Êbeh 20 thŭn gĭr hdĭp mda mă bruă ti krĭng lăn hrah Bazan să Ia Pia, kdriêk Čư̆ Prông, čar Gia Lai, Lưu Văn Dương ka tuôm ƀuh ôh kphê ba klei čang hmăng snăn. Ênoh kphê hruê 29/4 jing 134.000 prăk/kg, lu hĭn 3 blư̆ mkă hŏng wưng anei thŭn dih. Ƀiădah kphê đĭ ênoh, knư̆ Dương hơưi kyua klei găl ka tuôm mâo luč hĕ, đang kphê dôk dliu jih.

 “Mnuih ƀuôn sang tinei jing knang kơ êa krih mơ̆ng knơ̆ng kdơ̆ng êa, krih 2 blư̆, leh Tết, hlăm brô hruê 20 mlan 1 jih truh kơ ară anei. Kâo ăt bi liê prăk ktir 2 kbăng êa ƀiădah amâo mâo êa ôh. Ară anei ăt jih klei dưi ngă leh, amâo lŏ mâo êa krih ôh, adiê mđiă mơh luč jih yơh. Ênoh đĭ ƀiădah mnuih ƀuôn sang amâo dưi dưn ôh, ana kăn dưi lŏ dŏng hdĭp rei.”

 Adiê mđiă hlơr sui, adiê mđiă lar kluôm Lăn Dap Kngư. Nguyễn Bá Luân, alŭ Đắk Thọ, să Dak Lao, kdriêk Dak Mil, čar Dak Nông ênguôt hnĭng, ka tuôm mâo ôh adiê mđiă không msĕ si thŭn anei, jih jang phŭn êa khuôt jih. Ñu blei leh 33 aruăt đĭng, grăp aruăt 60 m dhiăng truh ti ênao mgơ̆ng êa kbưi hŏng sang êbeh 1,5 km, gĭr mă jih êa adôk ƀiă čiăng đru kơ đang kphê 2 ha mơ̆ng gŏ sang. Ti krĭng êa điêt ti krah ênao mgơ̆ng êa, dŭm pluh boh ƀơm dưm đĭng mă êa msĕ si bi mmiă ka tuôm mâo ôh.

Nguyễn Bá Luân, brei thâo:

 “Gưl tal êlâo hlăm hƀuê ênuk adiê không, mđiă sui snăn. Djăp anôk kƀah êa sơăi. Ară anei amâo lŏ mâo êa krih ôh, amâo dưi lŏ đru ôh snăn dlăng msĕ si ênoh yuôm ƀiădah amâo mâo ênoh ăt hơăi mang mơh”.

 Ênoh kphê grăp hruê ƀrư̆ hruê ƀrư̆ đĭ ngă kơ lu anôk ti Lăn Dap Kngư mâo lu klei ka tuôm mâo msĕ si ênoh yua đĭ êa lu hĭn, ênoh blei êa yuôm hĭn. Ti kdriêk Dak Mol, krĭng phŭn pla kphê čar Dak Nông, ênoh đĭng êa krih mơ̆ng ênao mgơ̆ng êa truh ti đang pla mjing êbeh 100 aruăt, bi knar hŏng hlăm brô êbeh 5 km. Ăt tinei mơh, ênoh blei êa krih đĭ nanao, mơ̆ng 120 êbâo prăk/mmông pom êa (grăp mmông 5-7m3 êa) thŭn dih, truh ară anei đĭ 300 êbâo prăk/mmông, boh nik mâo anôk 500-600 êbâo prăk. Ênoh êa krih ana kphê lu hĭn 10 blư̆ ênoh êa yua ti ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, ƀĭng lŏ hma ăt tŭ ư bi liê prăk. Phan Xuân Vinh, să Dak Lao, kdriêk Dak Mil, čar Dak Nông lač, lu anôk ară anei mâo prăk dưn ăt kăn dưi blei êa mơh!

 “Êa ară anei amâo dưi djăp ôh. Dŭm ênhă prŏng thu krô leh. Ară anei mnuih ƀuôn sang đru kơ ana pla mjing, hŏng djăp hdră ăt gĭr blei êa krih kphê mơh:

Adiê không kjham ngă kơ dŭm alŭ wăl ti Lăn Dap Kngư mâo hdră mtrŭn bŏ hŏng dleh dlan: dŏng leh anăn lui ti anôk! Ti kdriêk Ia Grai, čar Gia Lai, jih jang 23 ênao mgơ̆ng êa khuôt êa jih. Đỗ Văn Đông, K’iăng Khua Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa kdriêk brei thâo, ênhă kphê dưi dŏng hdĭp amâodah ênhă srăng sui dưi bi mklă tơdah kdriêk bi trông hŏng dŭm anôk bruă knơ̆ng kdơ̆ng êa, dŭm anôk pla mjing:

 “Kdriêk jak iêo leh jih jang dŭm knơ̆ng bruă dliê kmrơ̆ng, lŏ hma, phung khua knơ̆ng kdơ̆ng êa leh anăn dŭm alŭ wăl hâo hưn kơ boh klei klă klơ̆ng. Ti anôk dưi dŏng hdĭp snăn kƀĭn hdră msir čiăng đru, ti anôk kjham đei snăn amâo dưi đru ôh brei mâo hdră msir đru mkra mjing kơ mnuih ƀuôn sang”.

 Lăn Dap Kngư mâo êbeh 2 êklăk ha lăn mkra mjing lŏ hma, hlăm anăn mâo giăm 1/3 ênhă, bi knar hŏng hlăm brô 640 êbâo ha pla kphê, jing ana pla mjing phŭn hlăm bruă duh mkra mơ̆ng krĭng. Wưng êgao ênoh kphê đĭ nanao leh anăn đĭ ka tuôm mâo. Ênoh ba čhĭ kơ ala tač êngao hruê 29/4 (jao wưng mlan 7/2024) mâo 4.151 USD/ton, ênoh blei hlăm ala čar 134 êbâo prăk/kg. Ênoh blei yuôm ba lu klei čang hmăng kơ ƀĭng lŏ hma mâo prăk hrui wĭt man dưn. Khădah snăn, adiê mđiă ngă kphê dliu jih kluôm Lăn Dap Kngư, amâo djŏ knŏng bi hrŏ hnơ̆ng mkra mjing ôh ƀiădah lŏ luč lu ênhă pla mjing./.