VOV4.Êđê - Klei rua\ kso\ jing sa hla\m du\m klei rua\ kha\ng mâo kơ êlan bi êwa, bohnik hla\m yan bi mlih yan adiê. Klei rua\ mâo lu mnuih djo\ mâo hla\m êpul êya [uôn sang, bohnik kơ hđeh gu\ 5 thu\n kyua ai bi kdơ\ng ho\ng klei rua\ adôk êdu. Klei rua\ kso\ kơ phung hđeh tơ amâo mâo dja\l thâo [uh leh ana\n hmao mdrao djo\ hdra\ sra\ng nga\ hma\i djo\ pro\ng kơ klei đ^ pro\ng ktang kja\p mơ\ng asei mlei, klei m^n phung hđeh.

Mơ\ng mlan 8 truh kơ ara\ anei, anôk mdrao mgu\n klei rua\ phung hđeh hlăm sang êa drao pro\ng [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt mâo nanao phung hđeh rua\ kso\ hriê ba mdrao. Kno\ng hlăm wang dua mlan mâo leh truh 750 ]ô hđeh ba đih kơ sang êa drao.

       Amai Nông Thị Tâm ti sa\ }ư\ Môt, kdriêk Êa Hleo, ]ar Daklak ba anak mdrao kơ sang êa drao pro\ng [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt mdrao klei rua\ kso\. Amai Nông Thị Tâm la]: “ E| mtu\k, êngoh hlơr lehana\n kbia\ êa adu\ng, anei jing gưl tal dua leh ba e\ đih kơ sang êa drao. Aê mdrao la] e\ rua\ kso\. Êjai rua\ duam e\ amâo mâo ]ia\ng hua\ [ơ\ng ôh. Mmông êngoh hlơr, yơ\ng jih asei mlei”.

       Hlăm ênoh phung hđeh mdrao klei rua\ hlăm kso\ dôk mdrao kơ anôk anei, lu snăk go\ sang mdrao hjăn hlăm sang, dlăng amâo mâo hlao ôh snăn ba kơ sang êa drao. E| Lê Võ Quỳnh Anh mrâo 10 mlan ti alu\ kr^ng Tân Lợi, [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt ba kơ sang êa drao êjai dôk hla\m klei êngoh hlơr, bi êwa dleh [rek [rok, tơl hrut đah da. Am^ hđeh brei thâo: “ Êbeh sa mlan ho\ng anei leh e\ mtu\k, bi êwa dleh, mlam amâo mâo p^t ôh, hia lu. Go\ sang ba leh e\ nao mka\ dlăng ti lu anôk, mnăm lu êa drao [ia\dah amâo mâo [uh lưh ôh rua\”.

      Aê mdrao thơ\ng kơ brua\ mdrao hđeh Cao Hoàng Phong, Khua adu\ brua\ mdrao mgu\n klei rua\ hđeh, brei thâo: Êjai hlăm wưng bi mlih adiê, adiê dơ\ng êa\t, lehana\n h’uh h’ăp hlăm êwa ênưih snăk ngă kơ hđeh rua\ kso\: “ Dơ\ng mơ\ng mlan 7;8 mnuih rua\ hla\m êlan bi êwa hlăk dơ\ng đ^, boh nik klei rua\ kso\ đ^ lar lu ho\ng phung hđeh. Mta phu\n ba klei rua\ anei mâo: Tal êlâo kyua yăn adiê bi mlih, h’uh hlơr, hjan lu. Tal dua, thu\n phung hđeh asei dôk awa\t. Tal tlâo, am^ ama hđeh ka jăk thâo răng kriê klei suaih pral kơ anak. Tal pa, mâo đa đa go\ sang dôk hlăm klei hd^p dleh dlan, rông ba anak ka suaih ôh, snăn ênưih snăk le\ hlăm klei rua\”.

      Klei bi knăl ênưih thâo kral kơ hđeh rua\ kso\ jing jing hđeh mtu\k, dleh bi êwa, êmăn êmik, alah hua\ [ơ\ng… Klei thâo kral plah wah rua\ kso\ ho\ng du\m klei rua\ mtu\k hdrak mkăn jing hđeh bi êwa pral h^n kơ yăng đar, hmư\ ênai [rek [rok. Tơdah amâo mâo pral ba mdrao, ênưih srăng đ^ kơ kjham, bo\k kso\, kman ngă kơ kso\, rua\ truh hlăm dlô, bi ênah hlăm kso\, hram êa hlăm kso\... kjham h^n dlưh ai bi êwa, hlo\ng truh kơ djiê.

      }ia\ng răng mgang klei rua\ kso\, Aê mdrao Cao Hoàng Phong mta\: “M]iêm phung hđeh hua\ [ơ\ng djăp mnơ\ng tu\ jăk, bi mđao asei mlei hđeh. Tơdah hđeh mâo klei bi knăl đ^ êngoh hlơr, mtu\k lu snăn ba hđeh kơ sang êa drao mtam ]ia\ng mka\ dlăng lehana\n mdrao mgu\n bi djo\. Đăm ôh duah blei hjăn êa drao ]a ]ua\t kơ sang, kyuadah truh kơ kjham kăn hmao ba mdrao ênưih snăk le\ hlăm klei hu^ hyưt”.

      Êngao ana\n, am^ ama hđeh brei bi tlo\ mgang he\ anak pô bi ênu\m djăp mta vaccin, djo\ hruê djo\ mlan, brei anak mam am^ ênu\m hlăm jih 6 mlan tal êlâo. Phung mniê ba tian bi nao mka\ dlăng tiân jê` jê` răng kriê ^, ]ia\ng kơ êdei ana\p mdul klei rua\ kso\ kơ anak mrâo kkiêng.

     Klei rua\ kso\ hla\m phung hđeh jing sa mta klei rua\ kreh tuôm lehana\n ênưih lo\ mâo. Êjai phung hđeh mâo klei rua\, am^ ama hđeh đăm duah mdrao ôh anak hjăn tơdah ka nik ya jing klei rua\, jăk h^n ba kơ sang êa drao mdrao djo\ ho\ng klei nai aê êa drao ktrâo ata\t, s^t nik amâo mâo srăng truh kơ klei bi kdơ\ng ho\ng êa drao ôh, lehana\n klei rua\ djăl hlao mơh. Tơdah klei rua\ lo\ dơ\ng bluh đ^ lu blư\, s^t nik srăng hmăi amâo mâo jăk kơ klei đ^ pro\ng kơ asei mlei lehana\n klei m^n mơ\ng hđeh./.

                                         Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.