VOV4.Êđê - Hla\m klei hd^p mâo mơh đa ta\p năng drei [uh asei mlei bi êma\n êmik, [ia\dah amâo thâo ôh ya mta nga\. Thâo sa\ng kla\ du\m mta klei nga\ kơ asei mlei bi êma\n êmik sra\ng đru kơ drei  thao hdra\ mgang kdơ\ng, ]ia\ng [uh mâo nanao klei m’ai mơ\ng dja\p mta ra brua\ drei nga\ hla\m gra\p hruê. Phung thơ\ng kơ brua\ mdrao mgu\n sra\ng mta\ kơ drei đa\m nga\ ôh du\m klei pô leh mưng jua\t c\ia\ng ai tiê ja\k ênang lehana\n bo\ ho\ng klei m’ai s^t nga\ brua\.  

Amâo bi mjua\t ktang asei mlei:

Lu mnuih la] snei, lăm lui bruă mjuăt ktang asei mlei ]ia\ng mkriêm ai ktang ăt mse\ mơh amâo mâo ngă kơ asei mlei êdu awa\t. Hluê si boh tu\ dưn ksiêm dlăng mơ\ng pô ngă bruă kreh knhâo Mi, jih jang phung ba ana\p khăng  mjuăt ktang asei mlei [ia\ êdi 20 mn^t hlăm grăp hruê, mjua\t đrông 6 hruê kăm, sna\n [uh [ia\ đui] klei bi êmăn êmiêk leh  ana\n bo\ ho\ng klei m’ai  h^n mkă ho\ng phung dôk sa anôk amâo mâo kpư\ hiu. Mjuăt ktang nanao asei mlei srăng đru mđ^ ai tang, mb^t ana\n jăk h^n kơ arua\t êrah kboh.  Kyua ana\n, drei g^r pioh [ia\ mmông hlăm hruê ]ia\ng kpư\ mgei asei mlei k`ăm ba w^t lu boh tu\ dưn kơ klei suaih pral.

Mnăm [ia\ êa:

K[ah êa jing 1 hlăm du\m mta ngă bi hro\ tru\n hnơ\ng êrah, ngă kơ êrah bi êko\ he\\, ngă hma^ djo\ amâo jăk kơ klei suaih pral êrah kboh êran. Mb^t ana\n, k[ah êa ăt ngă kơ mnơ\ng tu\ jăk `u\ kma hlăm asei mlei ăt mse\ mơh hlăm prô] êhu\ng hro\ tru\n, ngă kơ asei mlei bi êmăn êmiêk leh ana\n ai tiê êdu awa\t. Phung thơ\ng kơ bruă mtă mtăn, drei c\iang bi mnăm êa grăp hruê mơ\ng 1 lit mkrah truh kơ 2 lit ]ia\ng asei mlei tlaih bi êmăn êmiêk.

Amâo  mâo dja\p p^t:

Amâo djăp p^t jing 1 hlăm du\m mta klei ngă mđ^ knăng leh ana\n bi êmăn êmiêk. Kyua ana\n, drei g^r rơ\ng ai tiê hdjul bul ]ia\ng klei p^t đih jăk h^n, mb^t ana\n bi p^t djăp ênu\m mơ\ng 7 – 8 mmông hlăm 1 hruê.

Amâo mâo hrip mă djăp msei:

K[ah mta msei hlăm asei mlei ngă kơ drei êmưt dhưt, êmăn êmik, ai tiê êdu awa\t leh ana\n amâo mâo thâo k[^n ai tiê kơ bruă knuă. Mâo he\ du\m klei bi êdah anei kyua asei mlei k[ah êrah, mkăp amâo djăp ôxy ]ia\ng rông du\m kđeh asa\r. }ia\ng đa\m mâo klei k[ah êrah, drei c\ia\ng [ơ\ng du\m mta djam mâo mta msei mse\ si kđeh ]^m êmô, du\m mta êtak êbai, boh mnu\, boh bip ( mâo wa\t ală k`^ boh mnu\, boh bip), du\m mta djam mtah mse\ si: djam puăn, djam bei bó xôi leh ana\n du\m mta asa\r krô. Mb^t ana\n, drei [ơ\ng mguôp ho\ng du\m mta djam mâo lu vitamin C ]ia\ng asei mlei hrip mă mta msei leh ana\n mjing êrah kơ asei mlei mâo boh tu\ dưn h^n.

