VOV4.Êđê - Du\m thu\n gia\m anei leh leh ana\n hla\k bluh mâo du\m klei rua\ tưp kbia\ hriê mơ\ng lu mta kman hu^ hyưt, arưp aram kơ klei suaih pral êpul êya mnuih [uôn sang, boh nik jing ho\ng phung hđeh. Klei hu^ hyưt êdi jing boh s^t hla\m klei hd^p aguah tlam đa ta\p na\ng drei wơr he\ mâo lu mta kman ana\n dôk hla\m riêng gah drei dôk guôn mmông ga\l ]ia\ng ba mtưp leh ana\n đ^ lar. Leh ana\n sa hla\m du\m hdra\ gang mkhư\ ho\ng du\m mta klei rua\ êlưih nga\ ka\n liê pra\k ka\k lei ana\n jing bi mjing klei bhia\n mưng rao kiê kngan ho\ng k[u.

Sang mâo 2 ]ô ayo\ng adei am^ ama h’iêng mơ\ng điêt, [ia\dah e\ Nguyễn Tôn Bảo Ngọc dôk ti sang mrô 27, êlan Hồ Tùng Mậu, [uôn pro\ng Kontum ]o\ng hjăn pô hlăm klei bi mdoh asei mlei. Mâo am^ ama ktrâo la], mơ\ng điêt e\ Bảo Ngọc pral kdal hlăm klei ]hao êgei, pa] [o# mta hlăm aguah leh ana\n tlam leh ana\n boh nik gơ\ khăng rao nnao kngan ho\ng k[u êlâo kơ huă [ơ\ng ăt mse\ mơh leh nao eh m’iêk. Amâo djo\ kno\ng du\m ana\n ôh hla\m gưl nao w^t kơ [uôn aduôn [ơ\ng tit mrâo êgao, e\ Bảo Ngọc amâo mâo djă ôh giê dưh hua\ kyua sang aduôn amâo mâo ôh k[u rao kngan. Am^ ama Bảo Ngọc brei thâo: aduôn bi mă k[u boh ]ia\ng e\ rao kngan leh kơnăn kơh huă yơh. Bruă mjing klei juăt mưng rao kngan ho\ng k[u ba w^t boh tu\ dưn s^t êdi kơ e\ Nguyễn Tôn Bảo Ngọc, klă s^t jing e\ gơ\ [ia\ ruă duam wa\t ho\ng dôk hlăm sang amâo dah hlăm adu\ hriăm mâo lu hđeh êngoh duam. La] kơ klei juăt mưng jăk mơ\ng pô, e\ Bảo Ngọc brei thâo “Êlâo kơ huă [ơ\ng, leh rue# eh m’iêk, s^t rao kngan kâo rao bi doh. Kâo amâo mâo wơr ôh”.

Hluê si phung ngă bruă khoa học, grăp cm2 kl^t kliêng mơ\ng asei mlei mnuih mâo du\m pluh êbâo drei kman ba klei ruă, k[^n lu êdi ti plă kngan ho\ng hlăm brô 200 êklăk kman klei ruă, k[^n lu mta kman kyua 2 [e\ kngan khăng bi  so# djo\ ho\ng djăp mta mnơ\ng hlăm klei hd^p aguah tlam. Kngan jing phu\n khăng ba klei ruă kơ asei mlei. Kyua ana\n bruă mko\ mjing klei juăt mưng rao kngan ho\ng k[u pioh răng mgang klei ruă jing ]ia\ng êdi.

Ho\ng klei g^r mđ^ h^n klei suaih pral êpul êya [uôn sang hluê bruă mkra mlih klei bi mdoh asei mlei leh ana\n bi mdoh wa\l anôk hd^p mda, hlăm du\m thu\n êgao, Knơ\ng bruă mdrao mgu\n ]ar Kontum mđ^ ktang bruă mtô mblang, ktrâo la] ]ia\ng [rư\ hruê [rư\ mâo lu mnuih [uôn sang bi rao kngan ho\ng k[u. Boh s^t brei [uh hluê ngă s^t êm^t h^n ana\n jing hlăm du\m boh sang hră. Nai Bùi Thị Chí Linh, Khua sang hră Gưl I Phan Đình Phùng, [uôn pro\ng Kontum brei thâo: “Hlăm grăp thu\n hriăm, Sang hră mđing dlăng, mtô bi hriăm kơ phung hđeh klei thâo bi mdoh asei mlei, klei thâo răng mgang klei ruă tui hluê mdê bi yan, boh nik gơ\ hlăm bruă rao kngan djo\ hdră. Hlăm grăp thu\n hriăm, sang hră mko\ mjing klei hiu ]hưn hlăm wa\l ta] ktrâo la] kơ phung hđeh hdră rao kngan ho\ng k[u hluê 6 kdrê]. Grăp hruê kăm hlăm m’mông k’kuh hla ]hia\m gru ăt khăng mtă mtăn kơ phung hđeh êlâo kơ huă [ơ\ng, leh rue# eh m’iêk ăt mse\ mơh kngan ]ho\, snăn c\ia\ng bi mâo klei thâo, klei juăt mưng rao kiê kngan ho\ng k[u”.

