VOV4.Êđê - Ênoh mnuih djo\ mâo klei rua\ m’iêk [ê` hra ti kr^ng Dap Kngư [rư\ hruê [rư\ đ^ hluê ho\ng klei đ^ kyar mơ\ng brua\ duh mkra yang [uôn. Pô c\ih klei mrâo kơ kdrêc\ anei mâo leh klei bi blu\ hra\m ho\ng Aê mdrao Phan Chí Huân, K’ia\ng khua Anôk mdrao Nội – Tim mạch Sang êa drao pro\ng c\ar Daklak c\ia\ng thâo kla\ h^n kơ klei rua\ anei:

- Mơ\ng brua\ mka\ dlăng lehana\n mdrao mgu\n,dưi mơ\ aê mdrao brei thâo tăp hnơ\ng lehana\n klei mđ^ mlih kjham mơ\ng klei m’iêk [ê` hra?

- “Klei rua\ m’iêk [ê` hra jing klei rua\ hlăk đ^ lu, boh nik hlăm du\m ala ]ar hlăk đ^ kyar, ti Daklak snăn mâo hlăm brô mơ\ng 5 – 10% ênoh mnuih mâo klei rua\ anei. Klei bi mlih kơ kjham truh kơ kboh, kyuana\n anôk brua\ mdrao klei rua\ kboh kreh tu\ jum mnuih mâo klei rua\ kboh djo\ tuôm ho\ng klei rua\ m’iêk [ê` hra. Mâo lu mnuih rua\ hriê mdrao djo\ tuôm mb^t klei rua\ k[ah êrah hlăm kboh, klei rua\ êrah đ^, rua\ ktang hlăm kboh, dăl arua\t êrah kboh, snăn mmông ana\n kơh lo\ [uh mb^t ana\n mâo klei rua\ m’iêk [ê` hra mb^t ana\n. Snăn jing leh [uh klei rua\ m’iêk [ê` hra, snăn mâo leh truh 50% ênoh mnuih mâo leh klei mlih đ^ kjham truh klei rua\ kboh. Kyuana\n, brua\ thâo [uh pral klei rua\ m’iêk [ê` hra hla\m jih jang mnuih jing yuôm bhăn snăk.

- Ho\ng hlei pô năng mâo klei mđing mka dlăng klei rua\ m’iêk [ê` hra Ơ aê mdrao?

- “Ho\ng phung hlăk hlăm wưng thu\n ênưih mâo klei rua\ anei, snăn bi nao mka\ dlăng yơh, đăm ôh lo\ dôk guôn tơl leh mâo klei bi knăl [uh mse\ si nao m’iêk lu, hmao êa lu, hmao ]ia\ng kơ mnơ\ng mmih, toh êwang, snăn mmông ana\n hnơ\ng [ê` hra hla\m asei mlei jing lu leh. Kyuana\n asei mlei mâo klei bi knăl mse\ djuê ana\n. }ia\ng kơ djăl thâo [uh klei rua\ m’iêk [ê` hra snăn ho\ng mnuih hlăm wang thu\n mơ\ng 30 thu\n kơ dlông, ho\ng mnuih mâo asei đ^ êmo\ng đei, mâo klei rua\ êrah đ^, phung mniê ba tian pro\ng đei, phung mâo klei rua\ prăi hla\m êrah, mnăm hua\ lu đei, snăn bi nao mka\ dlăng mtam yơh kơ klei rua\ m’iêk [ê` hra”.

- Tơ leh thâo mâo klei rua\ m’iêk [ê` hra, ya do\ mnuih rua\ srăng ngă Ơ aê mdrao?

-“Tơ thâo mâo leh klei rua\ m’iêk [ê` hra, nao mka\ dla\ng kơ aê êa drao thơ\ng kơ brua\ mdrao klei rua\ anei mtam ]ia\ng mâo klei k]e\ kơ pô hdră ktuê ksiêm dlăng, kơ mnơ\ng [ơ\ng hua\, kơ klei mjua\t ktang asei mlei, lehana\n kơ klei bhiăn mnăm êa drao. Tơdah k[ah sa hlăm 3 klei ti dlông anei, snăn brua\ mdrao mgu\n amâo mâo klei tu\ dưn ôh. Grăp thu\n bi nao mka\ dlăng djăp mta hu^dah mâo klei mđ^ mlih kjham h^n klei rua\ boh nik kơ ala\, kơ kboh, kơ arua\ êrah, lehana\n mka\ hnơ\ng prăi mâo hla\m êrah, hnơ\ng asid uric… bi mkla\ dlăng jê` jê` yơh klei anei, [ia\ êdi 1 thu\n 1 blư\.

- }ia\ng dưi răng mgang hu^dah mâo klei rua\ m’iêk [ê` hra, ya hdră srăng ngă Ơ aê mdrao?

- “}ia\ng dưi răng mgang klei rua\ anei, tal êlâo h^n jing kơ klei hua\ [ơ\ng, brei thâo hua\ [ơ\ng bi djo\ hnơ\ng, mnăm bi djo\ hnơ\ng, đăm ôh hua\ mnăm êgao hnơ\ng, boh nik ho\ng mnuih kreh mnăm kpiê êsei, hnơ\ng calo mu\t hlăm asei mlei jing lu, asei mơ\ng kpiê, [iêr ăt hmăi amâo mâo jăk leh kơ klei đ^ êmo\ng, ngă kơ klei kdơ\ng ho\ng insurin, lehana\n mjing klei rua\ m’iêk [ê` hra. Tal dua, jing kơ klei bhiăn hd^p, brei mâo klei mjua\t ktang asei mlei jê` jê`, [ia\ êdi 30 mn^t/hruê, boh nik ho\ng phung mduôn khua, klah ]u\n jing brei mâo klei dôk dơ\ng [ơ\ng hua\ djo\ hnơ\ng sơăi djăp mta”.

-          La] jăk kơ Aê mdrao!

Y-Khem Niê pô mblang.