VOV4.Êđê –Mơ\ng đưm adih, mnuih K’Ho ti Lâm Đồng brei bi dôk anak amiêt awa. Mnuih [uôn sang la], kyua di`u jing sa găp djuê ênưih bi thâo săng, leh anăn yuôm bhăn h^n jing ngăn do\ mơ\ng găp djuê pô amâo le\ hlăm kiê kngan djuê mkăn ôh. Klei m^n anăn mơ\ng mnuih K’Ho amâo lo\ djo\ guôp ho\ng ênuk ara\ anei. Kyua klei bi dôk anak amiêt awa amâo djo\ kno\ng ngă soh ho\ng hdră bhiăn ôh [ia\dah lo\ dơ\ng ngă ram rue# kơ mjeh anak mnuih.
Klei bhiăn đưm mơ\ng mnuih K’Ho jing amâo brei bi dôk ôh plah wah ayo\ng adei sa aduôn t^ng kơ am^ [ia\dah dưi dôk anak amiêt awa. Kyua hluê si mnuih [uôn sang, phung anak amiêt awa ênưih bi thâo săng, bi phung ka thâo kral amâo thâo săng ôh anăn amâo dưi dôk ôh. H^n êjai, hluê si klei m^n mơ\ng phung mnuih K’Ho đưm dih, hdră k`ăm mơ\ng bruă brei bi dôk anak amiêt awa jing kriê pioh ngăn drăp mnơ\ng dhơ\ng mơ\ng go\ sang, găp djuê, tơdah dôk pô mkăn srăng mbha ara\ng. Kyua klei m^n anei, lu thu\n êgao, mâo lu hlâo ung mo# mnuih K’ho khă gơ\ jing sa êrah, ayo\ng adei sa aduôn hlăm wang tlâo gưl ăt dưi bi jing ung mo#. K’Đơn ti alu\ Lăng Cú, să Gung Ré, kdriêk Di Linh, ]ar Lâm Đồng brei thâo, kyua mphu\n dih mnuih [uôn sang ka đei thâo săng, kno\ng bi m^n kơ bruă dja\ kriê ngăn drăp mnơ\ng găp djuê, kyua anăn mâo klei bi dôk anak amiêt awa.
“Mta mphu\n mơ\ng bruă bi dôk anak amiêt awa mơ\ng mnuih K’Ho êlâo dih jing ]ang hmăng lăn ala, pưk sang, kdrăp mnơ\ng mơ\ng go\ sang dua nah amâo le\ hlăm kngan pô mkăn ôh jing amâo djo\ klei m^n soh ôh. {ia\dah ara\ anei hdră bi dôk ung mo# anei amâo lo\ djo\ guôp ho\ng ênuk ara\ anei ôh. Hjăn mnuih K’Ho Nộp mơ\ng đưm, anak amiêt awa kbưi kơh dưi dôk, bi anak amiêt awa giăm hlăm wang tlâo ênuk snăn amâo dưi bi dôk ôh, ayo\ng adei si thâo jing ung mo# he\. Mnuih K’Ho Nộp mơ\ng đưm bi m^n đ^ kyar h^n mkă ho\ng mnuih K’Ho Sre jing snăn.”
Hluê si klei ksiêm yap mơ\ng thu\n 2015, ênoh mnuih K’Ho mâo êbeh 166 êbâo ]ô mnuih. Hlăm du\m djuê ana K’Ho lo\ mâo klei bi dôk anak amiêt awa, snăn anak ]ô mơ\ng go\ sang anei lu đei amâo suaih ôh. Klei s^t êlâo dih brei [uh ti kdriêk Di Linh, ]ar Lâm Đồng mâo leh klei êngoh duam, mluk mgu kyua bi dôk ung mo# sa êrah.
Amâo djo\ kno\ng mnuih K’Ho đui] ôh, [ia\dah mnuih Chu Ru ti kdriêk Đơn Dương, ]ar Lâm Đồng ăt mâo klei bi dôk ung mo# sa êrah, bi dôk anak amiêt awa. Mse\ si ti alu\ Pro\ Ngó, să Pró, kdriêk Đơn Dương, ayo\ng Ma Nhị jing anak amiêt mă dôk amai Dơnơng Sang Ya Thị jing anak amai. Khă gơ\ mnuih [uôn sang hlăm alu\, phung hlăm sang Aê Diê leh anăn phung kia\ kriê Sang Aê Diê lu blư\ mtô la] [ia\dah di`u ăt jing ung mo#.
Ma Hô, knuă druh bruă hdră bhiăn sa\ Pro\, kdriêk Đơn Dương brei thâo, bruă sang ]ư\ êa lu blư\ mtru\t mjhar hlâo ung mo# leh anăn go\ sang, [ia\ dah di`u ăt sa ai tiê leh anăn hluê ngă djăp klei bhiăn, hdră bi kuôl kă hluê si klei bhiăn djuê ana. Amâo djo\ kno\ng go\ sang ayo\ng Ma Nhị leh anăn amai Dơnơng Sang Ya Thị ôh [ia\dah hlăm să mâo truh du\m pluh hlâo bi dôk anak amiêt awa.
