VOV4.Êđê - Bruă klam mơ\ng phung khua mduôn dưi bi êdah hlăm djăp mta bruă hlăm klei hd^p ala [uôn. Mơ\ng bruă ngă hdră mơ\ng Đảng, hdră êlan, hdră bhiăn mơ\ng Knu\k kna truh kơ bruă duh [ơ\ng, mđ^ kyar bruă duh mkra, kriê pioh dhar kreh djuê ana. Hlăm digơ\, mnuih [uôn sang [uh klei bi hmô, ba anăp. Klei bi blu\ hrăm ho\ng Khua mduôn Kon Sơ Ha Wớp (thu\n anei êbeh 80 thu\n) ti alu\ Dă K'Nàng, dkriêk Dam Rông, ]ar Lâm Đồng ho\ng pô ]ih mkra hdră.

-Ơ awa, thu\n anei êgao 80 thu\n leh, awa găn leh mơ\ng lu klei bi mlih hlăm klei hd^p [uôn sang pô, akâo kơ awa yăl dliê kơ klei ana\n?

Kon Sơ Ha Wơp: Kâo găn leh hla\m 3 ênuk kia\ kriê, ênuk Prăng le\ hlăm klei ara\ng ap gư\ ktư\ jua\. Ênuk knu\k kna hđăp le\ hlăm klei bi kah ana mbha djuê. Kyuana\n klei bi mguôp plah wah mnuih djuê lar ho\ng mnuih djuê [ia\ amâo mâo klei kjăp ôh, le\ nanao hlăm klei bi kah. Truh ênuk drei ara\ anei kâo jing khua mduôn, mnuih mâo k’hưm mâo leh Đảng jưh knang, knu\k kna brei hiu ]ua\ ]hưn hriăm êmuh ho\ng lu anôk, mse\ si Hà Nội lehana\n du\m anôk mkăn, snăn kâo [uh klei bi mguôp plah wah mnuih djuê lar ho\ng mnuih djuê [ia\ kjăp êdi. Ênuk knu\k kna hđăp, mnuih djuê [ia\ amâo mâo hriăm hra\ mơar truh kơ pro\ng ôh, amâo mâo mnuih nga\ aê mdrao. Bi ênuk drei ara\ anei, mse\ si ho\ng djuê găp kâo anei, mâo leh 5 ]ô aê mdrao. Ara\ anei adei tlang yang [uôn hd^p hlăm klei mtăp mđơr kla\ s^t, mnuih djuê lar ngă khua kia\ kriê, snăn mnuih djuê [ia\ jing mnuih ma\ brua\, mnuih djuê [ia\ ngă khua kia\ kriê, snăn mnuih djuê lar jing mnuih ma\ brua\, kâo [uh klei ana\n jing mtăp mđơr.

-Ho\ng brua\ klam jing khua mduôn, si awa hâo hưn k]e\ mtô ]ia\ng đru mnuih [uôn sang mđ^ klei thâo săng, mko\ mjing klei hd^p mda mrâo?

Kon Sơ Ha Wơp: Tal êlâo jing hâo hưn mtô mblang kơ mnuih [uôn sang mâo klei đăo, snăn hmei iêu mthưr jih jang mnuih [uôn sang hd^p bi jăk đăo bi djo\, jih ai tiê đru ru\ mdơ\ng [uôn sang, ru\ mdơ\ng lăn ]ar ana\n yơh jing brua\ tal êlâo. Tal dua le\, kơ klei êđăp ênang yang [uôn, dưi mâo klei êđăp ênang kơh dưi duh [ơ\ng hơ^t, hd^p mda mđ^ kyar klei duh mkra. Tơdah amâo mâo klei êđăp ênang ôh sna\n lui] djăp mta. Kyuana\n brua\ răng mgang klei êđăp ênang yang [uôn jing brua\ ]ua\n tal êlâo pro\ng h^n kơ brua\ mđ^ kyar brua\ duh mkra. Snăn êjai hâo hưn mta\ mtăn, mtru\t mjar mnuih [uôn sang hmei kreh iêu mthưr mnuih [uôn sang mâo klei bi mguôp sa ai tiê ho\ng knu\k kna răng mgang kjăp knu\k kna anei, lui jih klei bhiăn kthu\l mluk, klei awa\t êdu, ư\ êpa [un [in, mnuih [uôn sang brei thâo g^r duh [ơ\ng, mđ^ klei thâo săng, lehana\n thâo bi răng mgang klei êđăp ênang hlăm êlan klông.

-Bi ara\ anei klei hd^p mda hlăk hmăi amâo mâo jăk pro\ng, boh phu\n jing kbia\ hriê mơ\ng klei bi rai dliê. Snăn si awa mta\ mtăn kơ mnuih [uôn sang hla\m klei anei?

