VOV4.Êđê –Kno\ng êpul tông ]ing mniê Êđê Bih, ho\ng mnuih Êđê êlâo dih kno\ng phung êkei đui] tông ]ing. Khă sơnăn ho\ng klei đ^ kyar mơ\ng yang [uôn ênuk mrâo mrang, ara\ anei, ti lu alu\ wa\l ]ar Dak Lak bruă bi hriăm tông ]ing jhô lo\ dưi mtô kơ du\m êpul phung mniê. Anei jing klei g^r ktưn k`ăm kriê pioh lehana\n mđ^ lar dhar kreh ]ing ]har ti ana\p klei lui] ram.

 Mdê ho\ng lu mnuih Êđê alu\ wa\l mkăn, Êđê bih ti {uôn Trăp, wa\l krah {uôn Trăp, kdriêk Krông Ana, ]ar Dak Lak mơ\ng lu thu\n ho\ng anei mâo leh sa êpul tông ]ing mniê ngă bruă mdah tông ]ing hlăm grăp gưl knăm mơak. R^ng ]ing jhô mơ\ng êpul tông ]ing anei mâo 6 boh leh anăn sa boh hgơr. }ing dưi mbha 3 hlâo, hgơr krơ\ng ênhiang tông kơ r^ng ]ing. S^t tông, phung thâo mbruă êbat hluê si wang wi\l mơ\ng nah điâo mklăk ho\ng êlan mmông dar, jing plăk w^t kơ phu\n agha. H Riu Hmo\k, khua êpul tông ]ing Jhô [uôn Trăp brei thâo, hlăm lu thu\n êgao, êpul ]ing jhô [uôn Tra\p dưi iêu nao tông mdah hlăm lu knăm mơak hlăm ala ]ar leh anăn ala ta] êngao. Khă snăn ara\ anei, lu mnuih hlăm êpul khua thu\n leh, khăng êngoh duam snăn bruă nao mdah amâo dưi ngă na nao ôh. Hrô ho\ng anăn, ]ia\ng kriê pioh dhar kreh djuê ana ti anăp klei hu^ lui] ram, phung hlăm êpul lo\ bi hriăm hdră tông ]ing jhô kơ hđeh mniê hlăm [uôn ]ia\ng mjing êpul lo\ ]uê.

"Pô g^r lo\ mtô bi hriăm kơ ênuk mrâo, ]ia\ng kơ di`u ăt tông raih, êdei anei leh phung hmei khua mduôn amâo lo\ dưi hiu tông mdah ôh snăn di`u lo\ ]uê hrô kơ hmei, kyua anăn hmei g^r mtô bi hriăm ho\ng jih ai tiê leh anăn klei thâo săng mơ\ng pô kyua anei jing ênhiang ]ing dưi kriê pioh mơ\ng ênu\k aduôn, am^ pô"

Amai H'Diệu Niê, pô mda asei hlăm Êpul tông ]ing Jhô {uôn Trăp yăl dliê, ho\ng mnuih Êđê Bih ti nei, bruă hriăm tông ]ing ho\ng phung mniê amâo kăm ghă ôh, [iă dah mâo klei mđ^ ai. Kyua anăn, hlăm lu thu\n êgao, lu phung mniê hlăm [uôn mâo phung aduôn, am^ mtô bi hriăm hdră tông ]ing jhô. }ia\ng dưi tông raih lu klei mdê] ]ing, ]iăng mâo kiê kngan mbruă leh anăn klei thâo hmư\ hluê ênai, ênhiang. {ia\dah yuôm bhăn h^n brei mâo klei khăp s^t leh anăn klei thâo g^r:

"Dưi mâo di apro\ng, di am^ mtô bi hriăm tông ]ing snăn kâo g^r tui hriăm bi thâo. Kyua mse\ si di apro\ng, am^ êlâo dih ăt dưi nao mdah ti lu anôk kyua anăn ara\ anei hmei ăt ]iăng dưi lo\ ]uê du\m knhuah gru anăn leh anăn lo\ dơ\ng hriăm ]ia\ng kơ thâo, lo\ bi hriăm kơ ênu\k êdei anei ăt mđ^ lar dhar kreh djuê ana pô."

Êpul tông ]ing mniê [rư\ hruê [rư\ bi kmlă klei thâo tông ]ing

Ho\ng mnuih Êđê êlâo dih, kno\ng phung Êđê Bih jing phung brei phung mniê tông ]ing, bi phung Êđê kr^ng mkăn, bruă tông ]ing kno\ng brei kơ phung êkei. Khă sơnăn hruê anei, ho\ng klei đ^ kyar mơ\ng yang [uôn mrâo mrang, klei m^n anei [rư\ bi mlih. Mơ\ng thu\n 2015 truh ara\ anei, Knơ\ng bruă Dhar kreh, mjuăt ktang asei mlei leh anăn Hiu ]hưn ênguê Dak Lak bi hgu\m ho\ng adu\ bruă dhar kreh hâo hưn du\m kdriêk, wa\l krah, [uôn pro\ng hlăm ]ar khăng po\k adu\ bi hriăm tông ]ing kơ phung hđeh mniê leh anăn êkei ti du\m boh [uôn.  Mơ\ng du\m boh adu\ mtô bi hriăm anei mâo leh lu êpul tông ]ing hđeh mâo klei thâo jăk, jing kmeh gơ\ng s^t nao hlăm klei bi lông kơ kdrăp tông ayu\ djuê ana hlăm du\m gưl mko\ mjing. Boh nik amâo djo\ kno\ng du\m êpul tông ]ing êkei ôh [ia\dah wa\t êpul tông ]ing mniê ăt [rư\ hruê [rư\ bi mklă klei thâo tông ]ing mơ\ng pô. Adei H'Danh Ayun leh anăn H'Đô Na Ayun, 2 ]ô mnuih hlăm êpul tông ]ing mniê [uôn Ea Đun, să Ea Kênh, kdriêk Krông Pa] brei thâo:

