Dak Lak ară anei mâo êbeh 657 ha lăn pla mjing lu mta msĕ si kphê, ksu, tiu, kñŭl, ana ƀơ̆ng boh. Hlăm anăn kphê mâo ênhă giăm 213 êbâo ha, hnơ̆ng boh mnga êbeh 550 êbâo tôn grăp thŭn. Kphê jing boh mnga bruă lŏ hma phŭn, hmăi klă anăp kơ hnư hrui wĭt mơ̆ng lu gŏ sang ti čar Dak Lak. Hlăm boh sĭt, bruă pŏk phai pral ênhă pla mjing, bi tiŏ êran kơ boh mnga, mjhua hŏng hbâo pruê, êa drao răng mgang ana pla mjing, ăt msĕ hŏng klei pla mjing knŏng hjăn kphê, ba yua lăn êa amâo mâo kreh knhâo ăt bi arưp aram truh kơ đĭ kyar kjăp mơ̆ng bruă pla mjing kphê.
Hlăm klei kƀĭn trông, phung bi ala bi klă boh tŭ dưn bruă hluê ngă dŭm mta bruă kñăm krŭ wĭt wăl dliê, boh nik hŏng klei bi hmô pla mjing kphê bruă lŏ hma mnơ̆ng hlăm dliê bi mguôp. Hlăm wang 5 thŭn êgao, klei bi hmô bruă lŏ hma mnơ̆ng hlăm dliê bi mguôp lông ngă ti čar Dak Lak dưi ba wĭt boh tŭ dưn kơ phung pla mjing kphê leh anăn đru krŭ wĭt wăl siam ti alŭ wăl. Hmăi jăk hlăm bruă yang ƀuôn hŏng ai dưi iêo jak mnuih mă bruă leh anăn mđĭ ênoh prăk mưn mnuih mă bruă. Mbĭt anăn klei bi hmô mkŏ mjing boh tŭ dưn hŏng wăl hdĭp mda, đru bi hrŏ klei krih êa mơ̆ng đang pla mjing, rơ̆ng kơ hnơ̆ng h’ap msah hlăm lăn, boh nik hlăm yan bhang. Nai prĭn Nguyễn Thị Ngọc Quyên, Anôk mtô bruă lŏ hma mnơ̆ng hlăm dliê, sang hră gưl prŏng Lăn Dap Kngư brei thâo:
Bi hŏng dŭm alŭ wăl ară anei jing lăn lŏ hma ƀiădah mnuih ƀuôn sang pla mjing mơ̆ng êlâo anei čiăng mă wĭt ênhă lăn anăn kơ bruă dliê kmrơ̆ng čiăng pla dliê jing dleh êdi kyua hmăi kơ klei duah ƀơ̆ng mnuih ƀuôn sang, mnuih ƀuôn sang knŏng kang kơ ênhă lăn diñu dôk pla mjing. Kyuanăn hdră êlan mơ̆ng knŭk kna jing ăt brei mnuih ƀuôn sang pla kphê ti ênhă lăn dliê ƀiădah mtrŭt mjhar mnuih ƀuôn sang ngă bruă lŏ hma dliê kmrơ̆ng bi mguôp, jing pla pluă dŭm ana kyâo dliê čiăng mđĭ hnơ̆ng luôm êyui leh anăn tơdah drei dưi bi klă ênhă lăn dliê anăn msĕ hŏng dliê mnuih ƀuôn sang srăng dưi tal ênoh prăk răng mgang dliê”.
Phung bi ala lač, čiăng bi mlih klei mĭn mơ̆ng mnuih ƀuôn sang kơ bruă mkra mjing kjăp, uêñ mĭn kơ brư kriê pioh klei lu jơr mnơ̆ng dhơ̆ng hdĭp, bi mguôp bruă mkra mjing hŏng dŭm mta bruă wăl dliê. Phung bi ala ăt hưn mdah čiăng ksiêm duah hdră kriê dlăng, yua prăk tla răng mgang dlie mâo mơ̆ng bruă pla kphê, mkŏ mjing dŭm adŭ bi hriăm, klei kƀĭn hâo hưn dŭm hră mơar klei bhiăn lăn čar mrâo kñăm mđĭ hĭn bruă klam, kơhưm mơ̆ng dŭm tĭng djŏ tuôm hlăm hdră êlan tla prăk răng mgang dliê. Trần Hữu Nghị, khua kiă kriê Anôk bruă ksiêm duah dliê krĭng hlơr Việt Nam lač, dŭm hdră êlan dưi bi êdah kñăm knhal tuč jing bruă răng mgang ênhă lăn pla mjing ară anei, bi hrŏ klei hmăi kơ dliê. Mbĭt anăn, krŭ wĭt lăn dliê, bruă lŏ hma leh toh hroh, bi jăk lăn, răng mgang bruă mkra mjing kjăp, djŏ guôp hŏng klei mlih yan adiê.
“Klei hmăi mơ̆ng klei mlih yan adiê ƀrư̆ hruê ƀrư̆ klă, yan hjan mâo hjan prŏng hlăm wưng bhiâo ênưih truh klei êa lip, yan bhang sui hĭn ngă truh klei kƀah êa. Kyuanăn dŭm hdră êlan anei srăng đru kơ bruă sang čư êa leh anăn mnuih ƀuôn sang alŭ wăl, phung pla kphê mđĭ hĭn bruă lŏ hma dliê kmrơ̆ng bi mguôp čiăng bi hrŏ klei amâo mâo jăk mơ̆ng klei mlih yan adiê”.
Hluê si phung thơ̆ng kơ bruă mơ̆ng Anôk bruă ksiêm duah dliê krĭng hlơr Việt Nam, hlăm bruă hluê ngă klei bi hmô bruă lŏ hma dliê kmrơ̆ng bi mguôp ti čar Dak Lak dưi mâo lu boh tŭ dưn. Sitôhmô bruă mlih mơ̆ng pla hjăn kphê jing klei bi hmô pla pluă, mđĭ bruă mkiêt mkriêm êa krih. Hlăm klei pla pluă kphê hŏng dŭm mta ana pla mjing mkăn, hnơ̆ng tŭ jăk ăt dưi rơ̆ng kjăp, ƀĭng ngă lŏ hma bi hơĭt hnư hrui wĭt leh anăn dưi lŏ wĭt bi jăk lăn, wăl siam dưi bi hơĭt…
Anôk bruă ksiêm duah dliê krĭng hlơr Việt Nam hưn mdah hŏng anôk bruă djŏ tuôm čar Dak Lak bi mguôp, mtrŭt mđĭ bruă pla mjing kphê hŏng klei bi hmô bruă lŏ hma, mnơ̆ng hlăm dliê bi mguôp hluê êlan mrâo mrang, bruă lŏ hma doh, mđĭ hnơ̆ng tŭ jăk, ai bi ktưn leh anăn ênoh ênil đĭ hlăm anôk mnia mblei.
Viết bình luận