VOV4.Êđê – Jih mlan 12/2020, kdriêk Dak Rlâp, ]ar Daknông sra\ng mâo 4 sa\ bi leh hnơ\ng ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, mơ\ng ana\n đru kơ alu\ wa\l anei jing kdriêk tal êlâo mơ\ng ]ar Daknông bi leh hdra\ ala ]ar k`a\m brua\ mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Boh tu\ dưn anei kbia\ hriê mơ\ng êbeh 10 thu\n po\k nga\ brua\ mb^t ho\ng klei g^r ktưn ho\ng jih ai tiê mơ\ng anôk brua\ kđi ]ar, klei sa ai mơ\ng jih jang mnuih [uôn sang.

Nao ti să Dak Sin, kdriêk Dak R'Lâp du\m hruê anei kơh thâo klei g^r, mjê] mơ\ng mnuih [uôn sang ti nei ho\ng hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Hlăm ktue êlan mlir alu\ 3, ho\ng wa\l krah Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să, g^r ngă hlăm adiê mđiă, không, du\m êtuh ]ô mnuih [uôn sang mb^t ho\ng êpul êdam êra, kahan [uôn... nao mkra êlan, tuh bê tông ngă êlan klông.

 Lê Trường Đình, ti alu\ 3, să Dak Sin, Dak Rlâp, brei thâo, leh Knu\k kna po\k ngă hdră ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo, go\ sang g^r ngă mb^t. Mb^t ho\ng bruă myơr 1.500 m2 lăn, du\m pluh hruê ai mkra êlan klông, `u lo\ đru mguôp djăp ênu\m prăk ru\ mdơ\ng du\m hdră kr^ng [uôn sang mkăn.

"Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să di`u ru\ mdơ\ng kr^ng [uôn sang mrâo s^t mâo klei ]ia\ng đru mguôp mkra êlan klông snăn go\ sang kâo ho\ng jih ai tiê. Du\m prăk đru mguôp mơ\ng 5-19 êklăk kơ grăp mta bruă snăn go\ sang kâo mprăp djăp ênu\m. Prăk anei pioh mkra êlan, mkra êlan leh anăn bruă mnuih [uôn sang snăn hmei srăng ]o\ng mguôp."

Êdei êbeh 10 thu\n hluê ngă bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo, Dak R’Lấp mâo klei bi mlih leh

Dak Sin jing sa hlăm 4 să adôk mơ\ng kdriêk Dak Rlâp hlăk bi leh du\m hnơ\ng k]ah mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo hlăm thu\n 2020. Đỗ Ích Chiến -  K'iăng khua Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Dak Sin yăl dliê, mơ\ng leh po\k ngă truh ara\ anei, să iêu mkrum leh du\m pluh êklai prăk mơ\ng prăk knu\k kna leh anăn đru mguôp mơ\ng mnuih [uôn sang ]ia\ng ru\ mdơ\ng du\m bruă mkra êlan klông, sang hră, anôk k[^n alu\, [uôn, sang mnia... Ară anei să dưi bi leh 11/19 hnơ\ng k]ah. Du\m hnơ\ng k]ah mse\ si: Wa\l hd^p mda, anôk bruă nah gu\, klei êđăp ênang, klei bhiăn dhar kreh, go\ êsei [un... srăng bi leh hlăm gưl 3 mlan tal 2/2020 anei. Hjăn du\m hnơ\ng k]ah kơ êlan klông, knơ\ng kdơ\ng êa, sang mnuih [uôn sang dôk srăng g^r ktưn bi leh hdră k`ăm truh jih thu\n 2020.

Đỗ Ích Chiến la], klei dleh dlan h^n jing hluê ngă du\m hnơ\ng k]ah kơ êlan klông, knơ\ng kdơ\ng êa, sang mnuih [uôn sang dôk kyua ênoh prăk duh bi liê pro\ng. Khă snăn, Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa kdriêk mâo leh hdră êlan đru kơ să mâo thiăm hlăm brô 27 êklai prăk, mnuih [uôn sang đru mguôp 2,3 êklai prăk hluê ngă, ]ang hmăng du\m hnơ\ng k]ah adôk srăng bi leh djo\ hdră k]ah.

