VOV4.Êđê –Hlăm klei hd^p mda aguah tlam mơ\ng mnuih [uôn sang du\m djuê ana lăn Dap kngư ăt mse\ mơh mnuih Sêđăng, kriê kjăp klei bi mje\ khăp ]ia\ng plah wah ayo\ng adei, djuê găp, mah jiăng, thâo kha\p kơ tuê… Êngao kơ du\m klei bi tuôm, blu\ hrăm, hlăm klei hd^p mda mnuih [uôn sang djuê ana Sêđăng lo\ mâo klei bhiăn luă gu\ hlăm klei blu\ tlao nao hriê tơdah tuê hriê ]hưn kơ sang, boh nik gơ\ jih ai tiê hlăm klei kơ\ng tuê dôk huă [ơ\ng ho\ng go\ êsei, mjing thiăm klei siă suôr, mko\ mjing klei khăp ]ia\ng êpul êya.

Hlăm klei hd^p mda mơ\ng mnuih Sêđăng, s^t mâo tuê hriê ]hưn kơ sang khăng mâo prue# la]: “ơ ayo\ng ơ amai! Go\ êsei kâo hơ\k m’ak êdi mâo ayo\ng, mâo amai hriê ]hưn kơ sang. Go\ êsei kâo khăp ]ia\ng êdi kơ ayo\ng, kơ amai, hlăm klei huă [ơ\ng yang hruê dơ\ng anei amâo mâo mnơ\ng ôh, kno\ng mâo 1 drei mnu\ điêt dhiêt, 1 ]eh kpiê kba, jak iêu ayo\ng, amai m’ak hlak huă êsei mang mnăm kpiê ]eh m’ak mb^t ho\ng go\ êsei”. Klei blu\ khă gơ\ klă s^t mse\ sơnăn, [ia\dah lo\ mâo klei tu\ dưn ho\ng ya mta leh la]. “1 drei mnu\ điêt dhiêt”, jing 1 drei mnu\ knô pro\ng, “1 ]eh kpiê kba” jing 1 ]eh kpiê [âo mngưi h^n mơ\ng go\ êsei.

                                           Mnơ\ng [ơ\ng leh tu\k knă rue# riêng

A Nuă, mnuih Sêđăng ti [uôn Êa Mao, să Êa Giêng, kdriêk Krông Pa], ]ar Dak Lak brei thâo; djuê ana pô mơ\ng đưm mâo knhuah bhiăn thâo luă gu\ hlăm klei bi mje\, klei blu\ tlao nao hriê, sơnăn klei hd^p mda mnuih [uôn sang amâo mâo ngă mtluk mtlak ôh, [ia\dah mâo knhuah jăk j^n êdi. Kbiă hriê mơ\ng ai tiê khăp ]ia\ng s^t klă, s^t mâo tuê hriê ]hưn kơ sang, pô sang khăng kơ\ng tuê dôk huă [ơ\ng hơ\k m’ak ho\ng go\ êsei:

“Ayo\ng adei sui hruê bi tuôm sơnăn khăp ]ia\ng êdi. S^t truh m’mông go\ êsei huă [ơ\ng, ya mta mnơ\ng mâo sơnăn ba mdơ\ng kơ tuê mnơ\ng ana\n yơh. Knhuah bhiăn hmei drông tuê mdê mơh ho\ng du\m anôk mkăn, khă gơ\ hlăm sang mâo mnơ\ng anei mnơ\ng adih, [ia\dah amâo mâo la] ôh ti ana\p tuê pô mâo. Khă sơnăn, ai tiê khăp ]ia\ng jing yuôm bhăn. Hlăm sang mâo du\m mta mnơ\ng [ơ\ng jăk, pô sang ba mdơ\ng brei tuê huă [ơ\ng bi trei, huă [ơ\ng mse\ si go\ êsei pô mơh”.

A Đuh, nhạc sĩ ]ih klei mui`, ti [uôn Kon Trang Mnang, să Đăk La, kdriêk Đăk Hà, ]ar Kon Tum thâo săng klă kơ knhuah dhar kreh đưm du\m djuê ana kr^ng Dưr lăn Dap kngư brei thâo: Hlăm klei hd^p mda mnuih Sêđăng, mnuih [uôn sang thâo luă gu\ êdi, [ia\dah khăp ]ia\ng kơ tuê, tu\ drông tuê ksă êmă. Mâo go\ êsei, hlăm sang digơ\ amâo mâo k[ah ya mta mnơ\ng ôh, [ia\dah digơ\ amâo mâo hưn ktưn ôh jing go\ êsei mâo ngăn, mâo do\:

“Si tô hmô, digơ\ la] sơnei: Hruê anei, ih hriê kơ sang kâo, kâo m’ak êdi tu\ drông ih, [ia\dah kpiê ]eh kâo anei amâo mâo jăk ôh, hu^ ih amâo thâo mnăm- Pô sang amâo mâo la] ôh go\ êsei pô mâo kpiê ]eh jăk, [ia\dah digơ\ luă gu\ la] kpiê ]eh amâo mâo jăk ôh. Klei blu\ luă gu\ anei mâo mơ\ng aduôn knuê aê hđăp truh kơ ara\ anei. Digơ\ la] mse\ sơnăn ho\ng mta k`ăm ]ia\ng tuê hriê ]hưn kơ sang amâo mâo hê` mlâo ôh, mnăm kpiê tui si ]ia\ng, lehana\n kpiê ]eh jăk he\ amâo dah h’a^ lui tuê gơ\ thâo [uh mă. {ia\dah pô sang thâo klă kpiê ]eh pô kă kơ tuê mnăm jing kpiê jăk h^n êdi”.

