VOV4.Êđê - A Blôih, mnuih djuê ana Sơdang ti ƀuôn Hrĭng, să Ea H’Đĭng, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Dak Lak jing pô thâo mbruă êdah êdi. Hŏng klei khăp kơ klei mmuñ ênhiang djuê ana leh anăn mâo bruă klam hlăm bruă kriê pioh knhuah dhar kreh djuê ana, dŭm thŭn êgao, ñu nao hlăm lu klei rang mdah kdŏ mmuñ, bi lông klei mmuñ ênhiang djuê ana mơ̆ng kdriêk leh anăn čar mkŏ mjing. Mbĭt hŏng anăn, pô thâo mbruă A Blôih lŏ mtô klei pĕ tông – klei mmuñ ênhiang djuê ana pô, rang mdah klei tông čing čhar kơ phung hđeh mda asei leh anăn mkra mjing dŭm kdrăp ayŭ tông hŏng kram, đrao, đru hlăm bruă kriê pioh leh anăn bi lar knhuah dhar kreh mnuih djuê ana Sơdang.

Grăp blư̆ mâo gưl wĭt čhưn ti ƀuôn Hring, să Ea H’Đing, kdriêk Čư̆ Mgar, čar Dak Lak bi blŭ hrăm hŏng mnuih ƀuôn sang snăn lu mnuih hlăm ƀuôn thâo kơ pô thâo mbruă êdi A Blôih. Grăp thŭn, hlăm ƀuôn khăng mâo knăm huă êsei mrâo amâodah dŭm gưl bruă dhar kreh alŭ wăl mkŏ mjing klei tông čhing čhar, mmuiñ ênhiang djuê ana… snăn pô thâo mbruă A Blôih nao sơăi, hgŭm jih ai tiê leh anăn bŏ hŏng bruă klam.

Êbeh 2 thŭn êgao, kyua klei ruă Covid-19 dleh ktuê dlăng hlăm êpul êya, khăgơ̆ amâo dưi kƀĭn hriăm mjuăt lu mnuih ôh ƀiădah hŏng ai tiê đua klam lu, mbĭt hŏng klei hur har, jih ai tiê, pô thâo mbruă A Blôih ăt gĭr hiu duah dŭm ênhiang tông čing čhar, klei mmuiñ djuê ana čiăng bi hriăm kơ phung thâo mbruă hlăm ƀuôn. Êngao anăn, ñu lŏ thâo mkra mjing kdrăp tông ayŭ djuê ana, msĕ si: brô̆ ting ning, trưng, klông put... Pô thâo mbruă A Blôih brei thâo: “Êlâo adih, kâo pô knŏng jing mnuih đru hlăm klei mmuiñ ênhiang djuê ana, tông čing leh anăn hlăp kdrăp tông ayŭ djuê ana, năng ai kâo srăng amâo dưi ngă ya mta ôh tơdah amâo mâo ôh phung nao êlâo, phung thâo mbruă êlâo, diñu đru leh anăn ktrâo lač leh anăn bi hriăm kâo. Hriăm klei phung nao êlâo hiu duah leh, bi hriăm anăn kâo gĭr tui hriăm čiăng kơ thâo. Ară anei, kâo lŏ dơ̆ng čih klei mrâo kơ dŭm ênhiang djuê ana, msĕ si: rơngê, ting ting, chiếo… Truh ară anei, kâo mkra leh dŭm kdrăp tông ayŭ djuê ana, msĕ si brô̆ ting ning, tơrưng, klông pút…’’.

Čiăng răng kriê wăl dhar kreh čing čhar mơ̆ng ƀuôn Hring, pô thâo mbruă êdi A Blôih pioh leh lu thŭn iêô jak mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn leh anăn phung ƀuôn sang ti ƀuôn mkăn ăt hgŭm. Truh ară anei, pô thâo mbruă mkŏ mjing leh lu êpul tông čing - mmuiñ djuê ana, hlăm anăn mâo êbeh 20 čô thâo mbruă ti ƀuôn Hring. Ară anei, ñu lŏ ktrâo lač, bi hriăm kơ phung anak čô hlăm ƀuôn kơ hdră mnêč tông čing čhar, mmuiñ ênhiang djuê ana hŏng dŭm ênhiang mdê mdê, hlăm anăn mâo wăt anak êkei khua ñu, jing A Gut. A Gut brei thâo, ară anei yua leh raih dŭm kdrăp tông ayŭ djuê ana msĕ si čing čhar, trưng, mmuiñ dưi mâo lu klei mmuiñ ênhiang Sêdang. “Kâo jing gưl mrâo, kâo srăng gĭr bi hriăm phung hđeh lŏ dơ̆ng kriê pioh dhar kreh djuê ana mơ̆ng aduôn aê, klă klơ̆ng jing yua kdrăp tông ayŭ mơ̆ng kram mơô djuê ana pô.  Dŭm kâo thâo srăng bi hriăm kơ phung hđeh snăn mơh, čang hmăng phung hđeh thâo săng hĭn kơ ênhiang mmuiñ leh anăn hdră tông trưng. Hlăm wưng kơ anăp, sa hruê kăm kâo srăng pioh 1 truh 2 hruê bi hriăm phung hđeh kơ hdră tông trưng bi tŭ dưn. Ênuk gưl hmei amâo wơr ôh ênoh dhar kreh djuê ana aduôn aê pô”.