Bi kdơ\ng ho\ng klei bi dôk ung mo# sa êrah anei mơ\ng mnuih Chu Ru leh anăn K’Ho ti Lâm Đồng, alu\ Lăng Cú, să Gung Ré, kdriêk Di Linh la], truh hruê anei tơdah ăt lo\ mâo mơh klei bi dôk ung mo# mse\ sơnăn jing kthul mluk êdi. Yang [uôn brei k]u\t hưn leh anăn bruă sang ]ư\ êa alu\ wa\l brei mâo hdră bi kmhal bi jăk, amâo brei mnuih [uôn sang k[ah klei thâo săng ngă soh ho\ng hdră bhiăn leh anăn hma^ amâo jăk kơ anak ]ô.
“Klei bi dôk anak amiêt awa hluê si mnuih K’ho Nộp hmei klei tal êlâo jing bi dôk ung mo# ka truh thu\n, sa êrah, dôk mo#, dôk ung hnưm jing bruă brei lăm lui. Tal dua bi dôk anak amiêt awa mse\ si bi dôk ayo\ng adei pô anăn amâo dưi tu\ ôh. Anak amiêt awa hlăm wang tlâo ênuk jing giăm đei kăn dưi brei mơh. Bi dôk anak amiêt awa jing klei amâo dưi ngă ôh. Anei jing klei bhiăn amâo jăk, snăn brei drei lui he\ yơh klei anei. Hluê si klei m^n mnuih K’Ho Nộp, bi dôk anak amiêt awa grăm srăng đah, yang adiê srăng bi kmhal.”
Hluê si K’Broh, khua mduôn ti alu\ Kơ Mêng, wa\l krah Di Linh, kdriêk Di Ling, ]ar Lâm Đồng, klei bi dôk anak amiêt awa jing kyua klei mdưm mơ\ng am^ ama dua nah amâo djo\ klei ]o\ng bi khăp mơ\ng dua ]ô ung mo# ôh. Leh anăn mo# adôk mda thu\n đei, kjham h^n jing mrâo êra ngiêk kyua anăn amâo rơ\ng kơ klei [a\ kkiêng anak ôh. Kyua anăn, amâo djo\ kno\ng ngă truh kơ klei dleh dlan bruă duh mkra đui] ôh, [ia\dah anak ]ô leh kkiêng khăng awa\t, amâo suaih, êwiên êwu. Khua mduôn K’Broh ăt lo\ brei thâo, ara\ anei kyua klei hâo hưn mtô mblang truh leh ti kr^ng taih kbưi, mnuih [uôn sang thâo săng, kyua anăn klei bi kuôl ung mo#, mko\ mjing go\ sang mrâo mrang leh, amâo đei lo\ mâo ôh klei bi dôk ung mo# sa êrah.
“Hluê si klei k]ah mtru\n mơ\ng hdră bhiăn ara\ anei, mniê brei djăp 18 thu\n kơh dưi dôk ung, êkei mơ\ng 20 thu\n kơh dưi dôk mo#. Dôk ung ka djăp thu\n phung mniê kkiêng anak hnưm kyua ka truh thu\n [a\ kkiêng anak ôh, anăn ka mâo klei suaih pral, klei thâo ]ia\ng kriê dlăng anak ]ô ôh, anei jing klei amâo jăk ôh. Bruă bi dôk anak amiêt awa snăn mnuih [uôn sang, bruă sang ]ư\ êa alu\ wa\l mâo lu leh klei blu\ mtru\t mjhar lăm lui, mse\ si ti Gung Ré êlâo dih, ara\ anei hlăm wa\l krah Di Linh. Ti wa\l krah bruă sang ]ư\ êa alu\ wa\l mtru\t mjhar mtô la] ktang h^n kơ bruă bi dôk anak amiêt awa. Ara\ anei bruă sang ]ư\ êa alu\ wa\l brei bi mkhư\ jih hnơ\ng, ngă truh kơ klei lăn lui jih klei bi dôk anak amiêt awa kyua dah sa êrah anăn.”
Hdră bhiăn bi dôk ung mo# leh anăn go\ sang kơ klei kăm amâo brei bi dôk ung mo# sa êrah. Hlăm anăn kăm phung mâo găp djuê hlăm wang tlâo ênuk. Snăn, klei bi dôk anak amiêt awa mse\ mrâo la] ti Lâm Đồng jing soh ho\ng hdră bhiăn. Êngao kơ du\m klei dleh kơ klei hd^p mda, bruă duh mkra yang [uôn, klei bi dôk anak amiêt awa mse\ si mnuih K’Ho êlâo dih ti Lâm Đồng srăng bi hro\ klei suaih pral, mâo lu klei ruă duam ho\ng phung anak, ngă ram rue# mjeh anak mnuih, djuê ana.
H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk
Viết bình luận