VOV4.Êđê - Ti anăp klei dleh dưi ksiêm dlăng mơ̆ng klei ruă tưp Covid-19 hlăm ala čar lehanăn wăt kơ krĭng Lăn Dap Kngư, mnuih ƀuôn sang drei čiăng mâo klei thâo srăng klă hĭn kơ bruă ngă djŏ hdră bhiăn mơ̆ng phŭn bruă mdrao mgŭn kơ dŭm hdră êlan gang mkhư̆ tưp lar klei ruă tưp hlăm yang ƀuôn:

Virus Covid-19 khădah jing mta kman mrâo ƀiădah mâo hnơ̆ng tưp lar čiăng msĕ hŏng dŭm mta kman êlâo kơnăn, klei mdê hĭn jing mta kman anei mâo hnơ̆ng tưp lar pral, dleh dưi ksiêm dlăng. Hluê si Aê mdrao Lê Quốc Hùng – Khua adŭ mdrao klei ruă krĭng hlơr, Sang êa drao Chợ Rẫy, virus Covid-19 leh mŭt hlăm êlan kŏng đŏk srăng mŭt hlăm lam hĭn lehanăn mđĭ lu dŭm blư̆, lehanăn srăng mjing dŭm êtuh drei kman mkăn. Mta kman anei đĭ jing pral wăt kơ ênoh lehanăn klei jing mbĭt anăn bi rai jih mta tế bào hlăm asei mlei, kbiă kơ tač, sa drei srăng mŭt bi rai sa mta tế bào mrâo, hdră anei srăng mâo wĭt mâo nao lehanăn ƀrư̆ hruê ƀrư̆ mâo lu hĭn hlăm asei mlei.

Wưng anei arăng kreh lač jing wưng mđam klei ruă, mnuih djŏ kman anei amâo mâo ôh klei bi êdah čiăng thâo kral kyua anăn amâo thâo ôh pô djŏ klei ruă amâo dah h’aĭ. Khă snăn, ti mmông anei kman anei dưi bi mtưp leh kơ pô mkăn, klei anei jing huĭ hyưt êdi.

- Wưng dôk hdĭp mơ̆ng mta virus anei.

Virus dưi dôk hlăm êwa 3mmông, hlăm hră m’ar 1 hruê lehanăn 3 hruê hlăm msei hjei. Kyua anăn, brei drei bi mdoh nanao mnơ̆ng yua ăt msĕ mơh wăl hdĭp mda. Brei drei hdơr, hŏng wăl anôk doh, drei srăng bi hrŏ tuič hnơ̆ng klei đĭ lar mơ̆ng klei ruă anei.

Boh sĭt, hŏng klei jing h’ĭt kjăp, hnơ̆ng adiê amâo hlơr lehanăn h’ăp ƀiă mta kman anei srăng dưi hdĭp sui hĭn boh nik hlăm sang dlông tal lehanăn anôk mâo kdrăp masin bi êđăp. Ti wăl anôk hlơr, mđiă lehanăn mngač tač srăng bi hrŏ klei tưp lar mơ̆ng kman anei. Kyua anăn, brei drei mđing kơ klei bi mngač tač wăl anôk drei hdĭp.

- Virus amâo dưi mŭt hlăm kliĭt kliêng suaih, amâo mâo êka êkeh

Tơdah bi mjĕ hŏng mnuih ruă, brei drei rao doh kiê kngan hŏng kƀu. Tơdah asei mlei mâo anôk êka drei amâo dưi nao ti anôk mâo klei ruă amâo dah bi tuôm hŏng mnuih ruă; bi mdoh nanao kkâo jơ̆ng kngan čiăng bi hrŏ kman đuôm hlăm asei mlei.

Kñăm bi hrŏ klei tưp djŏ kman hlăm hdră gang mkhư̆ klei ruă Covid 19, mbĭt hŏng bruă hluê ngă kjăp 5 Asăp mtă mtăn mơ̆ng Phŭn bruă mdrao mgŭn, brei mnuih ƀuôn sang drei mđing, tơdah rao kiê kngam brei rao ƀiă êdi 20 secon, dhuôr ktang dŭm kđiêng kngan, anei jing sa hlăm dŭm hdră kñăm mdjiê kman. Kƀu mâo boh tŭ bi lik mta lipit mơ̆ng kman, mbĭt anăn hŏng hnơ̆ng adiê hlơr kman dleh snăk dưi hdĭp. Kyua anăn, brei mnuih ƀuôn sang drei yua êa mđao bi rao kiê kngan lehanăn hdơr brei rao hŏng kƀu. Dŭm mta mâo hnơ̆ng côl mâo 65% kơ dlông srăng dưi bi rai mta praĭ mơ̆ng kman, boh nik dŭm mta êa rao bi mdjiê kman mâo boh tŭ bi mdjiê kman jăk snăk.