VOV4.Êđê - Sang mđung asăp blŭ Việt Nam hruê anei ktưn hưn bi hdơr 77 thŭn Hruê mkŏ mjing. VOV dŭm thŭn êgao hrăm mbĭt hŏng klei đĭ kyar lăn čar, ktưn hưn jing anôk bruă hâo hưn lu mta, ba klei hâo hưn kơ grăp boh sang. Mâo sa êpul duh myơr kơ hdră mđung truh krĭng taih kbưi, jing phung mkŏ mjing hdră, hgao jih klei dleh dlan krơ̆ng êlan mđung dưi klă, kbưi, jăk. Ƀri bi hdơr 77 thŭn Hruê mkŏ mjing Sang mđung asăp blŭ Việt Nam 7/9, hlăm akŏ kdrêč hruê anei, mâo mmông hưn mthâo hŏng ƀĭng dôk hmư̆ jĕ giăm taih kbưi kơ phung mă asăp, mkŏ dăp hdră hŏng bruă đru hdră mđung dưi lar bra truh djăp krĭng kwar.

Mơ̆ng čŏng čư̆ dlông tal dua ti krĭng čư̆ čhiăng Hà Giang - Chiêu Lầu Thi. Hluê si klei Dao pia anei jing Dua păn tal buit kyua čiăng đĭ ti dlông čŏng čư̆ drei găn 9 kdrêč êlan kčŭn čư̆ dleh dlan…. Khă snăn, hlăm thŭn 2020 sa Anôk bruă mđung asăp ala čar dưi mdŏng leh ti dlông čŏng čư̆ anei. Dôk mă bruă tinei, knŏng mâo 2 čô kỹ thuật viên, diñu mơ̆ng anôk mđung asăp VN1, CK2 ti Hà Nội grăp mlan mlih tuôr hruê gak răng, mă bruă tinei. Ti anôk mđung asăp anei, kbưi hŏng phŭn mkăp êa, kyua anăn phung ayŏng adei kreh mđŭ êa hjan ngă êa yua hlăm grăp hruê. Mklă hŏng anăn, tinei êbeh dlai hnơ̆ng h’ăp. Kỹ thuật viên Cao Hoàng Tiến yăl dliê: “Hruê không ăt msĕ hŏng hruê hjan, tơdah boh čhum ao snăn ƀhu jih sa hruê kăm kăn dưi thu êa, êa mnăm lĕ hin, snăn čhum ao leh h’ô hlŏng pioh hlăm vali, lui jih hruê mă bruă wĭt brei mô̆ boh mă”.

Kbưi hŏng krĭng mnuih ƀuôn sang dôk, čiăng mâo djam, mâo braih, diñu ăt dôk guôn hruê arăng mnia, hluê mnuih ƀuôn sang nao trŭn čư̆ lehanăn gui bŭng blei mnơ̆ng yua hlăm jih hruê kăm. Ti krĭng čư̆ čhiăng mâo adiê hjan mâo gưl hjan jih mlan, ayŏng adei amâo dưi trŭn čư̆ blei mnơ̆ng, snăn ƀơ̆ng ƀung hdang krô yơh čiăng đăm êpa. Angĭn êbŭ mrô 3 mrâo găn, ngă kơ ayŏng adei huĭ hyưt êdi, ti hnơ̆ng dlông êbeh 2.000m mkă hŏng ƀô̆ êa ksĭ, angĭn ktang, msĕ si čiăng kpuh jih jang mnơ̆ng, grăm kmlă amâo mâo mdei… dôk hlăm sang ba yua maĭ mŏk dôk huĭ kơ grăm đah ngă jhat maĭ.

Bruă klam mơ̆ng di ayŏng jing grăp hruê msĕ s’aĭ, kgŭ mơ̆ng 5h aguah ktit măi mđung asăp êpul VOV1 lehanăn VOV4 mơ̆ng dŭm klei blŭ mnuih djuê ƀiă mkăp kơ mnuih ƀuôn sang ti čar Hà Giang, Tuyên Quang, Yên Bái, Cao Bằng... Diñu thâo săng, êlan pui kmlă mđung asăp amâo dưi kpăk đuôm ôh čiăng kơ mnuih ƀuôn sang dưi hmư̆ klei hâo hưn mơ̆ng Hà Nội, hdră duh ƀơ̆ng, mkŏ mkra klei hdĭp gŏ sang… Phung kỹ thuật viên lehanăn lu phung mă bruă mkăn mâo anak điêt s’aĭ… ƀri gưl anei mâo lu klei čih lač kơ knăm pŏk thŭn hriăm mrâo, ngă kơ diñu dôk amâo h’ĭt.  Tơdah dôk ti sang, ară anei, diñu srăng atăt anak nao blei mprăp hdruôm hră, čhum ao siam kơ thŭn hriăm mrâo… Bi tinei, di ayŏng knŏng thâo iêu đĭng blŭ mđĭ ai phung anak gĭr hriăm hră.

