Ênoh čhĭ kphê hlăk dôk đĭ nanao mơ̆ng 120000 - 125.000 prăk/kg. Hlăm mlan 4, ênoh kphê lŏ đĭ 20.000 prăk/kg. Hlăm mlan 3, ênoh kphê đĭ thiăm 15.000 prăk/kg mkă hŏng mlan êlâo anăn. Hŏng ênoh msĕ si ară anei, phung duh mkra hrui blei kphê pioh čhĭ kơ ala tač êngao dôk đăo knăl: Tơdah mlan 5 dôk mâo hnơ̆ng đĭ msĕ hŏng mlan 4, sĭt nik ênoh kphê srăng đĭ truh mtam ti ênoh 150.000 prăk/kg. Kyua klei bi blah, lehanăn klei amâo mâo êđăp ênang hlăm krĭng êa ksĭ hrah, klei kƀah lu kphê, snăn phung mkra mjing kphê ti Ơrôp duah djăp êlan čiăng mkăm pioh, dôk huĭ kơ klei amâo mâo djăp kphê yua kơ êdei anăp, mơ̆ng anăn mơh ngă kơ ênoh čhĭ kphê đĭ nanao amâo mâo mdei.  Hnơ̆ng kphê mâo hlăm tar rŏng lăn ară anei hrŏ mơ̆ng 10 - 15%. Êjai anăn hnơ̆ng kphê mâo ti Việt Nam hlăm yan 2023 -–2024 hrŏ 10%. Jing mnuih pla kphê sui thŭn ti čar Daklak Y - Min Ayun bŏ hŏng klei mơak hŏng ênoh čhĭ msĕ si ară anei:

 “Mnuih ƀuôn sang mâo klei mơak êdi kyua kphê yuôm hlăm thŭn 2024 anei. Mnuih ƀuôn sang msĕ hŏng hmei čang hmăng kơ ênoh boh durian, kphê, lehanăn tiu krơ̆ng nanao ênoh anei, čiăng dưi ba hriê klei trei mđao kơ mnuih ƀuôn sang, pioh mđĭ kyar klei hdĭp mda mnuih ngă lŏ hma.

Lu mta boh mnga phŭn ti čar Daklak msĕ si: kphê, mắc ca, boh durian, mdiê braih... pŏk leh êlan mnia mblei phŭn hŏng ala tač êngao. Klei anei amâo mâo djŏ knŏng mđĭ kyar klei hdĭp mda mnuih ƀuôn sang đuič ôh, ƀiădah lŏ mđĭ leh ênoh mâo ba wĭt mơ̆ng bruă mnia mblei hŏng ala tač êngao truh dŭm êbâo êklai prăk. Thŭn 2024, bruă lŏ hma čar Daklak hlăk dôk gĭr, čang hmăng lŏ dơ̆ng mđĭ boh mnga mâo msĕ si boh durian, kphê, tiu lehanăn mdiê braih. Mbĭt hŏng anăn, dŭm dhar bruă djŏ tuôm dôk tui duah mơh ala čar bi mnia mblei čiăng đru kơ mnuih ƀuôn sang hơĭt hlăm klei dlăng kriê mnơ̆ng pô pla mjing. Nguyễn Hoài Dương, Khua knơ̆ng bruă lŏ hma čar Daklak lač, thŭn dih, klei bi mnia mblei hŏng ala tač êngao mơ̆ng čar gưl tal êlâo truh leh ti ênoh 1,6 êklai đô la, thŭn anei čar lŏ dơ̆ng dưn yua jih klei găl, ai ktang pô hlăm bruă lŏ hma, boh nik pŏk mlarr anôk mnia mblei boh mnga pô mâo:

"Anôk bi čhĭ mnia yơh jing mta kñăm êdi. Thŭn 2024, srăng ksiêm duah čiăng bi mâo truh 16 klei kuôl kă mnia mblei êngiê, tui si Việt Nam mâo kuôl kă leh hlăm alŭ wăl, hŏng dŭm ala čar, kñăm dưn yua jih klei găl mâo leh mơ̆ng dŭm klei kuôl ka bi mnia mblei êngiê, lehanăn lŏ ksiêm duah ti dŭm alŭ wăl mâo klei čiăng blei mnơ̆ng mơ̆ng Việt Nam, hlăm anăn Daklak mâo klei găl prŏng, čiăng mơ̆ng anăn mâo hdră êlan mkŏ mjing klei duh mkra pla mjing djăp ênoh čuăn bi mnia mblei hŏng ala tač êngao, lŏ dưi mđĭ hĭn klei tŭ dưn, lehanăn bi hơĭt hlăm klei bi mnia mblei”./.