Bi A Héo, jing pô thâo mbruă hlăm Êpul tông čing - mmuiñ ênhiang djuê ana ƀuôn Hring snăn thâo săng, Pô thâo mbruă êdi A Blôih jing mnuih mâo klei thâo leh anăn jih ai tiê hŏng dhar kreh djuê ana pô. “Kơ klei tông čing snăn kâo ƀuh pô thâo mbruă A Blôih mâo bruă klam, ktrâo lač. Bi hriăm jih ai tiê kơ ayŏng adei pô kơ hdră mnêč tông čing. Mơak snăk, ară anei pô thâo mbruă ăt bi hriăm kơ anak kâo thâo tông čing. A Blôih ktrâo lač, bi hriăm jăk snăk kơ ayŏng adei hmei kơ dŭm ênhiang tông čing mnuih Sêdang. Dưi mâo klei anăn jing kyua klei ksiêm hriăm, jih ai tiê leh anăn klei thâo lu thŭn mơ̆ng pô thâo mbruă. Kơ hnơ̆ng tông čing čhar snăn kyua pô thâo mbruă mâo lu klei thâo anăn ayŏng adei hmei hơĭt ai tiê, hmei tuôm nao mdah ti lu anôk mơ̆ng gưl să, kdriêk truh kơ čar, boh nik hmei lŏ nao bi lông ti ƀuôn prŏng Plei Ku, Hà Nội…”

Mơ̆ng leh thâo tông čing, klei mmuiñ ênhiang djuê ana truh ară anei êbeh leh 40 thŭn, pô thâo mbruă A Blôih pioh leh lu mmông, ai tiê čiăng hrăm mbĭt hŏng mnuih Sêdang răng kriê, mđĭ lar knhuah dhar kreh djuê ana pô. Khădah snăn, ñu lŏ mâo lu klei rŭng răng ti anăp klei luič ênoh dhar kreh, boh nik hŏng phung mda asei.“Êlâo hĭn, brei hâo hưn kơ phung mda asei thâo săng dŭm ênoh dhar kreh djuê ana pô, hlăm anăn mâo wăt tông čing, mmuiñ ênhiang djuê ana. Mrâo anei kâo ksiêm êmuh phung êdam êra hlăm ƀuôn, đa đa phung hđeh snăn jih ai tiê, čiăng thâo tông čing, yua kdrăp tông ayŭ djuê ana. Êngao anăn, ăt mâo đa đa phung êdam êra amâo đei khăp ôh kơ kdrăp tông ayŭ, ênhiang mmuiñ djuê ana pô. Anăn jing sa klei năng ênguôt! Kâo srăng bi hriăm kơ phung hđeh čiăng diñu thâo tông čing, thâo mmuiñ ênhiang djuê ana. Kâo pô amâo djŏ knŏng mkra brô ting ning, trưng đuič ôh ƀiădah lŏ mkra mjing kdrăp tông ayŭ hŏng alê, mơô mkăn, msĕ si đing buôt, klông put…”

Hŏng klei khăp, klei thâo, jih ai tiê leh anăn ai tiê đru mguôp mơ̆ng pô, thŭn 2019, pô thâo mbruă A Blôih mâo Knŭk kna mđup brei anăn knăl “Pô thâo mbruă êdi” hlăm bruă “Kdŏ mmuiñ djuê ana”, ñu jing pô thâo mbruă kdlưn hĭn mnuih Sêdang tal êlâo ti čar Dak Lak. Bi mnuih ƀuôn sang hlăm ƀuôn khăng iêô A Blôih jing pô kriê pioh ênhiang mmuiñ djuê ana Sêdang./.