VOV4.Êđê- Leh wưng bluh mâo klei ruă Covid 19, čar Gia Lai mâo leh hdră kčah mtrŭt mđĭ bruă hiu čhưn ênguê hŏng lu knăm m’ak, hdră ngă bruă dhar kreh – mjuăt ktang asei mlei mơ̆ng ară anei truh kơ knhal jih thŭn. Mbĭt anăn, dŭm anôk bruă atăt tuê hiu čhưn ti alŭ wăl mâo leh lu hdră kñăm jak iêu phung tuê hiu čhưn hlăm čar, ba yua tŭ dưn hdră hiu čhưn ênguê mơ̆ng alŭ wăl.

Anei jing gưl tal 2 ayŏng Nguyễn Đình Đại (Kkiêng thŭn 1990, ti ƀuôn hgŭm Đống Đa, Plei Ku) mbĭt hŏng êpul găp 5 čô lông nao dlăng drai K50, hlăm wăl răng mgang mnơ̆ng čŏng mâo Kon Chư Răng, kdriêk Kbang, kbưi hŏng ƀuôn prŏng Plei ku hlăm brô 90 km. Hlăm gưl nao hiu 2 hruê, 1 mlam knhal jih hruê kăm ti nei, diñu pơ̆ng nưh, ngă sang tum hlăm dlông boh tâo prŏng, ăm mnơ̆ng ƀơ̆ng djiêu drai. Amâo mâo êlan pui đĭng blŭ, wifi, diñu dlăng kơ drai êa jăk siam dlông 54 m, hiu dlăng Ƀăng Čĭm Iăt jăk siam, mnei ti anôk êa drai kdâo êngeh ƀhang leh anăn dlăng êpul kra hiu bi êpul, čĭm phiơr liŏ djiêu drai êa. Hlai mbĭt kluôm ênŭm hŏng čư̆ dliê, wơr hĕ klei suăi êmăn hlăm klei hdĭp đru ayŏng Đại ƀuh mơak hĭn leh sa hruê kăm mă bruă rŭng răng:

         “Msĕ si gưl hiu čhưn êlâo snăn dleh snăk hriê, kyua dôk dliê kyâo, lu mnuih ka thâo ôh drai êa anăn. Ƀiă dah ară anei êlan nao ti drai êa ăt ênưih, phung tuê ênưih nao. Lač kơ drai êa K50 snăn jăk siam êdi, kâo ka tuôm ƀuh ôh drai êa siam msĕ snăn. Wăl răng mgang mnơ̆ng čŏng mâo jao knuă druh atăt hmei nao leh anăn hdră nao êđăp ênang, đih đăm si ngă čiăng kơ doh, amâo hwiê djah djâo plă plia čiăng răng mgang wăl hdĭp mda.”

Nao ti drai K50, phung tuê lŏ dưi dlăng hlô mnơ̆ng, ana kyâo mtâo rơ̆k tơk hlăm dliê hrông

Hluê si Phạm Hoàng Trực, Khua Knơ̆ng bruă Gotour Travel (ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh), hiu čhưn ênguê lông hiu dlăng hluê si êpul, hlăk jing hdră ngă leh klei ruă Covid-19. Kyua anăn, Knơ̆ng bruă ăt khăng pŏk tuor čiăng kơ phung tuê hlăm ƀuôn prŏng Sài gòn hriê ti Gia Lai čiăng ksiêm dlăng ana kyâo mtâo, hlô mnơ̆ng dliê hlăm Đang dliê knŭk kna mkuôm Kon Ka King (kdriêk Mang Yang):

“Ti Lăn Dap Kngư anei, hriê ti Đang dliê knŭk kna mkuôm Kon Ka Kinh, drei dưi dlăng hlô dliê đruah mnga leh anăn dliê hrông čiăng mă rup. Drei dưi ba êpul  ngă bruă, sinh viên hiu dlăng mnơ̆ng dhơ̆ng...”

Čư̆ Rơ̆k mnga hrah (kdriêk Đăk Đoa) knŏng kbưi hŏng ƀuôn prŏng Plei Ku giăm 20 km mâo wăl hiu dlăng jăk siam snăk

Čiăng bi djŏ guôp leh klei ruă Covid-19, Knơ̆ng bruă hâo hưn hiu čhưn ênguê Le Plei ku (êlan Phan Đình Phùng) pŏk leh lu tuôr mrâo msĕ si hiu dlăng ƀuôn prŏng, hiu mă rup ƀuôn prŏng (photo trip), tuôr hiu pơ̆ng tum - waih mran knŏng hlăm wang 1 hruê, hŏng hnơ̆ng ênoh ti gŭ 800 êbâo prăk/ mnuih. Ayŏng Hoàng Phương, Khua knơ̆ng bruă brei thâo, ênoh ênưih, wưng bhiâo, hiu dlăng dhar kreh mnuih ti năn mtam. Êngao anăn, anôk bruă lŏ kƀĭn hlăm tuor mkăn hiu dlăng čư̆ dliê.

