hlo\ng jing klo\ êga mse\ boh tâo lăng.

-Kyua [ia\ mnăm êa, kyua adiê thu hlơr, kbia\ lu êa ho\, ngă truh kơ klei hro\ êa hlăm kpu\ng êa m’iêk.

-Kyua mơ\ng mnơ\ng [ơ\ng hua\, mơ\ng klei rua\, kyua yua lu đei êa drao… ngă kơ du\m mta mse\ si calsi, uric, oslat hlăm êa m’iêk đ^ lu.

Hdră răng mgang:

Mnăm lu êa: Anei jing hdră jăk h^n dưi gang mkhư\ boh tâo lăng ho\ng klei tu\ dưn h^n, êđăp ênang h^n. Grăp hruê mnăm hlăm brô mơ\ng 2 - 3 lit êa nga] (Mbha mnăm lu blư\ hlăm hruê) Mnăm lu êa đru `e\ kơ klei mâo boh tâo lăng, lehana\n đru tu\n du\m klo\ boh tâo lăng đ’điêt kbia\ kơ ta].

{ơ\ng [‘[ia\ du\m mta mnơ\ng [ơ\ng mâo mta oxalat: Mse\ si êa ]ê khua, kphê,  socola, êtak k`^, êtak lăn, kpu\ng amlơ\k, djam puăn…

{ơ\ng kba, [ơ\ng kno\ng [ia\ kđeh ]^m: Amâo mâo jăk ôh [ơ\ng ms^n, [ơ\ng ma\ [ia\ djăp mta kđeh ]^m.ẹăk h^n [ơ\ng lu kan h^n kơ ]^m. Ariêng hdang [ơ\ng man dưn dưi leh.

Mnăm lu êa boh krue# kam, êa boh rue# msăm mtah: Dua mta êa boh anei mâo lu citrat, jing mta đru gang mkhư\ klei jing boh tâo lăng hlăm asei mlei.

{ơ\ng lu djam mtam hla rơ\k ktơ\k: Mta êdjao hlăm djam srăng đru bi lik mnơ\ng [ơ\ng pral, đru bi hro\ klei lo\ hrip ma\ mta oxalat mơ\ng prô] kreh mjing boh tâo lăng hlăm kpu\ng êa iêk.

Đăm [ơ\ng ôh mnơ\ng [ơ\ng mâo lu mta purine: Kyua ênưih jing boh tâo lăng mse\ si kan krô, ]^m krô, hdang kan măm, prô] u\n, prô] êmô…

{ơ\ng djo\ hnơ\ng mnơ\ng [ơ\ng mâo calcium: Êa ksâo mtah mâo lu calcium. Grăp mnăm hlăm brô 3 k]ok êa ksâo mtah, amâodah sa ênoh knar ana\n du\m mta mnơ\ng mkra mơ\ng êa ksâo mse\ si [ơr, fomai… Amâo mâo klei kăm biăt êgao hnơ\ng đei ôh mâo lu calcium, kyuadah mse\ snăn srăng ngă lu] klei bi knar hlăm hnơ\ng hrip calcium ênưih mâo klei rua\ amâo mâo jăk kơ klang.

{ơ\ng lu mta mnơ\ng prăi jing mta phu\n ngă truh klei mâo boh tâo lăng. Kyuadah hlăm mnơ\ng [ơ\ng lu protit, lehana\n êma\ srăng đ^ cholesterol hlăm ph^, ênưih jing boh tâo lăng.

Kyuana\n ]ia\ng đăm truh kơ klei mâo boh tâo lăng, snăn kăm [ơ\ng du\m mta mnơ\ng mâo lu cholesterol mâo hlăm prăi, prô], boh kan, ariêng hdang, kdrê] hrah boh mnu\... Lehana\n [ơ\ng lu djam mtam hla rơ\k ktơ\k djăp mta mnơ\ng [ơ\ng [ia\ cholesterol mse\ si tỏi, êsu\n prăng, mmao agha, mmao knga kuih…