"Hriăm tông ]ing amâo djo\ kno\ng hriăm hlăm hdruôm hră ôh [ia\dah hriăm ho\ng klei thâo hmư\. Tơdah thâo hmư\ jăk snăn srăng hriăm pral h^n.  Khă gơ\ mâo klei dleh dlan kyua hluê si klei bhiăn mnuih Êđê kno\ng phung êkei dưi tông ]ing, khă dah phung mniê mse\ hmei kyua khăp anăn ăt ]ia\ng hriăm leh anăn g^r hriăm ]ia\ng kơ amâo djo\ kno\ng hjăn phung êkei ôh thâo tông, [iădah phung mniê ăt thâo tông mơh."

                    Êpul thâo tông ]ing Jhô {uôn Trăp

"}ing ara\ anei [ia\ mnuih dưi hriăm leh anăn hu^ dah srăng lui] ram he\. Kâo ]ia\ng dưi hriăm ]ia\ng thâo leh anăn dưi mtô bi hriăm kơ ênuk êdei jăk h^n ]iăng dưi kriê pioh knhuah jăk siam dhar kreh djuê ana Êđê pô."

Hluê si phung thâo mbruă la], khă gơ\ mơ\ng đưm ka tuôm mâo ôh [ia\dah ara\ anei, hlăm lu adu\ mtô bi hriăm tông ]ing, mâo lu phung hđeh mniê nao hriăm. Boh nik, lu phung hđeh mniê lo\ bi êdah klei thâo hriăm pral leh anăn jăk h^n kơ phung hđeh êkei. Phung thâo mbruă, kyua mâo klei êdu ê un, klei thâo g^r, kreh kriăng anăn phung hđeh mniê hriăm pral h^n leh anăn hdơr sui h^n du\m klei mdê] ]ing ho\ng phung hđeh êkei. Pô thâo mbruă Y Hiu Niê Kdăm, pô mtô bi hriăm leh lu adu\ tông ]ing la], khă gơ\ mtô bi hriăm kơ phung hđeh êkei amâo dah mniê ăt jing hdră ]ia\ng kriê pioh dhar kreh ]ing ]har anăn năng bi mpu\, mđ^ ai:

Mnuih Êđê mă djuê t^ng kơ am^ anăn dưi la] phung mniê jing khua, jing pô dưi brei klei lo\ ]uê. Kâo ]ia\ng bi hriăm kơ êpul tông ]ing mniê leh anăn [uh klei m^n ênu\k mrâo mrang mâo lu klei bi mlih, phung hđeh hriăm leh anăn mâo klei khăp kơ bruă anei. Leh anăn kâo [uh ho\ng êpul tông ]ing mniê snăn phung hđeh mniê hriăm pral h^n phung hđeh êkei. Phung hđeh mniê ăt mâo klei thâo hdơr klei hriăm sui h^n leh anăn jăk h^n phung hđeh êkei."

            {rư\ hruê [rư\ lu phung mniê hriăm tông ]ing

Hluê si pô ksiêm duah kơ dhar kreh djuê ana Linh Nga Niê kdăm yăl dliê, mâo sa klei klă s^t ara\ anei ti lu boh [uôn hlăm ]ar Dak Lak anăn jing phung hlăm êpul tông ]ing leh truh êdam, dôk mo# leh anăn srăng w^t dôk ti sang mo#. Tơdah go\ sang mo# ti [uôn mkăn snăn [uôn phu\n êkei êdam anăn srăng lui] sa ]ô hlăm êpul tông ]ing. Kyua anăn, lu [uôn tă hdră mtô bi hriăm tông ]ing kơ phung mniê, kyua phung mniê dôk na nao ti [uôn pô hluê si klei bhiăn ung nao dôk ti sang mo# mơ\ng mnuih Êđê.

Bruă mniê Êđê thâo tông ]ing ]har amâo djo\ kno\ng lo\ ]uê ênai ]ing ti du\m boh [uôn, bi lu jơr, mjing knhuah jăk siam kơ wa\l dhar kreh ]ing ]har Lăn Dap Kngư đui] ôh, [ia\dah lo\ dơ\ng kriê pioh dhar kreh djuê ana Lăn Dap Kngư ti anăp klei hma^ mơ\ng lu t^ng hlăm klei hd^p mrâo mrang.

H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk