Hmăr hrui pĕ dŭm boh tei nan prŏng, boh siam čiăng mdiăng ba kơ phung hrui blei, amai Trần Thị Lan, ti alŭ 2, să Čư̆ Drăm, kdriêk Krông Bông, čar Dak Lak brei thâo, giăm 4 thŭn êgao, ana tei nan jing ana pla mjing phŭn mâo hnư hrui kơ gŏ sang. Mơ̆ng 12ha lăn pla mjing êlâo dih knŏng pla mă kphê, mâo hŏng anai 5 thŭn, amai jhŏng lĭng čan 50 êklăk prăk mơ̆ng knơ̆ng prăk đru kơ yang ƀuôn kdriêk Krông Bông čiăng mlih ana pla mjing 7ha ana tei nan mjeh Cayenne. Leh thŭn tal êlâo dưi hrui wĭt 300 êklăk prăk. Ƀuh pla tei nan mâo boh tŭ dưn, amâo ƀrư̆ ƀrư̆ tla jih nu klei leh anăn lŏ dơ̆ng lĭng čan thiăm lŏ pla tei nan ti 5 ha adôk êlâo anăn.
Êlâo dih kâo knŏng pla hjăn kphê, leh ƀuh ana kphê kriê dlăng suăi êmăn êdi kâo mlih pla mjing ana tei nan. Mkă hŏng dŭm mta ana pla mjing mkăn kâo ƀuh tei nan jing jăk hĭn, mă bruă ƀiă, pruê hbâo ƀiă, ƀiădah mâo boh tŭ dưn hĭn kơ ana kphê. Kâo čan prăk mơ̆ng knơ̆ng bruă ngăn prăk jing mnga ƀiă, êjai kâo lĭng čan duh bi liê pla tei nan kâo tla prăk mnga ƀiă hĭn mkă hŏng lĭng čan kơ êngao.
Ti să Čư̆ Drăm, lu kbuôn čư troh trô̆k boh tâo dưi luôm mtah hŏng dŭm đang pla mjing tei nan mơ̆ng mnuih ƀuôn sang. Amai Nguyễn Thị Kim Yến, ti alŭ 2, să Čư̆ Drăm brei thâo: ênhă pla mjing tei nan dưi pŏk phai hlăm dŭm thŭn giăm anei. Hŭi hưt kơ anôk ba čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng êjai hnă pla mjing đĭ hmar, mnuih ƀuôn sang alŭ wăl mĭn leh kơ hdră pla mjing čiăng tei nan mâo boh hluê yan leh anăn rơ̆ng kơ hnơ̆ng tŭ jăk, mâo ênoh hơĭt hĭn.
Ti nei lu hĭn jing pla tei nan kyua ƀuh djŏ guôp hĭn mkă hŏng ana pla mjing mkăn. Pla tei nan ênưih, ana tei nan ăt ênưih đĭ hriê. Ti čư̆ Drăm mâo lu êdi tei nan, kyuanăn čiăng mâo boh tei nan amâo djŏ yan. Pô srăng mbha, grăp blư̆ pô ngă mă ƀiă pô čhĭ mâo hnơ̆ng tŭ jăk hĭn, mâo ênoh hĭn, phung hrui blei amâo mâo mjuă ôh.
