VOV4.Êđê - Kna\m lui msat (Bơthi) mơ\ng mnuih [uôn sang djuê ana Jarai kha\ng dưi mko\ mjing [ia\ êdi mâo 3 thu\n leh hruê djiê. Anei jing sa kna\m nga\ knhal tui] kha\t klei bi mje\, klei kha\p plah wah mnuih dôk hd^p ho\ng mnuih djiê. Kyua ana\n, êlâo adih, kna\m lui msat kha\ng dưi mko\ mjing pro\ng êdi, sui truh 3 hruê. Ara\ anei, mnuih [uôn sang Jarai ti kdriêk Êa Sup, ]ar Daklak a\t dôk kriê yua kna\m lui msat, [ia\dah amâo lo\ hluê ho\ng du\m klei k]ah mtru\n kja\p ph^t mse\ si klei bhia\n đưm adih ôh.

Mduôn mniê mâo k’hưm hlăm [uôn g^ [u\k kơ mo# pô djiê êlâo kơ mko\ mjing knăm lui msat.

Sa mlam ako\ yan hjan, mlan mnga] [hu [hu mb^t ho\ng adiê knam, hjan rah rô] kno\ng msah ro\ng kbao. Khă gơ\ yan adiê amâo mâo jăk, [ia\dah ti msat ayang nai Y - Khoan Êban, go\ êsei Am^ Thu mb^t ho\ng djuê găp 2 nah leh ana\n lu mnuih [uôn sang hlăm [uôn, ayo\ng adei [^ng găp mơ\ng djăp anôk hlăm ]ar Daklak hriê bi kuh ku\m mko\ mjing knăm lui msat ( bơthi). Knăm bơthi lo\ mâo êpul tông ]ing {uôn Súp B, kdriêk Êa Sup, ]ar Daklak hriê tông ]ing nao ata\t bi ktlah mnuih leh lui].

Leh klei huă mna\m mmăt ti msat, mphu\n bi tông ]ing yơh. Phung mniê êra dăp prue#, kngan djă kngan, jơ\ng jhuang hluê ênhiang kdo\ xoang, hlai mb^t ho\ng ênai ]ing, kdo\ ju\m wa\l msat mrâo mkra mse\ si 1 boh sang bi điêt he\. Sui sui mnuih hlăm go\ êsei pô msat hl^ng he\ kpiê ]eh [âo mngưi mdhư\, iêu djăp mnuih hlăm êpul tông ]ing mnăm kpiê êjai tông ]ing êjai, ăt mse\ mơh phung mniê êra kdo\ êjai leh ana\n mnăm kpiê êjai. Ho\ng mnâo kpiê h’uh mđao, amâo uê` kơ adiê ê’ăt, ênai ]ing ăt kwang, êpul mnuih kdo\ xoang [rư\ lu h^n,  bi jhuang kdo\ ju\m wa\l msat hlăm adiê mlam.

Kpiê ngă yang leh ana\n du\m mta mnơ\ng ngă yang hlăm knăm lui msat

Nao hlăm mlam ata\t bi ktlah ho\ng găp w^t kơ atâo atiêt aduôn aê, R’C|om Tố, knuă druh Knơ\ng bruă Ru\ mdơ\ng ]ar Daklak [uh hơ\k m’ak  m’ai êdi. ~u brei thâo: bơthi jing knăm m’ak mnuih djiê nao hd^p ti [uôn sang mrâo. Kyua ana\n mnuih nao hlăm knăm bơthi bi ]u\t h’ô ]hum ao siam, ]ia\ng bi êdah klei thâo tông ]ing leh ana\n mb^t ho\ng phung mniê êra kdo\ xoang ju\m wa\l msat hlăm jih mlam:

“ Êlâo dih, knăm lui msat m’ak êdi, s^t truh yan mnga, hla ana hluăt mrai êluh jing yan knăm m’ak yơh. Jih jang mnuih nao hlăm knăm m’ak ho\ng klei hơ\k m’ak, hmư\ ênai ]ing, ênai hgơr mtluk mtlak jih jang kpư\ mgei jơ\ng kngan bi kdo\ xoang hlai mb^t ho\ng ênai ]ing ]har. Kâo hriê hlăm knăm lui msat mơ\ng mnuih [uôn sang Jarai ti Êa Sup anei, [uh m’ak êdi, kyua [uh klă, lo\ hdơr kơ knăm bơthi khăng mko\ mjing pro\ng, ]uh lu êmô, kbao huă mna\m m’ak”.

Leh ngă knăm lui msat, msat ăt mâo djuê găp ]ua\ dlăng, kih mdoh 

Am^ Phit, ti {uôn Sup, ]ar Daklak brei thâo: mnuih [uôn sang Jarai ti Êa Sup [uôn sang phu\n ti kdriêk }ư\ Pưh, ]ar Gialai hriê dôk ti anei. Mơ\ng điêt Am^ Phit [uh leh ana\n mâo nao hlăm lu knăm lui msat. Êlâo kơ lui msat, go\ êsei leh ana\n [uôn sang lo\ bi mrâo wa\l msat  bi ja\k. Phung thâo mbruă bi nao hlăm dliê koh kyâo, krah mkra du\m mta gơ\ng ba dưm t^ng jơ\ng msat, khăng gơ\ ba dưm t^ng nah yu\. Gơ\ng sang msat mâo rup mla êman, rup kra, rup kuê`, du\m mta rup amrak mâo mlâo siam [hư rư, rup mnuih djo\ guôp ho\ng mnuih leh djiê. }uôr sang msat dưi m`am ho\ng alê hr^ êpih, ba bi m`uôm he\  ho\ng du\m mta êa dlăng siam êdi. Djăp mta mnơ\ng hlăm sang msat dưi ngă mkra mrâo s’a^ ]ia\ng prăp êmiêt kơ bruă mbha ngăn dra\p gưl knhal tui] plah wah mnuih dôk hd^p ho\ng mnuih djiê. Boh nik gơ\ bi pla mtei ti djiêu msat leh ana\n ba phưi êđai mnu\ ho\ng klei ]ang hmang:

