VOV4.Êđê – Ti [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt, ]ar Daklak, Knơ\ng ksiêm dla\ng kơ klei rua\ tưp kr^ng La\n dap kngư mrâo mko\ mjing Klei bi k[^n jao brua\ klam hla\m hdra\ mdrao mgu\n 6 mlan ako\ thu\n 2020 lehana\n Klei bi  trông po\k hdra\ tlo\ mgang vaccine gang mkhư\ ho\ng klei rua\ buôr ]uh ko# ko\ng đo\k ti kr^ng La\n dap kngư. Du\m hdra\ msir kja\p ph^t k`a\m gang mkhư\ klei rua\ buôr ]uh ko# ko\ng đo\k ti kr^ng La\n dap kngư dưi hưn mthâo leh ti anôk bi k[^n tal anei.

6 mlan êgao, hlăm ênoh 31 mta klei ruă tưp hlăk mâo, kluôm kr^ng Lăn Dap Kngư mâo 29 mta klei ruă amâo đei lo\ tưp ôh. 2 ]ô mnuih tưp klei ruă đ^ mkă ho\ng wưng anei jing klei ruă asâo kho\ ke\ leh anăn klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k. Năng mđing h^n jing klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k, ara\ anei kluôm kr^ng mâo leh 104 ]ô mnuih ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k. Klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k ti 32 să, [uôn hgu\m ti 4 ]ar Dak Nông, Kon Tum, Gia Lai leh anăn Dak Lak.

Hluê si Viên Chinh Chiến, Khua Anôk bruă ksiêm mkă klei ruă Lăn Dap Kngư: hlăm wưng kơ anăp, Lăn dap Kngư srăng po\k ngă hdră tlo\ mgang vacxin gang mkhư\ klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k kơ jih jang mnuih mơ\ng 2 mlan kơ dlông ti 4 ]ar Dak Lak, Gia Lai, Kon Tum, Dak Nông, ho\ng hdră k`ăm tlo\ vacxin dưi mâo êbeh 90%. }ia\ng kơ hdră tlo\ vacxin tu\ jing, mb^t ho\ng klei g^r ktưn mơ\ng bruă mdrao mgu\n, brei mâo klei ngă bruă ktang ph^t jih bruă kđi ]ar:

“Phung ruă mâo hlăm kr^ng amâo tuôm tlo\ mgang jing du\m kr^ng mnuih [uôn sang amâo đei mđing ôh kơ bruă tlo\ vacxin. G^r iêu jak si be\ ngă ]ia\ng kơ di`u thâo săng brei tlo\ mgang kơ pô, mgang kơ go\ sang snăn jing bruă anăn hjăn êpul bruă mdrao mgu\n amâo dưi ngă ôh. Brei mâo klei đru ngă bruă mơ\ng jih bruă sang ]ư\ êa, mơ\ng jih du\m êpul bruă ala [uôn, mơ\ng jih phung khua mduôn, khua [uôn mơ\ng du\m alu\ wa\l”.

Đỗ Xuân Tuyên, K'iăng khua Phu\n bruă mdrao mgu\n bi mni kơ bruă gang mkhư\ klei ruă tưp hlăm 6 mlan ako\ thu\n ti Lăn Dap Kngư. Đỗ Xuyên Tuyên la], klei hu^ bluh mâo du\m klei ruă tưp ăt adôk mâo hlăm kluôm kr^ng Lăn Dap Kngư leh anăn năng ai srăng bluh mâo grăp mmông tơdah amâo mâo du\m hdră msir hmao gang mkhư\.

“Brei ngă bruă hâo hưn mtô mblang ]ia\ng mđ^ klei thâo săng mơ\ng mnuih [uôn sang ]ia\ng bi mlih bruă ngă, klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang hlăm bruă tlo\ mgang leh anăn gang mkhư\ klei ruă tưp. Po\k ngă hdră tlo\ mgang, boh nik tlo\ mgang klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k ti du\m ]ar hlăm kr^ng mnuih djuê [ia\ Lăn Dap Kngư. Knơ\ng bruă mdrao mgu\n bi hgu\m ho\ng knơ\ng bruă ngă bi jăk bruă hâo hưn mtô mblang bi doh wa\l hd^p mda leh anăn bi doh asei mlei, kbiă hlăm êlan klông truă ]hiăm guôm [o#, rao kngan leh anăn krih êa drao mdjiê kman."