                                       Dôk ghang ăm ]^m k’kuih

 Bi A Chông, khua mduôn alu\ Đăk Klong, să Đăk Hring, kdriêk Đăk Hà, ]ar Kon Tum brei thâo: klei bi m^n mơ\ng mnuih Sêđăng, tơdah tuê hriê ]hưn kơ sang, [ia\dah tuê huă [ơ\ng amâo mâo trei, mnăm kpiê amâo mâo sah, sơnăn pô sang ana\n tu\ drông tuê ka ksă êmă ôh, pô sang bi m^n jing pô mâo klei soh ho\ng tuê:

“Đưm adih, mnuih [uôn sang hlăm [uôn hmei khăng tu\ drông tuê hriê kơ sang jing huă êsei [ơ\ng djam êbu\ng alê, hla hbei [lang, kuôt mtei juê. Khă gơ\ amâo mâo ]^m kan mse\ si ara\ anei, [ia\dah amâo dưi k[ah ôh ]^m kkuih dliê. }^m kkuih dưi dlăng jing djam [ơ\ng yuôm bhăn snăk pioh ]hưn ho\ng tuê [ơ\ng. Hlăm sang pui adôk mâo ya mta mnơ\ng jăk h^n, sơnăn pô sang ăt ba mdơ\ng jih jak [^ng iêu găp, tuê [ơ\ng ho\ng ai tiê amâo mâo o\ guam. Du\m mta mnơ\ng ana\n amâo djo\ kno\ng brei mnuih [uôn sang djuê găp dưi [ơ\ng trei đui] ôh, [ia\dah lo\ bi êdah ai tiê khăp ]ia\ng kơ mnuih [uôn sang, kơ tuê ho\ng klei klă s^t”.

                                                   Dôk mnăm kpiê ]eh

A Chông lo\ brei thâo; s^t mâo tuê mơ\ng kbưi hriê ]ua\ ]hưn djuê găp hlăm [uôn, mnuih [uôn sang ăt nao kơ sang ana\n ]ia\ng jak iêu nao kơ sang pô. Khă sơnăn, kyua kpăk he\ tuê ana\n amâo dưi nao ôh, sơnăn digơ\ ăt djă ba êsei, djam pô kơ sang tuê hlăk dôk ]hưn ana\n, ]ia\ng mdơ\ng kơ tuê huă [ơ\ng. Tui hluê si tuê huă [ơ\ng lu amâo dah [ia\, [ia\dah khă gơ\ bi huă [ơ\ng sơnăn pô sang m’ak mơh, dlăng mse\ si pô mâo ai tiê jăk ho\ng tuê: Băng

“Knhuah bhiăn hmei tu\ drông tuê păt dah mâo mnuih [uôn sang, tuê je\ giăm taih kbưi khăp ]ia\ng, kyua hmei tu\ drông ho\ng klei ksă êmă, jăk j^n. Khă gơ\ hơăi mang [ia\dah ho\ng jih ai tiê. Klei blu\ tlao nao hriê mse\ sơnăn hluê ai kâo năng mpu\ êdi, thâo luă gu\. Jih jang mnuih [uôn sang hmei amâo mâo khăp ôh kơ mnuih hưn ktưn, luăr. Kâo ăt hdơr asa\p aduôn aê mtă mtăn, bi mpu\ kơ ayo\ng adei, djuê găp, mah jiăng. Tơdah pô mpu\ kơ digơ\, mđr^ng ho\ng klei pô mpu\ kơ asei mlei pô mơh. Ana\n jing boh blu\ yuôm bhăn êdi”.

Klă s^t, klei tu\ drông tuê mơ\ng go\ êsei amâo djo\ [un [in ôh, [ia\dah kplăk ho\ng ana\n, mâo kđeh ]^m, kpiê ]eh jăk. Ti anei pô sang luă gu\, amâo mâo hưn ktưn du\m mta mnơ\ng pô mâo, hlăm ai tiê digơ\ ăt ho\ng klei s^t ]ia\ng lo\ dơ\ng tu\ drông tuê ho\ng klei ksă êmă h^n.

Klei luă gu\ hlăm klei blu\ tlao nao hriê, brei huă [ơ\ng ho\ng klei ksă êmă hlăm mnuih [uôn sang Sêđăng jing knhuah hd^p jăk siam, jiă [a\l knhuah dhar kreh. Knhuah siam ê[a\t dhar kreh anei jing knhuah bhiăn mâo mơ\ng đưm ti du\m boh [uôn sang lăn Dap kngư. Mơ\ng ana\n, đru mnuih [uôn sang mâo ai tiê jăk siam ho\ng mnuih riêng gah, mâo klei bi mje\ jăk siam lehana\n mguôp mb^t êpul êya mâo ai tiê thâo khăp ]ia\ng h^n.

H’Mrư pô ]ih hlo\ng răk