Kon Sơ Ha Wơp: Lo\ sa mta klei ana\n jing, kâo iêu mthưr mnuih [uôn sang bi răng mgang dliê, ]ia\ng dưi mâo anôk hd^p mda êđăp, mâo klei kjăp. Mơ\ng thu\n 1995 truh kơ ara\ anei hlăm alu\ wa\l anei amâo lo\ mâo ôh klei bi rai dliê, bi hlăm anôk mkăn kâo amâo mâo nik ôh. Tơdah yang adiê ăt adôk brei kơ kâo mâo klei suaih pral, kâo ăt srăng lo\ mtru\t mnuih [uôn sang brei thâo răng mgang dliê ho\ng klei kjăp, ]ia\ng kơ [uôn sang mtah mda, doh siam, kyuadah dliê jing anôk bi êwa jăk snăk kơ drei, brei kơ drei klei hd^p.

-Bi kơ klei kriê pioh knhuah gru dhar kreh djuê ana pô, lehana\n lăm lui he\ jih ya mta klei bhiăn amâo mâo lo\ jăk, klei bhiăn kthu\l mluk si mâo ngă leh, Ơ awa?

Kon Sơ Ha Wơp: Kâo mta\ mtăn kơ mnuih [uôn sang lăn lui he\ ya mta klei bhiăn kthu\l mluk, mse\ si klei ]oh ngăn pnu\ pro\ng đei hlăm klei bi kuôl ung mo#. Lui he\ yơh klei ana\n. Mnuih [uôn sang bi tui hriăm leh klei bhiăn jăk mơ\ng mnuih djuê lar, mơ\ng tar ro\ng lăn hlăm klei bi dôk ung mo#. Kâo iêu mthưr kơ mnuih [uôn sang bi ruah tui ya jing klei bhiăn jăk siam snăn dja\ pioh, lo\ bi lar… mse\ si ]ing ]eh, a`u\ kông, klei anei drei bi dja\ pioh.

-Ơ awa, hlăm kr^ng mnuih djuê [ia\ drei ti Lăn Dap Kngư anei, lehana\n hlăm ]ar Lâm Đồng anei mse\ mơh, êlâo adih adôk mâo lu klei bi dôk ung mo# mơ\ng mda, ya mta brua\ awa ngă ]ia\ng đru kơ brua\ sang ]ư\ êa lăm lui he\ klei ana\n?

Kon Sơ Ha Wơp: Kơ klei bi dôk ung mo#, êlâo kơ thu\n 2005, snăn adôk mâo lu klei bi dôk ung mo# mơ\ng mda, ka truh thu\n k]ah, mrâo mil 13; 14; 15 thu\n bi dôk he\ ung mo# leh. {ia\dah mơ\ng thu\n 2006 snăn klei anei dơ\ng mdul [ia\ yơh. Ho\ng mnuih [uôn sang mâo klei đăo, hmei amâo mâo brei ôh phung hđeh bi dôk ung mo# mơ\ng mda, truh 17 thu\n ăt ka brei mơh. {ia\dah brei bi dôk ung mo# djăp ho\ng thu\n knu\k kna ]oh ]ua\n mniê djăp 18 thu\n kơ dlông; êkei djăp 20 thu\n kơ dlông.

-Ho\ng hdră mđung asa\p sang mđung asa\p blu\ Việt Nam anei, si klei awa mâo ]ia\ng mta\ kơ mnuih [uôn sang, boh nik ho\ng phung hđeh gưl mrâo, Ơ awa?

Kon Sơ Ha Wơp: Kâo mâo mơh klei ]ia\ng la] kơ mnuih [uôn sang ti Lâm Đông anei, mse\ du\m k[iêng K’ho, Mnông, Ma\... lehana\n jih jang du\m djuê ana ayo\ng adei mkăn brei mâo klei bi mguôp, thâo g^r hlăm klei duh [ơ\ng, lăm lui he\ jih klei bhiăn kthu\l mluk, tui hriăm djăp mta klei đ^ kyar, ]ia\ng dưi hrăm mb^t ho\ng brua\ sang ]ư\ êa mđ^ kyar klei hd^p mda ala [uôn. Kâo mâo mơh klei ]ia\ng mta\ mtăn kơ jih jang phung hđeh gưl mrâo ara\ anei ti Lâm Đồng đăm bi tio\ êran hla\m klei soh ôh mse\ ho\ng sike matu^, bi `e\ đue\ yơh mơ\ng djăp mta klei jhat, brei thâo g^r hriăm hra\ mơar, brua\ knua\ knua\ kreh krui`, hriăm êmuh, tui hriăm klei mnuih djuê lar duh [ơ\ng, lehana\n tui hriăm klei kreh knhâo mkăn mơ\ng ta] êngao, bi răng kriê klei êđăp ênang hlăm êlan klông. }ia\ng kơ mgi dih klei hd^p mda pô jăk siam h^n, kno\ng ho\ng klei hriăm mjua\t, kyuadah klei đ^ kyar dlông ro\ng lăn dưi mâo kbia\ hriê mơ\ng klei thâo săng, kyuana\n yơh kâo hmăng hmưi êdi kơ phung amuôn adei, ]ô anak brei mâo klei thâo g^r hriăm hra\ mơar, thâo bi mguôp, lehana\n thâo bi khăp hdơ\ng găp.

-La] jăk kơ awa lu snăk, pioh leh mmông bi blu\ hrăm ho\ng [^ng hmư\ hdră mđung asa\p ho\ng jih ai tiê pô. Lo\ sa blư\ hơê] hmưi kơ awa mâo klei suaih pral nanao!