Knơ\ng bruă mdrao mgu\n Dak Lak mă êrah xét nghiệm du\m ]ô mnuih bi mje\ ho\ng pô mâo klei ruă

}ia\ng mdrơ\ng ho\ng klei dleh ktuê dlăng mơ\ng klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k, bruă mdrao mgu\n du\m ]ar Lăn Dap Kngư mjê] po\k ngă du\m hdră gang mkhư\ klei ruă k`ăm gang mkhư\ klei tưp lar, mb^t anăn hmao mâo hdră mdrao mgu\n, bi hgu\m ho\ng sang êa drao gưl dlông ]ia\ng rơ\ng kơ bruă mdrao mgu\n tu\ dưn, mkhư\ jih hnơ\ng klei truh kơ djiê. Khă snăn, truh mmông anei, du\m ]ar ti Lăn Dap Kngư ăt tuôm ho\ng klei dleh dlan hlăm bruă gang mkhư\ leh anăn mdrao klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k: Ka mâo ôh klei bhiăn klă klơ\ng hlăm bruă blei êa drao kháng sinh gang mkhư\, bruă k]oh ]ua\n huyết thanh mdrơ\ng ho\ng klei ruă ngă truh kơ klei dleh dlan hlăm bruă mdrao mgu\n, boh nik ho\ng phung ruă kjham, truh kơ kboh, prăk bi liê ]ia\ng rơ\ng klei dưi kơ mnuih ruă leh anăn găp djuê hlăm bruă bi ktlah hjăn adôk k[ah...

K'iăng Khua phu\n bruă mdrao mgu\n Nguyễn Trường Sơn hlăm gưl mă bruă ho\ng du\m ]ar Lăn Dap Kngư mtă kơ du\m ]ar brei mđ^ bruă klam mơ\ng du\m gưl mdrao mgu\n ti alu\ wa\l, boh nik bruă mdrao mgu\n gưl kdriêk. Bruă kơ êa drao kháng sinh, K'iăng khua phu\n bruă mtă kơ Knơ\ng bruă kriê dlăng ksiêm mkă klei ruă g^t gai du\m anôk bruă mkra mjing êa drao hlăm kluôm ala ]ar mkra mjing kháng sinh ]ia\ng lo\ mâo mta pioh kơ bruă gang mkhư\ klei ruă buôr ]uh ko# ko\ng đo\k:

“Klei blu\ ho\ng bruă gang mkhư\ klei ruă tưp ti ala ]ar drei jing 4 ti anôk anăn, jing anôk bruă mdrao mgu\n yuôm bhăn êdei kơ anôk bruă mdrao mgu\n să jing sang êa drao kdriêk. Sang êa drao kdriêk jing anôk bruă dưi mprăp djăp ênu\m kdrăp mnơ\ng ktuê dlăng, kru\ w^t klei suaih pral. Kyua anăn bruă ba yua sang êa drao kdriêk ngă anôk bruă pioh tu\ jum mdrao kơ mnuih ruă djo\ guôp ho\ng mnuih ruă ka truh kơ kjham. Ho\ng phung ruă kjham snăn bruă bi mko\ trực tuyến ho\ng anôk bruă gưl dlông wa\t sang êa drao pro\ng gưl dlông srăng dưi mâo klei đru ti mmông anăn mtam. Kơ êa drao SAD, hlăm wưng kơ anăp, Phu\n bruă mdrao mgu\n srăng bi blu\ hrăm ho\ng anôk bruă mkăp ]ia\ng hmei dưi mjing klei găl mkăp djăp ênu\m êa drao SAD kơ du\m anôk bruă mdrao mgu\n ti Lăn Dap Kngư.

Pô ]ih: Nam Trang.

Pô mblang: Zawut {uôn Ya\