VOV4.Êđê - Hluê si Anôk brua\ ra\ng mgang klei rua\ tưp ]ar Daklak, hla\m mlan 1 thu\n 2019, jih alu\ wa\l hla\m kluôm ]ar sra\ng po\k hdra\ tlo\ mgang vaccine ComBE Five ra\ng mgang klei rua\ bo\k buôr ]uh ko# ko\ng đo\k, mtu\k, bi hrut arua\t ariêng, klei rua\ tiê B, rua\ kso\, rua\ dlô mơ\ng kman Hib nga\ kơ phung hđeh mơ\ng 2 – 4 mlan.

Mơ\ng ako\ mlan 1.2019, hlăm ]ar Daklak mâo leh 3 alu\ wa\l jing kdriêk Krông Pa], krông Ana, lehana\n }ư\ Kui` ngă brua\ tlo\ mgang vaccin ComBE Five. Hlăm ênoh 4.047 ]ô hđeh mâo tlo\ mgang mâo 13 ]ô hđeh mâo klei lo\ bi kdơ\ng ho\ng êa drao leh tlo\ mgang, jing hlăm ênoh 1,2%. Aê mdrao Phạm Văn Lào, Khua anôk brua\ răng mgang klei rua\ tưp ]ar Daklak brei thâo:“Truh kơ ara\ anei mâo ngă klei tlo\ mgang mrâo ka tuôm ho\ng klei dleh ôh. {ia\dah mâo leh mơh đa đa klei năng mđing. Tal êlâo anei jing mta vaccin mrâo snăn drei ăt ka thâo săng jih mơh mơ\ng `u. Tal dua jing klei m^n dôk hyưt mơ\ng knua\ druh nai aê mdrao, lehana\n mnuih yua, boh nik am^ ama phung hđeh adôk bư\ ban. Tal tlâo, vaccin anei ăt mse\ ho\ng Quinvaxem mâo kdrê] kơ klei mtu\k [hiêt jing mơ\ng tế bào sơăi, kyuana\n ênưih ngă truh klei đ^ êngoh amâodah bi ơ\ng ju\ hlăm asei mlei. Tal 4, kyua k[ah vaccin sui hruê snăn gưl anei mnuih [uôn sang hriê tlo\ mgang srăng lu, kyuana\n brei răng hlăm klei ma\ brua\”.

Aê mdrao Phạm Văn Lào ăt brei brua\ tlo\ mgang vaccin ComBE Five srăng dưi tlo\ hlăm êpul đ’điêt ti du\m kdriêk k`ăm dưi kia\ kriê kluôm, lehana\n mâo klei đru mơ\ng gưl ]ar. Lehana\n, sang êa drao pro\ng du\m gưl, mnơ\ng mnua\ mdrao mgu\n ]ia\ng mghaih msir djăp klei lo\ w^t bi kdơ\ng ho\ng êa drao kjham, leh tlo\ mgang. Truh jih mlan sa anei, jih jang 15/15 kdriêk, wa\l krah, [uôn pro\ng mơ\ng ]ar srăng tlo\ mgang vacin anei.

Vaccin răng mgang mklin lu klei rua\ ComBE Five dưi răng mgang du\m mta klei rua\ mse\ si klei rua\ buôr ]uh ko# ko\ng đo\k, mtuk [hiêt, bi ksu\t arua\t ariêng, rua\ tiê B, bo\k kso\, rua\ dlô mơ\ng kman Hib êa drao anei mơ\ng Ấn Độ mkra mjing, mâo ba yua tlo\ mgang po\k mlar ti Việt Nam k]ưm mơ\ng mlan 12 thu\n 2018, hroa kơ vaccin Quinvaxem mơ\ng Hàn Quốc mâo ba yua êlâo ana\n. Mta vaccin anei djăp ênoh ]ua\n bi mkla\ mơ\ng Êpul brua\ êa drao gu\n dlông ro\ng lăn WHO, lehana\n mâo ba yua leh hlăm 43 ala ]ar dlông ro\ng lăn. Tui si hra\ mơar mơ\ng WHO, hnơ\ng lo\ w^t bi kdơ\ng ho\ng êa drao kreh [uh ho\ng du\m mta vaccin mâo mta răng mgang klei rua\ mtu\k [hiêt mơ\ng tết bào sơăi, hlăm ana\n mâo vaccin ComBE Five jing đ^ êngoh mơ\ng 38 – 39⁰C truh 44,5%, ngă klei bi bo\k jing 38,5% bi hlơr hrah ti anôk tlo\ tăp năng truh 56,3%, rua\ truh 25,6% du\m klei amâo mâo jăk mkăn mse\ si dhăn sui truh 3,5%.

}ia\ng kơ brua\ tlo\ mgang kơ phung hđeh mâo klei êđăp ênang, ba klei suaih pral, Aê mdrao Phạm Văn Lào, Khu anôk brua\ răng mgang klei rua\ tưp ]ar Daklak mta\:“}ia\ng kơ mâo klei êđăp ênang, êlâo h^n ngă bi djo\ jih jang mta mtru\n kơ brua\ tlo\ mgang, hlăm ana\n mâo klei tlo\ mgang vaccin ComBE Five. Tal dua, ho\ng mnuih [uôn sang, bi hluê ngă djo\ ho\ng klei nai aê mdrao mta\ mtăn, ya mta brua\ dưi ngă, amâo mâo dưi ngă, amâodah ka dưi tlo\ ôh êjai. Tal 3, ktuê ksiêm leh klei tlo\ mgang jing yuôm bhăn snăk, leh tlo\ mgang, aê aduôm am^ ama bi ksiêm dlăng nik kơ hđeh. Tơdah hla\m wang 24h amâo mâo klei snei sdih ôh snăn yap hơ^t leh. Hla\m wang 24h kreh mâo klei hđeh đ^ êngoh, ơ\ng asei mlei, bi hrut. Tơdah [uh du\m klei bi knăl mse\ djuê ana\n, snăn ba mtam hđeh kơ sang êa drao giăm h^n pioh mdrao mgu\n”.

Êngao ana\n, êlâo kơ tlo\ mgang am^ ama hđeh bi mdoh he\ asei mlei hđeh bi doh; brei hđeh [ơ\ng/mmam man djăp, đăm trei đei ôh, kăn êpa đei rei, bi ]u\t hơô ]hum ao pro\ng êhai, êđăp. Hla\m du\m hruê êa\t, bi mđao kơ hđeh hu^dah hđeh truh hlăm klei rua\ kso\, lehana\n du\m mta klei rua\ kyua yan adiê ngă./.