Hlăm 2 thŭn êgao, dŭm knơ̆ng prăk mâo leh lu klei bhiăn, hdră mtrŭn čiăng ruh mtlaih klei dleh dlan kơ anôk bruă duh mkra hlăm bruă čan prăk čiăng hgao klei dleh dlan kyua hmăi mơ̆ng klei ruă Covid 19 ăt msĕ mơh dŭm klei hmăi mơ̆ng hdră duh mkra, bruă kđi čar tar rŏng lăn. Khă snăn, bruă mkăp lehanăn hdră čan prăk mơ̆ng dŭm anôk bruă duh mkra kluôm ala lehanăn ti krĭng Lăn dap kngư dôk tuôm hŏng lu klei lông dlăng, dleh dlan kyua hdră krŭ wĭt bruă duh mkra dôk êdu kƀah.

Trần Thị Lan Anh, K’iăng khua Anôk bruă Vĩnh Hiệp brei thâo, sa anôk bruă ba čhĭ kphê kơ ala tač êngao ti Gia Lai: Kyua dleh čan prăk snăn lu anôk bruă duh mkra amâo djăp prăk čiăng rơ̆ng hdră hrui blei lehanăn čih mkra hdră kčah. Klei anei ngă truh klei kpĭ ênoh kyua hnơ̆ng kphê kƀĭn hrui pĕ hlăm yan phŭn dưi ba čhĭ hlăm wưng bhiâo.

“Klei mdê mơ̆ng anôk bruă kphê jing hluê yan, klei čiăng kơ prăk hlăm yan anăn lu snăk kyua anăn hdră msir brei čan prăk brei mâo hdră mtrŭn pŏk mlar hdră mă bruă mơ̆ng anôk bruă duh mkra, si tôhmô tal sa brei čan prăk brei drei kuôl kă amâo dah mgrơ̆ng mnơ̆ng dhơ̆ng, bi ară anei hŏng hdră mtrŭn brei čan bi mgrơ̆ng lăn ala amâo lŏ djŏ guôp ôh hŏng gru hmô pla mjing, mnia mblei mơ̆ng anôk bruă duh mkra ba čhĭ mnơ̆ng kơ ala tač êngao”.

Huỳnh Thị Thị Thùy Trâm, Khua anôk bruă JFT Việt Nam ti Lâm Đồng, klei dleh dlan kơ prăk čan mơ̆ng anôk bruă duh mkra ngă lŏ hma – mnơ̆ng lŏ hma mâo djŏ tuôm kơ dŭm klei kčah mtrŭn ba mgrơ̆ng ngăn drăp, hlăk lăn ngă lŏ hma lehanăn mnơ̆ng pla ti lăn ƀiă dưi tŭ ư. Bi tơdah dưi, knơ̆ng prăk ăt brei čan mă ƀiă. Aduôn Trâm akâo kơ knơ̆ng prăk lehanăn knŭk kna mâo hdră msir kơ klei anei:

“Čang hmăng knơ̆ng prăk knŭk kna mbĭt hŏng dŭm hdră mtrŭn mơ̆ng knŭk kna srăng dưi ruh mtlaih klei kčah mtrŭn kơ bruă ngăn drăp ba mgrơ̆ng. Mâo sa klei akâo mkăn anăn jing ênua ngăn drăp tơdah mâo sa klei truh mơ̆ng yan adiê ngă snăn ênua lehanăn klei đru mơ̆ng knơ̆ng prăk srăng pral truh hŏng anôk bruă duh mkra, srăng đru kơ hdră mkăp amâo mâo mdei ôh”.

Leh hmư̆ dŭm klei ba mdah mơ̆ng dŭm anôk bruă duh mkra lehanăn klei mblang mơ̆ng dŭm knơ̆ng prăk mnia mblei, Đào Minh Tú, K’iăng khua knơ̆ng prăk knŭk kna Việt Nam mñă klă, anôk bruă knơ̆ng prăk mprăp pŏk ngă dŭm hdră msir ruh mtlaih klei dleh dlan, mkăp djŏ hŏng klei čiăng čan mđĭ kyar bruă duh mkra ti alŭ wăk lăn dap kngư. Sa hlăm dŭm hdră msir hlăm wưng ti anăp jing gĭt gai dŭm êpul bruă brei čan prăk mđing hlăm bruă duh mkra mnia mblei, dŭm mta mnơ̆ng lŏ hma phŭn mơ̆ng krĭng msĕ si kphê, ksu, tiu, boh kroh…, mjing klei găl kơ mnuih ngă lŏ hma lehanăn anôk bruă duh mkra čan prăk, bi hrŏ klei čan prăk hŏng ênoh prăk mnga ktrŏ.

Êngao anăn, dŭm knơ̆ng prăk ăt bi hrŏ ênoh prăk mnga brei čan hŏng ênoh čan mrâo lehanăn nư dôk đuôm; ksiêm dlăng, bi hrŏ ênoh prăk tăk kñăm mjing klei găl hĭn kơ anôk bruă duh mkra, mnuih ƀuôn sang, pral čih mkra dŭm hdră bruă, hdră čan prăk hŏng ênoh prăk mnga hdjul, bi ênưih klei ngă hră m’ar kñăm mjing klei găl kơ phung nao čan prăk.

Đào Minh Tú, K’iăng khua knơ̆ng prăk knŭk kna Việt Nam mñă klă, leh klei bi kƀĭn, knơ̆ng prăk knŭk kna srăng gĭt gai dŭm anôk bruă mjêč pŏk ngă hdră đru kơ anôk bruă duh mkra dưi čan prăk hŏng klei găl hĭn.

“ Hmei srăng gĭt gai Knơ̆ng prăl Lŏ hma mđi\ kyar krĭng ƀuôn sang Việt Nam srăng anôk mkŏ hŏng dŭm knơ̆ng prăk mnia mblei mkăn srăng ksiêm dlăng bi nik hŏng klei mjêč čiăng ba mdah dŭm hdră msir lŏ dơ̆ng pŏk mlar lehanăn đru kơ bruă lŏ pla wĭt ana kphê lehanăn dŭm mta mnơ̆ng pla phŭn mkăn. Tal dua đru kơ bruă hrui blei, mkra mjing, ba čhĭ kơ ala tač êngao čiăng ba wĭt tŭ dưn hĭn. Srăng gĭt gai knơ̆ng prăk mnia mblei ngă bruă pral hĭn, ruh mtlaih jih klei dleh dlan hŏng anôk bruă duh mkra leh kơnăn msir mghaih jih bruă rơ̆ng klei êđăp ênang phŭn mkăp prăk duh bi liê”.

Hluê klei ksiêm yap, klei brei čan prăk ti krĭng Lăn dap kngư truh hruê 30/9/2023 mâo êbeh 508.000 êklai prăk, đĭ 6% mkă hŏng knhal jih thŭn 2022 lehanăn truh hlăm brô 4,01% ênoh nư đuôm hlăm hdră duh mkra. Hlăm anăn, prăk čan mđĭ kyar hdră lŏ hma, krĭng ngă lŏ hma êbeh 297.000 êklai prăk, đĭ 3,15% mkă hŏng knhal jih thŭn 2022, êbeh 58% ênoh nư đuôm mơ̆ng krĭng wăl./.