Ruĕ wưng rah pla yan puih mnga thŭn anei, Êpul hgŭm bruă lŏ hma Nhật Minh, ti să Bình Hoà, kdriêk Krông Ana, čar Dak Lak, hrui êmiêt mâo 3.600 tôn mdiê, đĭ 15% mkă hŏng thŭn êlâo. Nguyễn Văn Tưởng, khua kiă kriê Êpul hgŭm bruă brei thâo, Êpul hgŭm bruă mâo leh 4 thŭn gĭr mkŏ mjing anăn knăl “Braih Krông ana”, mta mnơ̆ng anei mâo hră tŭ yap OCOP 4 mtŭ. Ƀiădah, 90% mdiê mơ̆ng Êpul hgŭm bruă čhĭ kơ phung hrui blei hŏng ênoh anôk mnia mblei. Hluê si Nguyễn Văn Tưởng, phŭn agha klei anei kyua ai dưi mkra mjing adôk êdu kƀah.

“Ară anei Êpul hgŭm bruă ka mâo ênoh prăk blei kdrăp ƀhu krô. Dŭm kpur ƀhu tinei ka djăp hnơ̆ng čuăn, kyuanăn ƀhu krô srăng bi luč mnâo ƀâo mngưi mơ̆ng braih, braih srăng đrêñ, khăng. Kyuanăn, Êpul hgŭm bruă ăt ngă ƀhu hŏng mđiă, ƀhu krô, pioh hlăm hjiê leh anăn kwă ƀrư̆ ƀrư̆”.

Hluê si Nguyễn Văn Tưởng, Khădah mâo đa đa klei kuôl kă mkra mjing hnơ̆ng lu, ƀiădah kyua ka ênŭm ai dưi, kyuanăn Êpul hgŭm bruă amâo mâo jhŏng ngă. Anei jing boh sĭt mbĭt ti kdriêk Krông Ana, sa hlăm dŭm kdrăn lŏ prŏng ti čar Dak Lak. Hŏng giăm 6.000 ha mdiê yan puih mnga, kdriêk Krông Ana hrui wiă giăm 40.000 tôn mdiê. Ƀiădah ti kdriêk knŏng mâo mă 10 boh sang kwă mdiê mâo hnơ̆ng mơ̆ng 8 -14 tôn hlăm sa hruê leh anăn 40 sang kwă mdiê điêt. Hlăm ênoh anei, knŏng mâo mă 1 sang mâo măi ƀhu leh anăn 28 sang mâo kdrăp ksiêk mbha braih. Kyuanăn, lu jing knŏng djăp mă klei čiăng kwă mdiê kơ gŏ sang, ka djăp ôh tơdah čiăng mkra mjing hluê klei kuôl kă.

Ăt msĕ sơnăn mơh, ti kdriêk Lăk, ênhă mdiê lŏ grăp thŭn êbeh 13.000ha, ƀiădah ti kdriêk knŏng mâo mă 2 anôk kwă mdiê mâo hnơ̆ng hlăm brô 10 tôn sa hruê, leh anăn giăm 80 sang kwă mdiê điêt. Kyuanăn, lu mdiê mơ̆ng alŭ wăl čhĭ kơ phung hrui blei. Nguyễn Văn Tình, sa čô hrui blei mdiê ti kdriêk Lăk brei thâo:

“Dŭm thŭn hŏng anei phung čhĭ mnia mơ̆ng krĭng yŭ hriê kơnei leh anăn mđĭ ênoh braih mdiê ti Dak Lak. Klă sĭt arăng čhĭ mtah čiăng kơ dŭm čar krĭng Yŭ mâo dŭm mta masin jăk hĭn”.

Ayŏng Y-Suk Êñuôl, ti Ƀuôn Triă, să Ƀuôn Triă, kdriêk Lăk lač, dŭm thŭn giăm anei ênoh mdiê braih đĭ đru ba wĭt ênoh prăk hơĭt kơ dŭm gŏ sang ngă lŏ. Tơdah mâo sang masin kwă mdiê, mkra mjing sa anôk srăng mâo ênoh hĭn kơ mdiê ti alŭ wăl.

“Ară anei ngă lŏ mnuih ƀuôn sang čhĭ mtah jih, klei dŭ mdiăng arăng ngă jih, kyuanăn hrui êmiêt ăt hmar mơh, êlan klông hŏng ƀê tông, djăp anôk mâo êlan ênưih dŭ mdiăng mdiê. Mnuih ƀuôn sang hmăng hmưi mâo sang măi hrui blei mdiê ti să pô čiăng kơ mnuih ƀuôn sang čhĭ ênưih hĭn”.

Grăp thŭn, čar Dak Lak pla mjing êbeh 100.000ha mdiê, đăo knăl mâo 800.000 ton. Trần Trọng Lưu, khua adŭ bruă kriê dlăng klei mnia mblei, knơ̆ng bruă tuh tia čar Dak Lak brei thâo: ti čar mkŏ mjing leh đa đa anăn knăl mdiê braih mơ̆ng dŭm knơ̆ng bruă điêt leh anăn man dưn, lu hĭn ti kdriêk Lăk, Krông Ana, Ea Kar, Ea Sup. Truh kơ ară anei, čar ka mâo ôh hdră êlan duh bi liê kơ klei mkra mjing êlam mdiê braih. Lu mdiê mơ̆ng Dak Lak dưi ƀhu leh anăn čhĭ kơ phung hrui blei, ka mâo ôh klei mkŏ plah wah mkra mjing – anôk mnia mblei.

Ăt hlue si Trần Trọng Lưu, čar mâo leh hdră êlan mkŏ wĭt bruă lŏ hma wưng thŭn 2021 – 2025 leh anăn hdră êlan mđĭ kyar bruă mkra mjing êlam, mđĭ kyar bruă tuh tia wưng thŭn 2021 – 2025, tă hdră truh ti thŭn 2035, hlăm anăn bi klă mdiê braih jing mnơ̆ng thơ̆ng phŭn mơ̆ng čar.

“Grăp thŭn čar srăng čih mkra hră anăn iêo mthưr duh bi liê, hlăm anăn mâo hdră mkra mjing mdiê braih, ăt msĕ mơh dŭm mta boh mnga djŏ tuôm hŏng klei găl mơ̆ng čar. Nao mbĭt hŏng anăn, dhar bruă tuh tia ăt hluê ngă hdră êlan “Mkra mjing êlam dŭm mta boh mnga leh anăn bruă đru, wưng thŭn 2021 – 2025, tă hdră truh ti thŭn 2030”, iêo mthưr klei duh bi liê, ăt msĕ mơh đru kơ dŭm knơ̆ng bruă leh anăn dŭm anôk bruă hluê ngă hdră mă bruă”.

Hŏng dŭm hdră tă anei, čar Dak Lak hmăng hmưi srăng mâo dŭm sang mă prŏng dưi rŭ mjing ti dŭm krĭng pla mdiê hlăm čar. Hlue anăn dưi mkra mjing êlam mdiê braih, mđĭ hnơ̆ng tŭ jăk, mđing kơ klei ba čhĭ, đru mđĭ boh tŭ mkra mjing leh anăn mđĭ kyar mdiê braih kjăp ti alŭ wăl.