"Kơ hdră klă klơ\ng snăn mâo leh brua\ k]ah klă klơ\ng pioh mko\ mjing leh grăp hnơ\ng k]ah. Hmei ăt dôk gun kyua prăk bi liê mơ\ng gưl dlông, leh anăn tơdah dưi mgaih msir snăn hmei srăng bi leh du\m hnơ\ng k]ah ]ia\ng kơ prăk duh bi liê. Bruă Đảng, Bruă sang ]ư\ êa leh anăn mnuih [uôn sang ti alu\ wa\l snăn jih ai tiê si be\ ngă ]ia\ng mđ^ ktang hnơ\ng mkra mjing truh thu\n 2020 anei să srăng bi leh hnơ\ng k]ah kr^ng [uôn sang mrâo djo\ si hdră k]ah."

Gru hmô ana boh kroh ti Dak R’Lấp mâo hrui w^t du\m êtug êklăk prăk hlăm 1 thu\n

Klei êdah kdlưn hlăm bruă mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ti kdriêk Dak Rlâp jing klei ngă bruă mơ\ng jih bruă kđi ]ar, klei sa ai hrăm mb^t đru mguôp mơ\ng mnuih [uôn sang. Mơ\ng du\m prăk iêu mkrum, lu hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo mơ\ng alu wa\l dưi bi leh. Să Dak Wer jing sa klei bi hmô êdah kdlưn kơ bruă iêu mkrum ai ktang mnuih [uôn sang hlăm bruă mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo mơ\ng kdriêk Dak Rlâp.

Kơ klei thâo iêu mkrum ai ktang mnuih [uôn sang, aduôn Lý Hải Duyên - Khua êpul hgu\m mnuih ngă lo\ hma să Dak Wer la]: jih jang du\m anôk bruă mđ^ ktang klei hâo hưn ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang thâo săng jih hdră k`ăm, yuôm bhăn, mklei dưi leh anăn bruă klam mơ\ng pô hlăm hdră ma\ bruă. Mơ\ng năn, mnuih [uôn sang thâo kơ klei yuôm bhăn mơ\ng hdră ma\ bruă leh anăn đru ngă, kyua anăn, să bi leh hnơ\ng k]ah kr^ng [uôn sang mrâo hlăm knhal jih thu\n 2019 leh anăn hlăk hlăm ktuê êlan mko\ mkra să kr^ng [uôn sang mrâo ti kdriêk.

"Mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, să Dak Wer iêu mkrum leh êbeh 70 êklai prăk, hlăm anăn mnuih [uôn sang đru mguôp 8 êklai 5 êtuh êklăk prăk. Leh hmei po\k ngă snăn mnuih [uôn sang jih ai tiê đru mguôp. Mb^t ho\ng bruă po\k ngă snăn hdră myơr lăn, đru mguôp hruê ai, prăk kăk snăn du\m gưl lo\ po\k ngă hdră bi lông ktưn mkra mjing lehanăn mnuih [uôn sang ngă ho\ng jih ai tiêm thu\n êdei mâo lu h^n thu\n êlâo. Mơ\ng năn hdră ma\ bruă lar bra lu anôk. Dak Wer lo\ mâo kdriêk ruah jing să bi hmô jăk."

Gru hmô rông mnu\ phưi tha hlăm đang war ti kdriêk Dak R’Lấp hrui w^t du\m pluh êklăk prăk hlăm 1 mlan

Dak Rlâp jing alu\ wa\l mâo Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa ]ar Dak Nông ruah jing kdriêk phu\n mơ\ng ]ar kơ hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Êbeh 10 thu\n êgao, Dak Rlâp iêu mkrum leh 3.700 êklai prăk mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, hlăm anăn, prăk knu\k kna mâo 2.300 êklai prăk, prăk kyua mnuih [uôn sang đru mguôp hlăm brô 1.400 êklai prăk.