Klei dưi thâo săng bi rao kngan ho\ng k[u mdjiê kman srăng dưi đru bi mhro\ klei hu^ hyưt dj\o\ du\m mta klei ruă hlăm êlan prô] tian leh ana\n du\m mta klei ruă hlăm êlan bi êwa kjham, khăng mâo phung nai mtă mtăn, giăm 800 ]ô hđeh hriăm hră Sang hră gưl I Phan Đình Phùng, [uôn pro\ng Kontum mtô bi hriam leh klei bhia\n juăt mưng jăk. Adei Trần Võ Mạnh Tuấn, hđeh hriăm hră adu\ 5D brei thâo:“ Hlăm sang hră kâo mâo nai êa drao ktrâo la] kơ kâo 6 kdrê] rao kngan djo\ hdră. Tal êlâo drei rao kngan ti knang êa doh. Leh kơnăn m’mia k[u hlăm pla\ kngan ]ia\ng mâo kbhoh. Drei yua plă kngan anei dhuôr ho\ng plă kngan adih leh ana\n dhuôr plă kngan adih ho\ng pla\ kngan anei. Êdei kơnăn, drei yua plă kngan anei dhuôr ti dlông ro\ng kngan adih leh ana\n yua plă kngan adih dhuôr ti ro\ng kngan anei. Leh kơnăn drei yua kngan anei dhuôr ti kplang kđiêng kngan adih leh ana\n drei yua plă kngan adih dhuôr ti kplang kđiêng anei. Leh kơnăn drei bi k[^n 5 [e\ kđiêng mơ\ng 1 [e\ kngan anei dhuôr ti plă kngan adih leh ana\n drei bi so# 5 [e\ kđiêng mơ\ng 1 [e\ kngan adih dhuôr ti plă kngan anei. Êdei kơnăn kt^t êa doh rao kngan ho\ng knang êa yua m’ar amâo dah ]hia\m doh ]ia\ng sut kngan bi thu”.

Khă gơ\ mâo lu gru knăl bi êdah m’ak hlăm bruă mtô bi hria\m klei juăt mưng rao kngan ho\ng k[u ]ia\ng răng mgang klei ruă, [ia\dah nao ksiêm êlam ti du\m kr^ng riêng gah [uôn pro\ng Kontum brei [uh, ênoh mnuih [uôn sang, boh nik gơ\ mnuih [uôn sang djuê [ia\ khăng rao kngan ho\ng k[u kno\ng mâo [ia\ đui]. Hluê si A Trớp, Khua sang êa drao să Ngọc Bay, alu\ wa\l mâo êbeh 5 êbâo 500 ]ô mnuih, ho\ng 98% jing mnuih [uôn sang djuê [ia\ brei thâo: mb^t ho\ng klei thâo săng mơ\ng mnuih [uôn sang dleh bi mlih, klei hd^p mda adôk dleh dlan ăt jing mta phu\n ngă klei gun kpăk hlăm bruă bi mjing sa wa\l anôk hd^p mda suaih pral leh ana\n đ^ kyar mrâo mrang:“ Kơ klei rao kngan ho\ng k[u, hmei nao mtô mblang hlăm êpul êya [uôn sang rao kngan ho\ng k[u ]ia\ng dưi kdơ\ng mgang ho\ng klei ruă hlăm jơ\ng kngan, [a\ng êgei leh ana\n du\m mta klei ruă tian eh. Klei dleh dlan mơ\ng mnuih [uôn sang Ngọc Bay ana\n jing hnơ\ng thâo săng adôk êdu awa\t, amâo mâo prăk ]ia\ng blei k[u. Amâo rao jê` jê` kngan ôh”.

                                         Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.