“Ară anei hmei pŏk ngă 2 mta. Sa jing tuôr dhar kreh hlăm ƀuôn sang ti nei. Tal dua jing dŭm tuor tracking. 3 jing tuor hiu đĭ čư̆ Nâm 2 hruê 1 mlan, 3 hruê 2 mlan hlăm drai êa Hang ÉN K50 kơ phung khăp kơ dliê kmrơ̆ng, hdĭp mda, huă ƀơ̆ng hlăm dliê, tuor tal tlâo jing dliê hngô Hà Tam, dliê ana kyâo sui thŭn.”

            Nguyễn Trọng Hải, Khua knơ̆ng bruă Cao Nguyên Việt (Gia Lai) brei thâo, mơ̆ng akŏ thŭn 2020, klei ruă Covid-19 bluh mâo, anôk bruă mnia blei păt dah amâo mâo ôh phung tue ala tač êngao leh anăn hlăm ala car nao ti ala tač êngao. Kyua anăn, anôk bruă mnia blei mđing hĭn bruă mđĭ kyar bruă hiu čhưn ênguê hlăm ala čar, mta phŭn hiu čhưn ênguê leh anăn bi mlih bi hgŭm hŏng anôk dôk jưh.

         “Hdră tă jing diñu čiăng mkiêt mkriêm ƀiădah jĕ giăm hŏng čư̆ dliê lu hĭn. Dŭm tuor hiu čhưn ênguê ƀiă hruê leh anăn mâo lu klei hrŏng ruah mdê mdê. Amâo kluôm jih msĕ si êlâo dih ôh, mâo lu mta kơ phung tuê hrŏng ruah, boh nik amâo mâo klei huă mnăm, amâo brei dŭm hruê kơ phung tuê čŏng hiu dlăng tui si čiăng… Klei bi hgŭm plah wah knơ̆ng bruă hiu čhưn ênguê hŏng dŭm anôk dôk jưh ăt mâo klei bi mlih. Pô ba tue truh ti dŭm homestay ti dŭm krĭng ƀuôn sang amâo dah dŭm farm house.”

Êngao anăn, nao ti Gia Lai, phung tue lŏ dưi hiu dlăng dhar kreh mdê hjăn mơ̆ng mnuih Bahnar, Jrai tinei

 Hrăm mbĭt hŏng dŭm anôk bruă mnia blei, akŏ mlan 3 thŭn 2021, Knơ̆ng bruă dhar kreh, mjuăt ktang asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê Gia Lai mâo leh hdră kčah pŏk ngă dŭm bruă ngă, mjuăt ktang asei mlei leh anăn hiu čhưn ênguê mơ̆ng ară anei truh knhal jih thŭn 2021. Hluê anăn, čar srăng mkŏ mjing nanao dŭm knăm mơak, knăm rang mdah mdê hjăn mơ̆ng dŭm alŭ wăl msĕ si: Knăm rang mdah boh mnga lŏ hma bi mguôp hŏng dhar kreh mnơ̆ng ƀơ̆ng huă (Wăl krah Ayun Pa), Knăm mơak hiu čhưn ênguê (kdriêk Kbang), klei rang mdah čing čhar êpul êdam êra, Hruê kăm dhar kreh- hiu čhưn ênguê leh anăn Festival čing čhar Lăn Dap Kngư (ƀuôn prŏng Pleiku),  Hruê kăm mnga ana ƀur kñĭ (kdriêk Čư̆ Prông),…Nguyễn Đức Hoàng,  K’iăng Khua Knơ̆ng bruă Dhar kreh - mjuăt ktang asei mlei leh anăn Hiu čhưn ênguê Gia lai brei thâo:

“Lŏ dơ̆ng pŏk ngă dŭm hdră mđĭ bruă hiu čhưn ênguê ti dŭm anôk prŏng msĕ si Hà Nội, ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh, mđĭ ktang klei bi hgŭm hiu čhưn ênguê hŏng dŭm čar Bình Định,Phú Yên, Đà Nẵng, Quảng Nam, Kon Tum, Dak Lak, lŏ dơ̆ng mjing klei găl kơ anôk bruă mnia blei hgŭm mđĭ kyar bruă hiu čhưn ênguê, hưn mdah, nao hlăm dŭm êpul famtrip.”

 Bi djŏ guôp hŏng boh klei mrâo, dŭm anôk bruă mnia blei hlăm bruă hiu čhưn ênguê ti Gia Lai hlăk ƀrư̆ bi mlih, mbĭt hŏng anăn, alŭ wăl ăt mprăp dŭm klei dhar kreh mdê hjăn čiăng hưn mdah gru rup, anak mnuih Gia Lai kơ phung tue.

Pô mblang: H’Zawut Ƀuôn Yă