Ti Anôk mđung asăp Dhŭng kwar krah ti kdriêk Thuận Nam čar Ninh Thuận adiê mđiă ktang tĭt jih hruê mlam. Anôk mđung asăp Dhŭng kwar krah mâo Sang mđung asăp blŭ Việt Nam ba yua mơ̆ng thŭn 2021. Bruă klam phŭn mơ̆ng Anôk bruă anei jing mđung asăp kluôm krĭng Êa ksĭ Ngŏ lehanăn dua plao ksĭ Hoàng Sa, Trường Sa mơ̆ng ala čar. Hlăk ênoh mnuih mă bruă amâo mđĭ, gưl dlông bi mlih leh tuôr mă bruă mơ̆ng phung kỹ thuật viên mơ̆ng dŭm anôk bruă mđung asăp krĭng kwar krah lehanăn krĭng Dhŭng hriê mă bruă. Ayŏng Quảng bi ktlah êjai hŏng mô̆ anak lehanăn phung ayŏng adei ti Anôk bruă mđung asăp An Hải, Đà Nẵng – anôk ñu dôk mă bruă êbah dua pluh thŭn čiăng hriê ti anôk anei mă bruă…. Ayŏng Quảng brei thâo “Sang kâo mâo dua čô anak dôk hriăm hră, anak khua adŭ 11 lehanăn anak kluč adŭ 8 khăp čiăng êdi kơ ama, ƀiădah kyua bruă klam, mă bruă mđung asăp anăn kâo ăt gĭr bi leh bruă pô hriê tinei mă bruă…”

Hruê tal êlâo truh ti Anôk bruă mđung asăp Dhŭng kwar Krah, ayŏng bi kngăr mơh kyua anôk bruă dưi rŭ mdơ̆ng ti sa kdrăn čuah kbưi hŏng kdriêk Thuận Nam êbeh 30 km, grăp blư̆ nao ksiêm dlăng maĭ mŏk, klei, kă juă čuah hlŏng kplač jih jơ̆ng. Mdê hŏng Chiêu Lầu Thi, ti Thuận Nam 4 yan êbeh mđiă, chum ao tinei leh ƀhu dŭm pluh mnĭt hlŏng thu krô mtam… Ƀiădah leh dŭm mlan ao kô̆ hlŏng jih hĕ ao kñĭ kyua êa kbăng tinei ăt jiă kman klei msĭn mơ̆ng êa ksĭ. Ayŏng Quảng mă leh bruă ti Sang mđung asăp blŭ Việt Nam mâo 20 thŭn. Ayŏng tuôm nao “Găk anôk bruă pui kmlă mđung asăp” ti dlông čŏng čư̆ Bà Nà, Sơn Trà... kyua anăn, ayŏng thâo săng klei yuôm bhăn mơ̆ng hdră mđung asăp. Quảng yăl dliê kơ dŭm klei bi hdơr hlăk dôk mă bruă ti dlông čư̆ Bà Nà, Sơn Trà (Đà Nẵng) msĕ si čiăng hưn mthâo kơ hdră kdơ̆ng mblah tŭ dưn. Thŭn 2021, anôk bruă mđing asăp ti plao ksĭ Sơn Trà djŏ hlăm wưng mâo angĭn êbŭ mrô 9 tlă hlăm Đà Nẵng. Jih mlan angĭn ktang msĕ si čiăng kpuh jih anôk bruă. Ƀrô mơh dŭm pluh thŭn hŏng anei, găn dŭm gưl angĭn êbŭ điêt, prŏng, anôk bruă ti An Hải, Sơn Trà ăt krơ̆ng kjăp hdră mđung asăp...”.

Ară anei, Anôk mđung asăp Dhŭng kwar krah, dŭm klei thâo tŭ yuôm anăn mâo leh ayŏng Quảng hưn hŏng ayŏng adei: “Hmei thâo anôk bruă mđung asăp Dhŭng kwar krah mđung kơ kluôm krĭng Êa ksĭ Ngŏ, mkăp klei hâo hưn kơ mnuih hiu trah mă kan, kơ phung knuă druh, lĭng kahan ti plao ksĭ Trường Sa kyua anăn, hlăm adiê hlĭm hjan hĭn mơh čiăng klei hâo hưn klă mngač čiăng kơ mnuih ƀuôn sang, knuă druh mă bruă ti krĭng êa ksĭ thâo klei hâo hưn kơ yan adiê, duah anôk kđap êđăp ênang. Grăp blư̆ ayŏng adei nao hlăm plao ksĭ, mnuih trah mă kan hưn hmư̆ kluôm nanao klei hưn, hmei m’ak snăk, kyua bruă pô đru mguôp sa kdrêč điêt hlăm hdră mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn mơ̆ng ala čar lehanăn răng mgang krĭng êa ksĭ, wăl adiê mơ̆ng ala čar.

Hruê msĕ si mlam, ti dŭm čŏng čư̆ dlông msĕ si Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Phia Oắc (Cao Bằng), Cổng Trời (Hà Giang); Pha Đin (Lai Châu); Núi Quế (Quảng Nam); Bà Đen (Tây Ninh), ti krĭng lăn dlông Dak Lak, kdrăn čuah Ninh Thuận amâo dah ti krĭng Dap mnai êa krông Cửu Long… phung kỹ thuật viên amâo uêñ kơ adiê hjan ê’ăt sriêt amâo dah adiê mđiă ktang tĭt msĕ si arăng čuh, amâo dah dŭm gưl angĭn êbŭ msĕ si čiăng kpuh mđung pô ƀiădah jih jang diñu ăt gĭr ba êlan pui kmlă mđung asăp dưi mđung kbưi hĭn, kwang mơ̆ng krĭng čư̆ čhiăng truh kơ plao ksĭ, mơ̆ng krĭng ƀuôn prŏng truh kơ krĭng ƀuôn sang lehanăn luôm truh kơ lu krĭng lăn hlăm tar rŏng lăn./.

H’Nêč pô mblang