Dlăng kơ boh tŭ dưn 2ha kphê, tiu mtah siam hlăm đang hma hŏng lu tal ana kyâo bi êyui, Trần Cao Thiện, alŭ Ea Ngai, să Dliê ya, kdriêk Krông Năng, car Dak Lak ti krah klei mđiă hlơr ktang yan bhang không mơ̆ng lăn dap kngư, ƀiă snăk mnuih thâo 4 thŭn êlâo ñu dôk bi blah hlăm ai tiê ñu pô, si srăng ngă čiăng kơ đang hma pô mâo klei tŭ dưn. Kyuadah hlăk anăn, ênoh čhĭ tiu, kphê knŏng wĭr wĭr kgŭ 40.000 prăk/kg, knư̆ mă bruă knư̆ luič liê. Êjai anăn boh durian mâo wưng đĭ yuôm mơ̆ng 80.000 - 90.000 prăk/kg. Phung ngă đang hma bi kluh rŭ hĕ jih kphê, tiu bi nao pla boh durian sơăi, ƀiădah Trần Cao Thiện ăt dôk djă pioh đang kphê pô, ñu lač:

 “Ana kphê mơh ăt jing knơ̆ng. Wăt hŏng ana boh durian ăt ka dưi thâo mơh mgi dih si srăng jing ênoh arăng blei ăt dôk yuôm thâo dah hơăi, ƀiădah hŏng ana kphê ƀuh jing ăt hơĭt hĭn. Ênoh čhĭ kphê mâo klei trŭn hĕ knŏng ƀiă, ƀiădah pô dê čhĭ kphê jăk, snăn ăt yuôm mơh, amâo mâo dih anei ôh”.

Khădah klei bi mnia mblei ti êngao dôk mtŭk mtŭl đĭ trŭn amâo mâo dưi thâo tĭng mkă, ngă leh kơ lu mnuih pla mjing kruh kruh kơ yŭ kruah kruah kơ ngŏ ngă bruă amâo lŏ thâo bĭt si srăng ngă, pla ana anei, druôm ana adih. Ƀiădah ară anei mnuih pla mjing ti daklak ruah leh hdră êlan pla mjing mtam djăp mta mnơ̆ng hlăm sa ênhă lăn. Cao Văn Thắng, ti să Ea Kiết, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Đắk Lắk brei thâo, gŏ sang ñu mâo giăm 2ha, êlâo dih tuôm lĕ leh hlăm klei mă bruă pla ana anei, druôm ana adih, druôm lŏ pla, pla lŏ druôm, klei hdĭp mda kplŭt aguah kƀah tlam, swing swang amâo thâo bĭt êlan mă bruă. Ƀiădah leh mâo hdră pla mjing pla tiu, kphê, mbĭt hŏng ana boh kroh, snăn đang hma ñu ba wĭt leh sa ênoh h’ĭt. Khădah mmông anăn kphê čhĭ amâo mâo yuôm, ƀiădah ñu mâo chĭ mơ̆ng mnơ̆ng mkăn lĕ snăn ăt mâo nanao 300 êklăk prăk/thŭn.

 “Tal êlâo jing pla kphê, leh kơ anăn pla tiu, ƀiădah ƀuh ênoh amâo lŏ yuôm snăn rŭ hĕ jih. Pla êbeh kơ dua êbâo gơ̆ng tiu, ƀiădah hlŏng amâo mâo ƀơ̆ng. Ară anei lŏ wĭt duh kơ kphê, lehanăn mbĭt anăn pla ana boh durian, lehanăn ana măkka. Mă klei hriăm mơ̆ng klei ngă bruă amâo mâo jing êlâo, tui tiŏ êran hŏng arăng đei luič liê, ƀiă riă đuôm nư klei. Snăn ară anei amâo mâo knŏng pla mjing sa mta mnơ̆ng ôh, bi pla mjing lu mta kñăm dưi mâo ba wĭt nanao hlăm jih thŭn”.

Amâo mâo djŏ knŏng pla mjing lu mta, ƀiădah phung pla mjing ti Daklak lŏ mâo klei mđing uêñ kơ hdră êlan dlăng kriê wwiê ênăk kjăp, ba wĭt boh mnga tŭ, răng mgang wăl hdĭp mda doh, lehanăn dưi răng kriê mơh kơ asei mlei pô. Lê Đình Tư, ti să Ea Kao, ƀuôn prŏng Buôn Ma Thuột, čar Đắk Lắk mâo êbeh 4ha lăn pla kphê. Hŏng đang kphê hlăk hlăm thŭn dôk dlăng kriêm snăn pla pluă mbĭt anăn êtak êbai, pla plăng, lehanăn ana êa drao... bruă pla pluă mnơ̆ng mkăn đru leh kơ ñu mâo hnơ̆ng hrui wĭt hơĭt, bi hrŏ ênoh bi liê, amâo mâo lui ôh lăn thu krô, ngă luič hnơ̆ng h’ăp msah kơ lăn., anăp liê hĭn êa krih, mâo đa đa mnơ̆ng pla anăp mjing bi êbhuič kơ lăn, kñăm čiăng kơ ana mnơ̆ng pla mkăn đĭ jing:

 “Pla mjing lu tal kyâo hlăm đang hma, hlăm anăn mâo wăt ana kyâo dliê, mâo ana boh kroh, lehanăn tơl hnơ̆ng ti ƀô̆ lăn dôk lui rơ̆k snăn, mjing kơ sa wăt hdĭp mda kjăp hlăm đang hma pô. Tal dua, mjing kơ sa wăl adiê êđăp, mâo lu osi kơ đang hma jăk snăk ba klei suaih pral kơ pô hlăm klei mă bruă, lehanăn kơ jih jang yang ƀuôn mơh”.

Čar Đắk Lắk mâo hlăm brô 213.000ha kphê, ba wĭt boh mnga grăp thhŭn mơ̆ng 550.000 tôn kphê asăr kơ dlông. Tui si knơ̆ng bruă lŏ hma čar Đắk Lắk, klei pla mjing lu mta mnơ̆ng hlăm sa đang hma snăn kphê knŏng êbeh 40% hlăm ênhă anăn. Čar Đắk Lắk lŏ dơ̆ng mtrŭt mjhar, mjing djăp klei găl čiăng kơ dŭm gŏ êsei, phung duh mkra mnia mblei kphê mjut mjing lu mta ana mnơ̆ng pla mbĭt hŏng   kphê. Anei dưi yap jing sa hlăm dŭm hdră ba wĭt klei tŭ dưn hĭn êdi kơ klei duh mkra mnia mblei, lehanăn răng mgang wăl hdĭp mda, anăp tui tiŏ nanao klei mđĭ kyar kjăp bruă lŏ hma, mdrơ̆ng hŏng klei bi mlih yan adiê./.