VOV4.Êđê - A|t mse\ ho\ng lu djuê ana mka\n dôk hd^p mda ti kr^ng la\n Dap Kngư, mnuih [uôn sang djuê ana Sedang mâo lu mta ênhiang mmui` lehana\n lu jơr mơh, jia\ kma knhuah dhar kreh ja\k siam, mdê hja\n mơ\ng pô. Êngao kơ wa\l anôk dhar kreh ]ing ]har lehana\n du\m kdra\p pe\ tông ^u mka\n, ênhiang mmui` djuê ana jing sa mta ênhiang mmui` mơ\ng djuê ana mâo mơ\ng đưm đa\ la\ êlâo leh, sia\ suôr hla\m klei hd^p mda lehana\n nga\ brua\ duh mkra pla mjing. Ti gu\ anei, drei hra\m mb^t tui duah mđing kơ du\m klei ja\k siam hla\m ênhiang mmui` djuê ana Sedang.

Aê A Wat leh ana\n aduôn Y Mon mui` klei mui` ênhiang djuê ana Sedang.

Ênhiang klei kưt mu` djuê ana adôk dja\ pioh hla\m klei hd^p aguah tlam, hlăm klei ngă brua\ mơ\ng du\m gưl ênuk mdê mdê. Klei kưt mu` amâo mâo dưi k[ah ôh hla\m klei hd^p mda ala [uôn, hlăm knăm mơak [uôn sang mnuih Sedang, mse\ si: klei ngă yang iêu hjan, knăm mlih knang êa, knăm hua\ êsei mrâo, knăm đ^ dôk sang mrâo, klei bi kuôl ung mo#... Ho\ng ênhiang kreh mưng jua\t, grăp ]ô mâo klei mu` mdê mdê.

Pô thâo mu` A Wat, ti [uôn Long Jon, sa\ Đăk Ang, kdriêk Ngo\k Hồi, ]ar Kontum la] kơ klei mu` “Gung Du Dal” `u pô mơh mu`:

“ Ênhian klei kưt mu` mâo leh mơ\ng đưm, drei kno\ng lo\ dăp prue# blu\ mrâo. Klei mu` mâo klei ]ia\ng mta\ mtăn kơ mnuih [uôn sang, grăp ]ô drei thâo yua hruê mmông, bi mje\ mjuk hdơ\ng găp, pioh hruê mmông bi ]ua\ dlăng, hlăm ako\ thu\n mrâo, drei amâo mâo klei o\ guam, ho\ng klei bi khăp bi ]ua\ êmuh, mđ^ ai lehana\n hơê] hmưi hdơ\ng găp klei jăk yâo. Boh lăn dar ayo\ng adei kha\dah ti anôk dôk, kha\ kbưi leh leh êbeh 10; 20 thu\n tơdah ăt adôk hdơr snăn bi tui duah ]ua\ dlăng mơh”.

Aduôn Y Mêi mui` ênhiang mui` djuê ana.

Aduôn Y Nâu mb^t ho\ng êpul mniê thâo mbrua\ Klông Pu\t mơ\ng sa\ Đak Ang, kdriêk Ngọc Hồi , c\ar Kontum

Ênhiang klei mu` bi êdah kơ klei hd^p aguah tlam mlam hruê ho\ng du\m ênhiang mmu`, klei duê. Bi phung hđeh ma\ klei mu` bi êdah ai tiê klei khăp pô, phung mduôn khua ho\ng klei mu` mâo klei mta\ mtăn kơ anak ]ô hd^p siam, hd^p jăk. Y Mêi, ti sa\ Đăk Ang, kdriêk Ngo\k Hồi, ]ar Kontum yăl dliê: 

“ Hlăk dôk êra kâo kreh mu` mâo du\m klei mu` bi mni kơ klei hd^p, mtru\t mjhar klei duah [ơ\ng, kâo hmăng hmưi nanao mâo klei hd^p jăk yâo, êđăp ênang. Ara\ anei, kâo mduôn leh ăt kâo ma` klei mu` mâo du\m klei mta\ mtăn kơ jih jang mnuih mâo klei dôk dơ\ng [ơ\ng hua\ jăk. Kâo kreh mu` mta\ mtăn kơ anak ]ô, mđ^ ai di`u thâo đup gưt asa\p am^ ama aê aduôn, hriăm hra\ mơar bi tu\ jing, kreh kriăng kơ klei ma\ brua\, ho\ng klei mu` mta\ kơ jih jang mnuih amâo mâo alah kba, hđeh hriăm hra\ amâo mâo kbia\ sang hra\ mâo klei thâo săng kơ pô, ]ang hma\ng kơ mgi dih mâo klei jăk yâo h^n”.

