VOV4.Êđê - Ho\ng klei dleh dlan mơ\ng klei rua\ êngoh bi [le\ êrah, mrâo êgao, Knơ\ng brua\ sang c\ư\ êa c\ar Daklak bi mko\ mjing leh 3 êpul mlir dhar brua\, hluê nga\ brua\ nao ksiêm dla\ng, ktuê hluê dla\ng brua\ mgang kdơ\ng klei rua\ êngoh bi [le\ êrah ti 15 kdriêk, [uôn pro\ng mơ\ng c\ar.

      Êpul mơ\ng lu dhar brua\ mrô 3 mâo Aê mdrao Doãn Hữu Long, Khua knơ\ng brua\ mdrao mgu\n ]ar Daklak ngă khua êpul, mb^t ho\ng phung khua bi ala du\m knơ\ng dhar brua\ mâo ksiêm dlăng leh ti 5 kdriêk mâo: Mdrak, Êa Kar, Krông Ana, }ư\ Mgar, lehana\n Krông Bông. Anei jing du\m alu\ wa\l mâo ênoh mnuih rua\ êngoh bi [le\ êrah đ^ h^n lu blư\ mka\ ho\ng anei thu\n dih. Aê mdrao Doãn Hữu Long, Khua knơ\ng brua\ mdrao mgu\n ]ar Daklak brei thâo: “Gưl ksiêm dlăng dhar brua\ tal anei jing yuôm bhăn. Tal sa, mâo bi êdah ti anôk: Klei mdrơ\ng ho\ng êngoh bi [le\ êrah brei mâo klei bi mguôp kjăp mơ\ng jih jang brua\ kđi ]ar, mơ\ng du\m knơ\ng dhar brua\. Tal dua, jing rua\ tưp thu\n anei lo\ bluh đ^ ktang h^n, boh nik tui si dhar brua\ mdrao mgu\n ksiêm dlăng [uh mlan 9 truh mlan 11 jing wưng đ^ lê] ktang, ara\ anei hlăk hlê mlan 9 [ia\dah klei rua\ tưp dleh dlan leh hlăm brua\ ksiêm dlăng mơ\ng du\m mlan ho\ng anei”.

      Êpul ksiêm dlăng mb^t ho\ng phung khua kia\ kriê brua\ sang ]ư\ êa du\m kdriêk, dhar brua\ êa drao gu\n, lehana\n êpul g^t gai brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp mơ\ng du\m alu\ wa\l nao truh kơ grăp boh sang mnuih [uôn sang ]ia\ng ksiêm dlăng brua\ bi mdoh pưk sang, wa\l riêng gah, mnơ\ng mgơ\ng êa, klei thâo săng kơ brua\ răng mgang klei rua\... Boh s^t brei [uh êgao kơ mkrah ênoh go\ êsei mâo ksiêm dlăng mâo sơăi anôk kê] [loh k]eh mđai hlua\t lo\k hd^p, lu êdi hlăm du\m abu\ mnga kdơ\ng êa mâo hlua\t lo\k, hlăm abu\ ti knưng ngă yang, hlăm hlao mđu\ êa mơ\ng hip êa\t, hlăm pông êdeh leh jhat hwiê hlăm wa\l sang…

Jing alu\ wa\l mâo ênoh lu h^n mnuih mâo klei rua\ êngoh bi [le\ êrah truh kơ dua blư\ mka\ ho\ng thu\n dih, kdriêk Mdrak ngă leh lu hdră răng mgang, hlăm năn mđing kơ brua\ hâo hưn. {ia\dah leh ksiêm dlăng, jih jang mnơ\ng mgơ\ng êa hlăm go\ sang lu jing mâo hlua\t lo\k hd^p sơăi. Aduôn Phan Thị Dung, pô đru brua\ mdrao mgu\n hlăm Alu\ wa\l mnuih [uôn sang hd^p mrô 9, wa\l krah Mdrak, kdriêk Mdrak mblang: “Mnuih [uôn sang mâo leh klei thâo săng hlăm brua\ răng mgang klei suaih pral. Thâo bi mdoh mơ\ng êlan klông hlo\ng kơ hlăm sang, lu mnuih [uôn sang ngă jăk. {ia\dah ăt adôk lu mơh mnuih ka mâo klei thâo uê`, tal êlâo di`u la] amâo mâo wa\n kpăk ho\ng brua\, tal dua leh mta\ mtăn lu blư\, [ia\dah di`u ăt dôk ding dang lui êdei”.