Amâo mâo khuăt mluăt:

Phung ngă bruă kreh knhâo brei thâo: adu\ ngă bruă leh ana\n pưk sang mtu\k mtu\l ăt mâo klei hma^ djo\ amâo mâo jăk kơ klei m^n anak mnuih, [uh klă ai tiê drei ru\ng răng h^n leh ana\n amâo mâo thâo k[^n ai tiê kơ bruă knuă. Kyua ana\n, ]ia\ng msir mghaih klei anei, drei c\ia\ng mâo klei juăt mưng kriê dlăng anôk ngă bruă bi khuăt mluăt, doh, mnga] ta].

}ia\ng đei kơ klei bo\ ênu\m

Lu mnuih ]ia\ng đei kơ klei bo\ ênu\m hlăm klei hd^p mda ăt mse\ mơh hlăm bruă ngă, di`u mdưm hnơ\ng ]ua\n đ^ h^n, [ia\dah boh s^t amâo mâo dưi ngă ôh du\m mta bruă ana\n. Mơ\ng ana\n di`u [uh asei mlei bi êmăn êmiêk leh ana\n amâo ư ai ôh ho\ng ya mta bruă pô ]ang hmang. Kyua ana\n, đa\m mjing klei kp^ ai êgao ho\ng hnơ\ng pô dưi, [ia\dah kno\ng c\ia\ng mâo 1 hdră k`ăm djo\ guôp leh ana\n g^r ngă bi dưi hdră k`ăm ana\n.

Ư| huă [ơ\ng aguah:

Phung thơ\ng kơ mnơ\ng [ơ\ng tu\ jăk la] snei, huă [ơ\ng aguah jing klei huă [ơ\ng yuôm bhăn h^n hlăm hruê leh ana\n knơ\ng ]ia\ng mkăp mnơ\ng [ơ\ng tu\ jăk mâo klei tu\ dưn h^n kơ asei mlei. Hua\ [ơ\ng aguah truh 40% hnơ\ng ai ktang kơ jih hruê, anăn c\ia\ng bi huă [ơ\ng djăp ênu\m mnơ\ng tu\ jăk h^n. Amâo huă [ơ\ng aguah srăng ngă du\m klei truh tơl amâo mâo jăk kơ asei mlei leh ana\n ai tiê, mb^t ana\n ngă đ^ h^n klei truh tơl hlăm klei mă bruă. Êngao kơnăn, du\m phung amâo mâo huă [ơ\ng aguah, hnơ\ng vitamin leh ana\n khoáng chất srăng k[ah kjham h^n, bohnik gơ\ mta msei leh ana\n calci, ngă kơ asei mlei bi êmăn êmiêk.

Mnăm lu kpiê [iêr:

Phung ngă bruă kreh knhâo brei thâo: hnơ\ng côl hlăm kpiê, [iêr srăng lui he\ êa leh mu\t kma hla\m asei mlei, ngă kơ drei bi êmăn êmiêk leh ana\n ruă ako\. Kyua ana\n, ]ia\ng asei mlei amâo mâo lui] klei pral kdal, drei đăm mnăm ôh kpiê [iêr amâodah mnăm [ia\ đui] kpiê [iêr. Anei jing hdră ngă jăk êdi ]ia\ng đru asei mlei tu\ mă mta mnơ\ng jăk tu\ ho\ng klei jăk h^n. Bi hrô kơ mnăm kpiê, drei mnăm êa boh kroh, amâodah êa ]ê mtah ]ia\ng ba klei tu\ dưn kơ asei mlei.

Mnăm lu kphê:

Sa klei ksiêm dlăng brei thâo: mnăm mơ\ng 1 – 2 k]ok kphê grăp hruê srăng ngă ai tiê drei hdjul bul leh ana\n pral kdal. Snăn [ia\dah, mnăm lu đei caffeine grăp hruê srăng ngă klei ru\ng ako\ dlô, ngă hro\ tru\n ai ktang bi kdơng ho\ng klei rua\, nga\ đ^ klei hu\i mâo klei ruă m’iêk [ê` hra,  rua\  kboh leh ana\n nga\ hma^ djo\ kơ hnơ\ng jăk p^t đih mơh.