Êbeh 1 mlan hŏng anei, phung ghan mnia bi tuôm nanao hŏng Lê Văn Thành ti alŭ Phước Hoà, să Ea Yông, kdriêk Krông Pač, čar Daklak čiăng kruak ênoh hrui blei boh durian hlăm hma ñu êbeh 2 hec-ta. Ƀiădah Lê Văn Thành lač, khădah phung ghan mnia hriê blei hŏng ênoh yuôm, mơ̆ng 70.000- 85.000/kg mjeh boh durian Dona ƀiădah ñu ka ư ôh.

 “Hlăm anei ară anei bi kruak leh ênoh čhĭ mnia, hŏng lu ênoh mdê mdê. Hŏng gŏ sang kâo năng ai mơ̆ng 5 - 10 hrue hmei srăng tĭng yơh kơ ênoh čhĭ, čiăng mâo hnơ̆ng jăk kơ boh durian, lehanăn ênoh srăng čhĭ ăt hơĭt mơh”.

jing 1 hlăm 2 alŭ wăl ti čar Daklak mâo anôk bruă kiă kriê klei mĭn, Phŭn bruă kreh knhâo mkăp leh hră tŭ yap “anăn knăl kluôm kơ boh durian” kdriêk   Krông Pač hlăk dôk gĭr mkŏ mjing, bi klă anăn knăl pô hŏng hnơ̆ng jăk boh kroh mâo. Trần Hồng Tiến, khua bruă Đảng kdriêk brei thâo, hŏng ênhă êbeh 8.000 hec-ta, yan anei boh durian hlăm kluôm kdriêk mâo êbeh 92.000 tôn. lehanăn mă klei hriăm kyua êlâo dih mâo dŭm ênoh boh durian mơ̆ng Việt Nam tuôm hŏng klei tĭng kơ China lŏ bi wĭt kyua amâo mâo djăp ôh ênoh čuăn čhĭ mnia hŏng ala tač êngao, snăn kdriêk hlăk dôk ngă bruă anei:

 “kdriêk hlăk kiă kriê kjăp bruă kiă kriê mrô knăl krĭng pla mjing. Boh nik, klei čih pioh dŭm ênoh čuăn klei doh êƀăt. Tal dua, jing hmei hlăk mtrŭt mnuih ƀuôn sang duh mkra pla mjing boh durian hŏng hdră doh, ba wĭt boh mnga jăk, mâo k’hưm kơ klei mđĭ kyar bruă pla mjing boh durian kjăp nanao”.

Kluôm čar mâo truh 23 anôk bruă đŭng hruh lehanăn 68 krĭng pla mjing mâo mkăp leh mrô knăl pioh ba čhĭ kơ ala tač êngao. Dua boh kdriêk mâo leh anôk bruă kiă kriê klei mĭn, mkăp brei leh klei tŭ yap kơ anăn knăl kluôm kơ boh durian hlăm kdriêk Krông Pač lehanăn Čư̆ Mgar. Dua boh kdriêk anei ngă leh bruă hŏng mnuih pla mjing boh durian ngă hră mơarr anăn knăl mâo kơ kdriêk Krông Ƀŭk lehanăn Ea Hleo. Tui si Nguyễn Văn Hà, K’iăng khua knơ̆ng bruă lŏ hma čar Daklak, anei jing atur pioh kơ čar lŏ tui tiŏ hdră êlan mă bruă duh mkra pla mjing bi durian jăk hĭn, djŏ hŏng klei mnuih blei yua čiăng. Kyuanăn bruă klam tal êlâo hĭn jing mơ̆ng knŭk kna kiă kriê truh hlăm klei cuăl mkă, lehanăn mkŏ mjing mrô knăl anôk pla mjing, wăt hlăm bruă đŭng hruh, mkŏ mjing klei bi mnia mblei... čar hlăk mđing kơ bruă kiă kriê hnơ̆ng jăk boh mnga mâo.

 “Mơ̆ng tĭng knŭk kna, ti gưl kdriêk lehanăn gưl čar hmei srăng ksiêm hnơ̆ng mta êa drao hluăt đuôm hlăm boh kroh, lehanăn dŭm anôk ngă bruă pioh kơ klei kiă kriê bi kjăp, lehanăn pral mâo hdră mgaih msir. Đăm lĕ ôh hlăm klei leh truh ti knông lăn arăng lŏ bi wĭt. klei anei ngă luič liê amâo mâo djŏ điêt ôh kơ ngăn prăk lehanăn k’hưm pô, mbĭt anăn hŏng lu mta mkăn”.

Čiăng rơ̆ng dưi mâo klei êđăp ênang jăk hlăm ytan hrui pĕ boh durian, bruă sang čư̆ êa alŭ wăl, bi mguôp hŏng dŭm anôk bruă kahan ksiêm dŭm alŭ wăl čar Daklak, mâo dŭm bruă ksiêm dlăng, bi kdơ̆ng hŏng phung ngă soh tlĕ dăp boh durian thŭn 2024. Ksiêm dlăng dŭm hjiê ksiêm ti dŭm bĭt hma mnuih ƀuôn sang pla mjing boh durian, ksiêm dlăgn bruă hrui blei, čhĭ mnia boh durian. Đại tá Trần Quang Hiếu, K’iăng khua knơ̆ng bruă kahan ksiêm čar Daklak brei thâo:

 “Hmei ksiêm kjăp jih boh klei dôk găn, bi hgŭm hŏng dŭm knơ̆ng dharr bruă mơ̆ng knŭk kna bi kiă kriê kơ klei êđăp ênang, boh nik ti dŭm alŭ wăl pla mjing boh durian, mâo leh mrô knăl bruă pla mjing, lehanăn mrô knăl klei đŭng hruh, lehanăn dŭm klei bi mplư mplêč hlăm klei bi mnia mblei. Lehanăn mghaih msir mtam phung kreh tlĕ dăp. Hyuă kjăp bruă knŭk kna kiă kriê kơ klei čhĭ mnia hŏng ala tač êngao, kơ klei dŭ mdiăng, lehanăn kiă kriê bruă mnia mblei rơ̆ng bi mâo klei êđăp ênang hlăm čar”.

Čar Daklak ară anei mâo giăm 33.000 hec-ta đang boh durian, hlăm anăn mâo hlăm brô 16.000 hec ta mboh leh, jing leh čar pla mjing ana boh durian prŏng hĭn hlăm kluôm ala. Thŭn 2023, boh durian Daklak mâo truh 285.000 tôn lehanăn đăo knăl thŭn anei mâo êbeh 300.000 tôn. Čiăng kơ bruă mnia mblei hŏng ala tač êngao jăk, Daklak năng mđĭ hĭn kơ bruă kiă kriê, mkŏ mjing klei duh mkra pla mjing, mâo klei hâo hưn lu hĭn mđĭ klei thâo săng hlăm mnuih ƀuôn sang kơ ênoh čuăn doh hlăm bruă duh mkra pla mjing boh durian./.