Hlăm boh klei bruă lŏ hma mrâo mrang mđĭ kyar mdrơ̆ng hŏng klei bi mlih yan adiê, êpul êya mnuih Bahnar ti să Glar, kdriêk Đăk Đoa, čar Gia Lai yua leh dŭm hdră pla mjing, mkra mjing lŏ hma mrâo. Hlăm anăn, mnuih ƀuôn sang bi hgŭm hŏng anôk bruă duh mkra čiăng pla leh anăn kriê dlăng ana pla mjing kphê hlue si hdră kjăp, răng mgang wăl hdĭp mda, ngă djăp hnơ̆ng čuăn ba čhĭ kơ ala tač êngao. Kyua yua dŭm hdră pla mjing kphê kjăp, mnuih ƀuôn sang Bahnar ti să Glar ară anei dưi čhĭ kphê hŏng ênoh yuôm hĭn hlăm anôk ba čhĭ mơ̆ng 10.000 đ- 15.000 prăl/kg. Lăn ala ăt jăk jing hĭn kyua bruă yua hbâo brŭ, čŏng bi mbrŭ leh anăn lui dŭm mta êa drao krih ana pla mjing, êa drao mâo mta ruă. Ară anei, mâo êbeh 214 gŏ êsei mnuih djuê ƀiă Bahnar ri să Glar, kdriêk Đăk Đoa, čar Gia Lai hgŭm hlăm hdră mkra mjing kphê hlue si hdră doh anei. Klei bi mlih hdră pla mjing kphê tinei amâo djŏ jing knhuang đĭ kyar kơ bruă duh mkra ôh ƀiădah lŏ brei ƀuh mnuih ƀuôn sang thâo săng hnơ̆ng yuôm bhăn bruă mđĭ kyar lŏ hma hlue hdră hơĭt kjăp leh anăn jăk kơ wăl hdĭp mda kñăm mdrơ̆ng jăk hŏng klei bi mlih yan adiê. Lê Hữu Anh -   Khua Êpul hgŭm bruă lŏ hma leh anăn Hdră bruă Lam Anh, kdriêk Đắk Đoa, čar Gia Lai, brei thâo:

 “Mơ̆ng 4 thŭn pŏk ngă gru hmô pla mjing hlue hdră kjăp amâo yua êa drao ruă leh anăn mkra mjing hlue hdră doh snăn boh tŭ ti să Glar anôk Êpul hgŭm bruă lŏ hma leh anăn Hdră bruă Lam Anh pŏk ngă, leh anăn phung mă bruă jing mnuih Bahnar snăn ară anei mâo klei tŭ dưn jăk. Bi êdah mơ̆ng dŭm thŭnm gŏ êsei ƀĭng lŏ hma bi mlih ngă hlue si gru hmô anei jing lu leh anăn dưi mâo klei tŭ dưn klă mngač kơ kriê dlăng đang pla mjing, kơ hdră bi mlih bruă pla mjing.”

Lu thŭn hŏng anei, kyua mâo mphŭn mkăp êa mơ̆ng knơ̆ng mbông êa lu, mnuih djuê ana Jarai ti să Ayŭn, kdriêk Čư̆ Sê, čar Gia Lai pla leh mdiê 2 yan, đa gŏ sang lŏ dưi pla 3 yan ba wĭt boh tŭ bruă duh mkra h’ĭt kjăp. Mnuih ngă lŏ hma hơ̆k kdơ̆k ngă bruă, ba mjeh jăk hlăm bruă pla mjing. Mơ̆ng anăn, dŭm kdrăn mdiê tinei hlăk lehanăn dôk đru kơ klei hdĭp mnuih ƀuôn sang trei mđao hĭn. Dưi thâo, mdiê ti kdrăn lŏ Ayŭn prŏng êbeh 100 ha, lu ênhă dưi pla mjing hluê si doh čiăng mđĭ boh tŭ yuôm, mơ̆ng anăn mđing truh kơ hdră mkŏ mjing anăn knăl braih Ayŭn. Amai Kpăh H’Đan, ƀuôn Keo, să Ayŭn, kdriêk Čư̆ Sê, brei thâo:

