Nguyễn Thành Vinh, ti să Bàn Long, kdriêk Châu Thành, čar Tiền Giang ăt msĕ hŏng lu ƀĭng ngă lŏ hma mkăn ti alŭ wăl koh lui hĕ jih đang boh đung dôk mâo boh čiăng pla ana durian. Ñu lač ana đung amâo lŏ tŭ dưn hlăm bruă duh mkra, êjai anăn ana durian mâo hnư hrui wĭt lu hĭn:
“Boh đung ba čhĭ 18 êbâo hlăm sa kmrŭ (12 boh) si ngă dưi djăp hdĭp, amâo mâo tŭ dưn. Ana Durian ară anei dŭm đang jĕ giăm čhĭ mâo prăk lu êdi, hlăm thŭn ăt mâo mlan mâo ênoh yuôm. Êjai anăn klei čiăng mơ̆ng China ăt dôk lu êdi, mnuih ƀuôn sang amâo lŏ bĭt ti ana lŏ pla, anăn yơh mă pla ana durian”.
Ti dŭm să Bình Trưng, Vĩnh Kim Đông Hòa, Bàn Long (kdriêk Châu Thành) mâo lu đang pla boh đung, boh ksâo êmô, hồng xiêm, boh kruê̆ dŭng…mâo phung pla mjing koh lui, kai lăn čiăng pla ana durian…Hluê si ƀĭng ngă lŏ hma, đang durian duh bi liê djŏ hdră, djŏ hdră mnêč hlăm brô 200 êklăk prăk/ha leh anăn 5 thŭn êdei dưi mâo pĕ boh. Đa đa đang pla mjing amâo mâo tŭ jing kyuanăn mnuih ƀuôn sang pla pluă ana durian čiăng hrô kơnăn. Bruă pla mjing êngao kơ krĭng čuăl mkă amâodah koh lui hĕ dŭm mta ana pla mjing mkăn čiăng pla ana durian čiăng čŏng pŏk đang pla mjing, bi tiŏ êran, bruă sang čư êa leh anăn dhar bruă lŏ hma čar Tiền Giang knŏng hâo hưn, mtă kơ mnuih ƀuôn sang ƀiădah ka mâo ôh hdră êlan mgaih msir ktang. Trần Thanh Hải, khua bruă sang čư êa să Vĩnh Kim, kdriêk Châu Thành brei thâo:
“Ana durian hlăm să mâo dŭm pluh ha, dôk bi mnga lu sơnăk. Ară anei ana đung đa đa koh lui leh, mâo đa đa ƀĭng ngă lŏ hma koh lui, ayŏng adei nao lač ti diñu lŏ wĭt mgăl. Diñu lač boh đung ară anei êlưih êdi, boh hlŏng krô sơnăn yơh”.
Hluê si Nguyễn Văn Bườn, Khua adŭ bruă lŏ hma leh anăn mđĭ kyar krĭng ƀuôn sang kdriêk Tân Phước, boh durian pla ti krĭng Đồng Tháp Mười khădah čăt jing mtah mda ƀiădah boh durian amâo mâo hnơ̆ng tŭ jăk msĕ hŏng alŭ wăl mkăn. Kdriêk mâo mâo ôh hdră êlan pŏk mlar ana ƀơ̆ng boh anei:
“Pla ana durian mâo hlăm brô 5ha, ana ăt mâo boh ƀiădah hnơ̆ng tŭ jăk amâomâo kyua lăn pla mjing…Lač sĭt mnuih ƀuôn sang čŏng pla mjing knŏng luč hlăm ktuê guê hang êa, pô ăt kăm ghă lei ƀiădah kăn mtrŭt mjhar mđĭ kyar ana durian ti alŭ wăl anei”.
Čar Tiền Giang mâo đang pla mjing durian sui thŭn leh anăn ênhă prŏng hĭn ti krĭng dap mnai krông Cửu Long. Êlâo dih, ana durian knŏng plă mă ti dŭm să ktuê krông Tiền ti kdriêk Cai Lậy. Kyua mâo boh tŭ dưn hlăm bruă duh mkra, klei bi hmô anei dưi pŏk mlar truh kơ êbeh 22.000ha, lu hĭn jing ti kdriêk Cai Lậy, Cái Bè, wăl krah Cai Lậy, kdriêk Châu Thành. Thŭn leh êgao, boh durian dưi ba čhĭ lu kơ China, hlăm wưng ênoh yuôm, mâo đang pla mjing mâo hnư hrui wĭt êbeh 1 êklai prăk hlăm sa ha.
Hlăm wưng êgao, bruă sang čư êa leh anăn dŭm dhar bruă djŏ tuôm čar Tiền Giang mâo leh lu hdră êlan đru kơ phung pla mjing, knơ̆ng bruă pla leh anăn ba čhĭ durian msĕ si: čuăl mkă krĭng pla mjing, ba jao hdră mnêč kriê dlăng đang pla mjing, rŭ mjing êlan mnuôr êa gang mkhư̆ klei kma msĭn, mkăp brei mrô krĭng pla mjing, anôk đung hruh. Khădah mâo boh tŭ hlăm bruă duh mkra, ƀiădah hdră êlan mơ̆ng čar Tiền Giang jing mtrŭt mjhar ƀĭng ngă lŏ hma pla hlăm krĭng čuăl mkă, kñăm kơ hnơ̆ng tŭ jăk mnơ̆ng dhơ̆ng, amâo mâo bi tiŏ êran, boh nik jing koh lui hĕ jih đang pla mjing ana mkăn dôk mâo hnư hrui wĭt čiăng pla durian. Võ Văn Men, khua kiă kriê anôk bruă Pla mjing – răng mgang ana pla mjing čar Tiền Giang lŏ brei thâo:
“Ară anei, klei čiăng kơ boh durian ti China jing lu êdi, hluê si hdră êlan mđĭ kyar ana durian êgao leh ênhă pla mjing. Hmei mâo leh hră mơar mơĭt kơ dŭm alŭ wăl ksiêm duah klă ênhă ară anei dŭm leh anăn lŏ đĭ dŭm, ti anôk anăn, dôk mă klei blŭ mơ̆ng alŭ wăl. Hdră êlan mơ̆ng pô jing tơdah mđĭ ênhă srăng mñă kơ bruă sang čư êa čar mkra mlih hdră êlan mđĭ kyar ana durian truh ti thŭn 2030 leh anăn ăt mđĭ kyar hlăm krĭng dưi mlih đuč. Hmei ăt mă mta lăn nah dưr Êlan dơ̆ng mrô 1 leh, ti krĭng dưi mlih, ti krĭng amâo mâo dưi mlih srăng mtă kơ mnuih ƀuôn sang amâo mâo pla, ti ana mâo boh tŭ dưn dưi mlih”.
Ana Durian ară anei dôk mâo boh tŭ hlăm bruă duh mkra, ƀiădah ăt knang kơ anôk mnia mblei êngao lăn čar leh anăn čiăng kơ hdră mnêč pla mjing dleh hĭn mkă hŏng dŭm ana pla mjing mkăn, boh nik jing amâo mâo guôp hŏng lăn trô̆ msĭn. Kyuanăn ƀĭng ngă lŏ hma čar Tiền Giang čiăng mâo klei mĭn klă, răng êjai pla lu mta ana anei, amâo mâo hluê ngă čuăl mkă leh anăn klei mtă kơ dhar bruă djŏ tuôm.
Viết bình luận