      Mơ\ng klei ksiêm dlăng, jing jang mnuih [uôn sang mâo leh sơăi klei thâo săng kơ brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ êngoh bi [le\ êrah, [ia\dah ăt adôk ngă ka jih ai tiê ôh hlăm brua\ răng mgang, mse\ si klei mdjiê kê] [loh, hlua\t lo\k, dah mâo klei rua\ di`u amâo mâo ba kơ sang êa drao ôh ]o\ng mdrao ma\ hjăn…

Ăt hlăm gưl anei mơh, êpul ksiêm dlăng lu dhar brua\ mâo ]ih pioh leh lu klei blu\ mơ\ng dhar brua\ êa drao gu\n hlăm alu\ wa\l kơ du\m klei dleh dlan hlăm brua\ răng mgang klei rua\ tưp, mse\ si: Mâo đa đa go\ êsei mnuih [uôn sang amâo mâo hgu\m sa ai ôh hlăm brua\ mdjiê kê] [loh, hlua\t lo\k, klei bi mguôp mơ\ng du\m dhar brua\ adôk awa\t, adôk mâo klei m^n knang hjăn kơ knơ\ng brua\ mdrao mgu\n…

      Ma\ brua\ hla\m du\m alu\ wa\l, Aê mdrao Doãn Hữu Long mta\ kơ djăp dhar brua\ mdrao mgu\n lo\ mđ^ h^n brua\ hâo hưn, mđ^ klei thâo săng hlăm mnuih [uôn sang, pral thâo [uh, lehana\n mghaih msir anôk mâo klei rua\ tưp, mkhư\ klei tưp lar, rơ\ng ngă jăk brua\ do\ng đru mdrao mjê] mnuih rua\. Doãn Hữu Long ăt iêu mthưr mơh kơ brua\ sang ]ư\ êa bi mguôp hlăm brua\ g^t gai djăp dhar brua\, êpul êya lehana\n jih jang mnuih hrăm mb^t mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp. Êpul g^t gai brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp mơ\ng grăp alu\ wa\l mko\ mjing gưl ksiêm dlăng ti du\m anôk, lehana\n mghaih msir đu\ bi kmhal hlei pô ngă soh… Aê mdrao Doãn Hữu Long, Khua knơ\ng brua\ mdrao mgu\n ]ar Daklak la]: “Brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp êngoh bi [le\ êrah brei mâo klei bi sa ai mơ\ng jih jang mnuih mơ\ng brua\ kđi ]ar hlo\ng kơ mnuih [uôn sang. Kyuadah ]ia\ng bi mdoh amâo lo\ mâo ôh anôk kơ kê] [loh hd^p, snăn mơ\ng êla jih jang mnuih [uôn sang mâo klei bi hgu\m mb^t snăn kơh dưi ngă jih, bi dhar brua\ mdrao mgu\n kno\ng mâo brua\ klam kăp k]e\ kơ brua\ êa drao, ]ia\ng kơ jih jang mơ\ng brua\ kđi ]ar hrăm mb^t bi hgu\m hla\m brua\ mdrơ\ng ho\ng klei rua\ tưp”.

      Mơ\ng ako\ thu\n truh kơ ara\ anei, kluôm ]ar Daklak mâo leh giăm 8.500 ]ô mnuih mâo klei rua\ êngoh bi [le\ êrah, đ^ leh giăm 10 blư\ mka\ ho\ng wưng anei thu\n dih, hlăm ana\n mâo sa ]ô mnuih djiê. Ara\ anei mta klei rua\ anei ka mâo ôh êa drao vaccin răng mgang, lehana\n êa drao mdrao mgu\n klei rua\ anei. Mơ\ng ana\n kno\ng brua\ răng mgang, yơh jing hdră jăk h^n, ana\n jing bi mdoh amâo lo\ mâo ôh anôk kơ kê] [loh hd^p, răng kơ klei kê] ke\, bi mdjiê kê] [loh, hlua\t lo\k.

                                                   Y Khem pô ]ih mkra.