VOV4.Êđê - A|t mse\ ho\ng du\m djuê ana mka\n ti kr^ng Dap Kngư, hla\m wưng mâo brua\ yuôm bha\n mơ\ng go\ sang amâodah [uôn mko\ mjing kna\m m’ak, sna\n êngao kơ du\m mta djam djuê ana mâo mơ\ng đưm mse\ si: Djam êbu\ng mtah, êbu\ng krô, guôl, mmao lehana\n du\m mta djam mka\n hla\m dliê… mnuih [uôn sang Sdang amâo dưi k[ah ôh mta djam tu\k mơ\ng juê mtei dliê (Châu lơleăng). }ia\ng mâo djam anei, mnuih [uôn sang bi liê hruê mmông, ai nao mu\t hla\m dliê tui duah mta ana anei. Boh nik, pô `u tu\k djam anei c\ia\ng bi mâo klei thâo mbrua\ hla\m klei tu\k kna\ êsei djam mb^t ho\ng du\m mta mnơ\ng bi [a\t ma\ hla\m dliê mơh, sna\n kơh dưi mjing mnâo mna` ja\k j^n mdê hja\n `u.

         

Juê mtei dliê mnuih Sdang    

 

 

Mơ\ng đă đưm, grăp blư\ [uôn mko\ mjing knăm m’ak, mse\ si knăm mkra knang êa, huă êsei mrâo… mnuih [uôn sang Sdang bi prăp êmiêt yơh du\m mta djam [ơ\ng mơ\ng djuê ana pô. Leh ana\n 1 hlăm du\m mta djam [ơ\ng amâo dưi k[ah ôh ana\n jing djam juê mtei. Êlâo kơ knăm m’ak amâodah 2 hruê kăm êlâo kơ ana\n, mnuih [uôn sang nao hlăm dliê, đ^ ]ư\ tui duah koh ana mtei. A Mrong, ti [uôn Kon Wang, să Êa Yiêng, kdriêk Krông Pa], ]ar Daklak brei thâo:

“ Hmei nao hlăm ]ư\, dliê hiu duah djam, êbat nao mâo du\m mmông snăn kơh truh kơ anôk ma\. Tăp năng hmei đăm mlam snăn mâo pe\ he\ du\m mta djam mse\ si koh juê ana mtei, juê hwiê, êbu\ng alê… ]ia\ng mkra mjing du\m djam [ơ\ng mơ\ng djuê ana pô.

 

Ho\ng go\ êsei [un hlăm [uôn ăt dưi tu\k mơh mta djam anei.

 

Leh duah [uh phu\n mtei juê hlăm dliê, mnuih [uôn sang ruah ana mtei juê pro\ng ( amâo mda đei amâo khua đei). Mnuih [uôn sang amâo koh jih 1 phu\n ôh, [ia\dah kno\ng ruah mă 1, 2 [e\ ana đui], lui phu\n gơ\ lo\ đ^ pro\ng. Alôk mă jih hmôk khua ti êngao, kno\ng mă kuôt mda hlăm lam. Leh ba w^t gu juê kơ sang, bruă tal êlâo ana\n jing khăt  juê. Leh mâo juê, mphu\n bruă mkra mjing yơh.

 

}ia\ng mâo djam juê mtei jăk êdi, mnuih [uôn sang ba [hu juê dưm hlăm đ^ng m’ô mâo 1, 2 blư\ hlăm mđiă. Êdei kơnăn tuh gu juê hlăm hmăm êa doh, drei djiêt he\ êa. Êa hlăm đ^ng m’ô ba dưm hlăm go\ tuh ksă leh ana\n dưm juê. Amâo dah lui] liê lu mn^t m’mông ai tiê h^n, mnuih [uôn sang tlê [h^ gu juê ho\ng braih tram leh, leh ana\n dưm kđeh, klang ]^m u\n, mnu\ hlăm go\ mb^t ho\ng mta mnơ\ng bi [a\t djuê ana s^t tu\k, srăng jing 1 mta djam [âo mngưi leh ana\n êko\. Mta djam anei tơdah [ơ\ng mnăm ho\ng kpiê ]eh, mnâo bh^ m’mih srăng ngă kơ tuê hdơr n’nao.

 

La] kơ du\m hdră mkra mjing djam mơ\ng juê, amai Nôu Đi, ti [uôn Kon Hring, să Êa Yiêng, kdriêk Krông Pa], ]ar Daklak brei thâo:

“ Ana mtei juê hmei khăng mkra mjing 3 mta djam. Tal 1 pia jing “ kơchâi tah”, jing ana mtei juê dưi khăt đơđiêt, m`ao lik leh ana\n ba đeh ho\ng du\m mta ]^m ( ]^m mnu\, prôk, k’kuih, u\n.

Djam tal 2, mă amo\ gu juê ( kló lơeăng) tu\k man dưn, tơdah [ơ\ng tak ho\ng amrê] hra tlê hluê ênhiang djuê ana [ia\.

 

Djam tal 3 pia jing “ pơ-xu lơleăng” ( juê lu\k ho\ng mta mnơ\ng bi [a\t), djam anei lu\k ho\ng mta mnơ\ng bi [a\t mă mơ\ng dliê. Boh s^t gơ\ kuêh mă kl^t ana dẻ, ba w^t [hu krô, ]uh hlăm pui, kno\ng mă hbâo đui], bi hlai ho\ng kpu\ng braih tlê [h^. Tơdah mâo ]^m prôk, ]^m k’kuih, kđeh ]^m mnu\ amâo dah ]^m u\n snăn gơ\ jăk h^n. {ia\ dah gu juê khăt đđiêt dưm hlăm đ^ng m’ô ba [hu hlăm mđiă mâo 1, 2 blư\, êdei kơnăn kơh ba tu\k ]ia\ng mâo mnâo [âo mngưi”.

 

Hluê si mnuih [uôn sang Sdang, juê jing mta êa drao mâo klei tu\ jăk kơ klei suaih pral, lu mta êdjao, đru bi êđăp leh ana\n bi kbiă mta ruă hlăm asei mlei jăk êdi. Gu juê jing mta djam [ơ\ng jăk amâo dưi k[ah ôh ho\ng mnuih Sdang, boh nik gơ\, tơdah go\ êsei mâo bruă yuôm bhăn, hlăm [uôn mko\ mjing knăm m’ak… Mta djam anei dưi mkra mjing ho\ng lu hdră mdê mdê, mơ\ng bruă mkra mjing ho\ng hdră êlưih h^n kno\ng tu\k kno\ng gu juê, truh kơ thiăm lu mta ]^m leh ana\n mta mnơ\ng bi [a\t … go\ êsei khă gơ\ [un amâo dah sah mdro\ng ăt dưi mkra mjing mơh djam anei.

 

Ana mtei juê mjing mnâo mngưi mâo mă hjăn păn `u, bi êdah klei thâo mbruă mơ\ng phung aduôn, phung am^. Mb^t ana\n, mơ\ng djam [ơ\ng anei lo\ mjing klei thâo bi hgu\m mguôp mb^t, nga\ bi h’uh mđao hlăm go\ sang leh ana\n ngă jăk j^n ai tiê tuê ênguê tơdah hriê ]hưn kơ sang.