A Phơng, Khua [uôn Ya\ Tun, sa\ Đăk Ang, kdriêk Ngo\k Hồi brei thâo kơ ênhiang djuê ana Sedang:

“ Klei kưt mu` ênhiang djuê ana Sedang ênưih thâo săng, ho\ng ênhiang êdu êun, mâo klei mta\ mtăn êlam mơ\ng asa\p mmu` mơ\ng mdê bi ênhiang, mâo mse\ si rơngêi, tôn, ting ting, tơngi… phung thâo mu` ktiêt mdưm ma\ hlăm ênhiang klei mu` mâo leh mơ\ng đưm ho\ng du\m boh blu\ pia ênưih thâo săng, la] kơ ai tiê, kơ klei khăp, kơ klei bi blu\ tlao, kơ klei hd^p hla\m găp djuê, ho\ng mah jiăng, lehana\n ho\ng klei mu` mơh phung êdam êra bi êdah ai tiê klei khăp pô mâo leh lu kruôp hlo\ng jing ung, jing mo#, mko\ mjing go\ sang jăk m’ak”.

Êdam êra Sedang dôk hria\m mui` ênhiang djuê ana.

Ara\ anei hlăm đa đa [uôn mnuih djuê ana Sedang ti kdriêk Đăk Tô, Tu mrông, Đăk Hà, Ngọc Hồi, ]ar Kontum, krông pa], }ư\ Mgar ]ar Daklak phung thâo mu` ăt dja\ pioh ênu\m ênhiang klei kưt mu` djuê ana pô mse\ si: rơngê; ting ting; ayo\, ding duôt; tơngi, tôn, rơvê, kơhui, rơng’uâ jing mu` mjum… {ia\dah ara\ anei [ia\ adôk mnuih thâo mu` hluê djo\ ho\ng knhuah đưm. Kyuadah knhuah đưm dăp hluê pruê duê, mu` boh blu\ bi hriêng, ho\ng ênhiang mu` đ^ tru\n mdê mdê mơh. Y Nâu, ti sa\ Đăk Ang, kdriêk Ngọc Hồi, ]ar Kontum brei thâo:

“ Kâo ma\ [ia\ klei bi hmô kơ ênhiang klei mu` djuê ana mâo klei mta\ mtăn kơ anak mniê brei thâo kreh kriăng, amâo mâo alah kba hlăm klei ma\ brua\: Kgu\ be\ bu\ ah, adiê leh mnga], adiê mnga] êjai dhul dơ\ng đue#, Ơ hbu\ kgu\ be\ mnu\ leh kdjo#, kgu\ be\ hbu\ ah, tăp mdiê plê] braih, kna\ êsei trei tian, mâo ai nao pưk hma”…

Bi klei mu` kơ anak êkei: Ơ dam kgu\ be\ adiê leh mnga]. Tio\ kru ama leh nao, tơ nao hlăm dliê hdơr dja\ hna, tơ nao hlăm hma hdơr dja\ kga\, tui kru kơ dlông, klông kơ gu\, Ơ dam tui be\ kru ama, đ^ hlăm ]ư\ răng kơ hlô dliê, hiu hlăm dliê răng kơ kra – hua…

Ana\n yơh jing klei mu` ma\ klei bi hmô, klei mta\ mtăn kơ anak êkei brei thâo răng kriê asei mlei pô ti ana\p klei hu^ hyưt mơ\ng mnơ\ng hlăm dliê, bi kreh kriăng duah [ơ\ng ]ia\ng mâo klei trei mđao…”

Klei k]u\t hlăm ai tiê, ho\ng klei mu` dăp pruê duê, mâo ênhiang ênưih thao săng je\ giăm hla\m klei hd^p mơ\ng djăp klei mu` ênhiang djuê ana mjing leh kơ mnuih hmư\ thâo [uh knhuah siam mơ\ng mta klei mu` djuê ana. Knhuah siam ana\n mâo hla\m kr^ng Lăn Dap Kngư kdrăm k’ah. }ang hmăng kơ hđeh gưl mrâo thâo săng kơ knhuah gru dhar kreh djuê ana pô, jăk siam lu jơr mse\ snăn, ]ia\ng hrăm mb^t bi kriê pioh, lehana\n mđ^ kyar ênhiang klei kưt mu` djuê ana Sedang, lehana\n ênhiang klei kưt mu` jih jang djuê ana ti Lăn Dap Kngư kwang nanao kbưi h^n.

Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k