 “Êlâo adih ti Ia Bong amâo mâo kdrăp knơ̆ng mbông êa snăn hdră pla mjing, klăklơ̆ng jing pla mdiê mơ̆ng ƀĭng ngă lŏ hma tuôm hŏng lu klei dlan dlan, mơ̆ng hruê ƀuôn Kao mâo bruă sang čư̆ êa alŭ wăl duh mkra knơ̆ng kbông êa, dŭm kdrăn lŏ dưi rơ̆ng mâo djăp êa mbĭt anăn mnuih ngă lŏ hmathâo ba yua hdră mnêč mrâo snăn yan ngă mdiê mâo hnơ̆ng boh mnga lu hĭn, mơ̆ng anăn klei hdĭp dưi bi mlih klă sĭt, amâo lŏ ư̆ êpa, ƀun knap msĕ si êlâo adih ôh.

Să Ea Drông, wăl krah Buôn Hồ, čar Dak Lak mâo êbeh 4.800 ha lăn pla mjing, mnuih ƀuôn sang lu jing pla mdiê, kphê, tiu, rông mnơ̆ng, bê, ŭn… Ti anăp lu mta mnơ̆ng dhơ̆ng lŏ hma lĕ hlăm klei amâo boh mnga, ênoh trŭn, bi mnơ̆ng rông phung blei kpĭ ênoh ƀiă, lu ƀĭng lŏ hma duah hdră nao mrâo, mkŏ mjing êpul bi hgŭm mkra mjing čiăng bi đru kơ klei kreh knhâo hdră mnêč, prăk brei čan, anôk ba čhĭ. Sa hlăm dŭm gru hmô bi hgŭm ba čhĭ ti să Ea Drông jing mkŏ mjing dŭm êpul bi hgŭm rông bê. Hlue anăn, hŏng klei đru mơ̆ng Adŭ bruă duh mkra- anôk bruă nah gŭ wăl krah leh anăn dŭm êpul hgŭm msĕ si êpul êdam êra wăl krah, êpul hgŭm ƀĭng lŏ hma, gŏ êsei mâo klei thâo bi hgŭm mkŏ mjing êpul bi hgŭm, brei čan blei ana mjeh, mkra war êning, mkŏ duah anôk ba čhĭ.

 Msĕ si ayŏng Y Chuông Mlô, ti ƀuôn Dhu, să Ea Drông, wăl krah Ƀuôn Hồ, kyua klei đru mơ̆ng Êpul êdam êra wăl krah leh anăn adŭ bruă duh mkra- anôk bruă nah gŭ wăl krah ƀuôn Hồ, mkŏ mjing leh êpul bi hgŭm rông bê ƀuôn Dhu. Thŭn 2020, hŏng ênoh đru 100 êklăk prăk, êpul hgŭm blei leh 25 drei bê mbha kơ 5 čô kriê dlăng. Truh ară anei, grăp thŭn êpul hgŭm čhĭ dŭm êtuh drei êđai bê leh anăn bê mă kđeh, ba prăk hrui wĭt hơĭt kjăp kơ phung hlăm êpul. Y Chuông brei thâo, bruă rông bê hlue si gru hmô êpul hgŭm jing hdră ngă mbruă leh anăn djŏ guôp hŏng klei găl ana pla mjing, mnơ̆ng rông ti alŭ wăl. Êpul hgŭm dôk čiăng bi lar gru hmô anei truh dŭm gŏ êsei hlăm ƀuôn, mơ̆ng anăn mđĭ prăk hrui wĭt kơ gŏ sang, đru mđĭ klei hdĭp kơ mnuih ƀuôn sang.

 “Rông bê ênưih mkă hŏng mnơ̆ng rông mkăn, bê ăt ƀiă mơh mâo klei ruă, khăng tuôm jing klei ruă ală leh anăn mtuh. Dŭm mta klei ruă anei ênưih mdrao, msĕ si ruă ală snăn knŏng blei êa drao mdrao. Rông bê ăt ênưih hlăm bruă duah mnơ̆ng ƀơ̆ng, riêng gah anei mâo lu mta ana pla mjing mă hla kơ bê ƀơ̆ng msĕ si ana kneh, ana ƀơr… pô dưi hnêč nao koh ba kơ bê ƀơ̆ng”.