 Prăk anei dưi duh bi liê ru\ mdơ\ng du\m mta bruă mse\ si: kban, êlan klông kr^ng [uôn sang, êlan klei pui kmlă, du\m bruă đru kơ yang [uôn leh anăn duh bi liê mkra mjing mnia blei. Truh mmông anei, sa wa\l krah leh anăn jih jang 10 să mơ\ng kdriêk mâo leh êlan klei pui kmlă, êlan klông găl jăk, đru mguôp mđ^ kyar bruă duh mkra - ala [uôn kơ alu\ wa\l.

Hluê si Phan Nhật Thanh -  Khua Knơ\ng bruă sang ]ư\ êa kdriêk Dak Rlâp, mơ\ng leh po\k ngă hdră ma\ bruă mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, alu\ wa\l kdriêk mâo lu gru hmô mđ^ kyar bruă duh mkra mâo prăk hrui w^t lu mse\ si: pla ksu, kphê, tiu, ana boh kroh, du\m gru hmô rông êmô mă ksâo, êmô mă kđeh, u\n, mnu\, bê... Mơ\ng prăk hrui w^t mơ\ng mnuih [uôn sang kah knar hlăm brô 26-17 êklăk prăk/mnuih/thu\n hlăm thu\n 2010, snăn truh ara\ anei, đ^ leh 45 êklăk prăk/mnuih/ thu\n. Kyua anăn, ênoh go\ êsei [un mơ\ng alu\ wa\l hro\ mơ\ng 22% hlăm thu\n 2010 hro\ adôk ka truh 5% hlăm knhal jih thu\n dih.

Phan Nhật Thanh bi mklă: Ho\ng klei duh bi liê lu mơ\ng knu\k kna, klei sa ai đru mguôp mơ\ng mnuih [uôn sang, bruă ba yua tu\ dưn prăk duh bi liê snăn bruă Dak Rlâp bi leh hnơ\ng k]ah kr^ng [uôn sang mrâo hlăm knhal jih thu\n 2020 anei năng ai srăng dưi ngă s^t.

"Truh mmông anei mâo leh 8/10 să leh anăn sa wa\l krah mơ\ng kdriêk Dak Rlâp djăp hnơ\ng k]ah kr^ng [uôn sang mrâo. Ară anei adôk dua să Hưng Bình leh anăn Dak Sin hlăk dơ\ng truh hnơ\ng k]ah hlăm krah thu\n 2020. Hjăn du\m să adôk srăng k[^n djăp klei găl ]ia\ng g^r ktưn bi leh hlăm gưl III amâo dah gưl IV hlăm thu\n anei. Mơ\ng năn srăng ata\t kdriêk jing kdriêk tal êlâo ti Dak Nông bi leh hnơ\ng k]ah kr^ng [uôn sang mrâo, leh anăn srăng bi leh hră mơar bi mklă kơ ]ar hlăm gưl 3 mlan ako\ thu\n 2021 ]ia\ng kơ ]ar bi mklă."

Gru hmô mđ^ kyar pla mjing ]ê` hrue# ti să Dak Sin, kdriêk Dak R’Lấp mâo hnư hrui w^t đ^ h^n

Ho\ng bruă ngă jih ai tiê mơ\ng jih bruă kđi ]ar, mb^t ho\ng klei sa ai tiê mơ\ng du\m gưl mnuih [uôn sang, Dak Rlâp srăng jing kdriêk tal êlâo mơ\ng ]ar Dak Nông truh hdră k`ăm kr^ng [uôn sang mrâo leh mjưh rue# thu\n 2020. }ang hmăng anei srăng jing boh kdru\t mjing klei lar bra mtru\t mđ^ du\m alu\ wa\l mkăn ti ]ar Dak Nông mđ^ ktang h^n bruă hluê ngă hdră k`ăm ala ]ar mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo.

H’Zawut pô ]ih hlo\ng răk