Mbĭt hŏng ana tei nan, mnuih ƀuôn sang ti să Cư̆ Drăm lŏ pla mjing thiăm lu mta ana pla mjing mkăn guôp găl msĕ si akasi, ana kñŭl, ana ƀơ̆ng boh, rông mnơ̆ng ti gŭ êyui dliê. Hluê si klei tĭng mkă, să Čư̆ drăm ară anei mâo êbeh 700ha akasi, 800 ha ana tei nan, 120 ha ana ƀơ̆ng boh msĕ si durian, vải thiều, boh êrang, boh kruê̆… Jing alŭ wăl krĭng taih kbưi hŏng êbeh 2.000 gŏ sang, êbeh 10.000 čô mnuih ƀuôn sang, hlăm anăn mnuih djuê ƀiă mâo êbeh 80%, să Čư̆ Drăm dưi mâo klei uêñ mĭn, iêo mthưr lu ai dưi čiăng ngă bruă mkra mjing. Hlăm anăn, ngăn prăk đru mơ̆ng knŭk kna mâo lu mnuih ƀuôn sang lĭng čan kyua prăk mnga hdjul, hră mơar ênưih, ênưih dưi lĭng čan. Trần Đức Ánh, khua êpul lĭng čan alŭ 2, să Čư̆ Drăm brei thâo:
Alŭ 2 mâo 52 gŏ sang lĭng čan leh anăn ară anei kluôm ênoh prăk lĭng čan jing 2 êklai prăk. Bi hŏng alŭ wăl anei diñu kreh lĭng čan čiăng ngă bruă rông mnơ̆ng leh anăn pla mjing. Phung hgŭm hlăm êpul dưi bi liê prăk lĭng čan djŏ hŏng mta kñăm pô lĭng čan.
Hluê si aduôn Nguyễn Thị Thanh Huyền, k’iăng khua kiă kriê knơ̆ng prăk đru kơ yang ƀuôn kdriêk Krông Bông, truh kơ ară anei, ênoh prăl brei čan ti să Čư̆ Drăm êbeh 30 êklai prăk, lu jing bi liê rông êmô mjeh leh anăn pla mjing. Mnuih ƀuôn sang kreh kriăng mă bruă knuă, yua prăk lĭng čan djŏ mta kñăm, kyuanăn dŭm ênoh prăk lĭng čan mâo boh tŭ dưn, djŏ hŏng klei čiăng lĭng čan mơ̆ng mnuih ƀuôn sang. Amâo djŏ knŏng ti să Čư̆ Drăm, ênoh prăk lĭng čan mơ̆ng dŭm hdră ăt dưi brei čan hŏng lu mbah ti kdriêk Krông Bông čiăng kơ mnuih ƀuôn sang dưi lĭng čan leh anăn ba yua. Mơ̆ng anăn mđĭ boh tŭ dưn hlăm bruă mkra mjing, mnia mblei. Aduôn Nguyễn Thị Thanh Huyền lač:
Hmei dôk brei čan truh kơ 12 hdră ngăn prăk, kñăm lu hĭn kơ 3 hdră: gŏ sang ƀun ƀin, giăm ƀun ƀĭn leh anăn gŏ sang mrâo tlaih mơ̆ng klei ƀun ƀin leh anăn gŏ sang mnia mblei krĭng dleh dlan. Mđing tal êlâo kơ 3 hdră ƀun. Bruă duh bi liê ngă prăk hŏng khua êpul lĭng čan leh anăn dŭm êpul êya mkăn. Diñu srăng rơ̆ng kơ klei kƀĭn êpul, ksiêm dlăng klei ba yua kjăp. Mnuih ƀuôn sang kreh krăng kyuanăn diñu yua ênoh prăk lĭng čan djŏ mta kñăm, boh wĭt boh tŭ dưn kơ gŏ sang, đru mdul ƀiă klei dleh dlan kơ gŏ sang. Tal 2 jing mđĭ kyar bruă duh mkra ti alŭ wăl.
Hŏng klei kreh kriăng, gĭr ksiêm hriăm, lu mnuih ƀuôn sang ti să taih kbưi Čư̆ Drăm dưi mkŏ wĭt ana pla mjing, mnơ̆ng rông čiăng bi hơĭt hnư hrui wĭt, mđĭ kyar klei hdĭp mda gŏ sang. Ênoh prăk lĭng čan mơ̆ng dŭm hdră anei dưi đru kơ diñu mâo thiăm ai dưi čiăng pŏk phai bruă mkra mjing, mâo thiăm êlan nao mrâo đru mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn ti alŭ wăl.
Viết bình luận