“ Ơ ayo\ng, amai w^t leh ho\ng aduôn aê atâo atiêt, snăn bi nao ho\ng klei êđăp ênang. Mơ\ng ara\ anei drei mdê bi lăn êa, mdê bi kr^ng leh. Ih đue# nao lui brei kơ hmei ti la\n ala anei klei suaih pral, jah ênah ngă hma, mdơ\ng sang bi h’^t kjăp. Mnu\ anei djă ba, ana mtei anei djă ba. Tơdah ayo\ng amai ]ia\ng kơ hmei thâo, kma be\ hlăm tlang hiă, ]^m ktrâo hưn knăl, ]ia\ng hmei thâo ba êsei [hu gu\ mđiă, dưm ]^m ti gu\ lăn pioh [ơ\ng”.

Hluê si klei bhiăn êlâo dih, tơdah mâo mnuih hlăm găp djuê djiê, grăp hruê mnuih Jarai ba nao êsei, ]^m kpiê hlăm msat mnuih djiê ana\n. Ka ngă knăm lui msat, êsei dưm hlăm ]hiên, êa dưm hlăm giêt krô, ]^m djam, kpiê c\eh jur  lui snăn, bi dra\p ênu\m ênap mse\ si hla\k adôk hd^p mơh. S^t leh ngă knăm lui msat, djuê găp amâo lo\ dôk kriê dlăng ôh msat ana\n. Sui sui tơdah mâo klei bi knăl, snăn kơh digơ\ lo\ ba dưm êsei ti krah mđiă, bhir ]^m ti dlông rơ\k, myơr kơ mnguh mngăt mnuih leh djiê. Êlâo dih, djă msat truh 3 thu\n kơ dlông snăn kơh ngă knăm lui msat. Ara\ anei, mnuih [uôn sang Jarai ti Êa Sup mâo leh klei bi mlih hlăm klei m^n leh ana\n hdră mko\ mjing knăm lui msat ( bơthi). Klei yuôm bhăn h^n êdi ana\n si be\ ngă ]ia\ng hluê ngă ênu\m ênap du\m klei bhiăn đưm, khă gơ\ amâo lo\ bi liê lu mse\ si êlâo adih ôh, bi mkiêt mkriêm h^n.

Êdah klă mse\ si sang Am^ Thu, ung djiê mrâo êbeh 3 mlan. Hluê si klei bhiăn, Am^ Thu amâo dưi hiu ]hưn, blu\ tlao nao hriê hơ\k m’ak ôh, amâo dưi ]u\t h’ô ]hum ao siam. Tơdah ngă soh srăng tu\ klei [uôn đu\ bi kmhal kjham leh ana\n mngăt mnuih djiê tui duah ngă kơ mnuih hlăm pưk sang bi ruă duam. Kyua thu\n adôk mda, lo\ hluê ngă bruă yang [uôn anăn Am^ Thu dleh yơh dưi hluê ngă klei bhiăn đưm. Amai bi akâo ho\ng êpul êya mnuih [uôn sang, mkra mlih klei bhiăn đưm, mko\ mjing knăm lui msat ưm, [ia\dah ăt nao ]ua\ mơh msat ung pô. Ngă snăn, mnuih djiê ăt mâo klei mpu\, bi asei mlei amai ăt dưi tlaih 1 kdrê] mơ\ng klei bhiăn amâo mâo lo\ djo\ guôp anei. Am^ Thu yăl dliê: knăm lui msat ]ia\ng mnuih djiê  dưi đih mdei êđăp ênang, mnuih adôk hd^p ăt dul [ia\ ai tiê ênguôt hn^ng:

“ Hluê si klei bhiăn Jarai pô êlâo dih, s^t lui msat hlo\ng lui mtam yơh, amâo lo\ bi nao ]ua\ dlăng ôh. {ia\ ara\ anei, drei kpăk ho\ng bruă yang [uôn, leh ana\n klei thâo săng mơ\ng pô mâo klei bi mlih leh mơh, amâo dưi nao ]ua\ msat hla\m grăp hruê, snăn bi mko\ mjing knăm lui msat. Dôk hdơr kơ ung leh djiê, sui sui kâo lo\ nao ]ua\ msat. Kâo ăt kih wa] msat, mkra w^t mnư\ lehana\n sut bi mdoh he\. Kyua ho\ng kâo, ung a\t dôk nanao lă lar hlăm ai tiê”.

Knăm lui msat amâo mâo mko\ mjing klei huă mna\m lui] lu hruê mse\ si êlâo dih ôh. Snăn [ia\dah, mlam bơthi ăt dưi kriê yua, jing mlam m’ak knhal tui] pioh kơ mnuih djiê leh. Anei ăt jing knhuah dhar kreh mâo mă hjăn păn, jing wưng ]ia\ng anak aneh, ayo\ng adei [^ng găp hdơr knga kơ aduôn aê atâo atiêt pô, du\m phung djiê leh, ]ia\ng lo\ dơ\ng g^r bi ja\k asei mlei pô leh ana\n kriê pioh knhuah gru jăk siam mơ\ng djuê ana pô./