VOV4.Êđê- Grăp hruê, êngao kơ mmông răng čô, ung mô̆ A Hùng 57 thŭn leh anăn aduôn Y Mưk 58 thŭn ti ƀuôn hiu čhưn ênguê Kon K’Tu, să Đăk Rờ Wa, ƀuôn prŏng Kon Tum hnêč hrĭ mñam leh anăn pơ̆k mñam kdrăp djuê ana. Amâo djŏ knŏng dŭm năn ôh, diñu lŏ gĭr bi hriăm kơ anak čô pô čiăng mâo mnơ̆ng čhĭ kơ phung tuê, mđĭ prăk hrui wĭt leh anăn đru mguôp kriê pioh bruă djuê ana aduôn aê pô.

A Hùng kkiêng lehanăn đĭ hriê kơ prŏng ti ƀuôn Kon K’tu, bi aduôn Y Mưk dôk ti ƀuôn Tơ Ver, să Ia Khươi, kdriêk Čư̆ Păh, čar Gia Lai. Thŭn 1987 diñu dua bi kuôl jing ung mô̆ lehanăn gŏ sang tĭng êkei brei kơ diñu sa boh sang điêt. Khădah êjai ênuk anăn mâo lu klei dleh dlan ƀiădah A Hùng lehanăn aduôn Y Mưk ăt dôk djă pioh bruă ngă mâo leh mơ̆ng đưm djuê ana pô. Êngao mmông kơ pưk hma, dah mâo mmông wăn jih dua ung mô̆ ngă bruă mñam bŭng, mñam ê’i lehanăn mñam dŭm blah ao, mnal yua hlăm gŏ sang lehanăn mđup brei kơ amĭ ama lehanăn dŭm čô mnuih hlăm gŏ sang, dŭm dŏ adôk srăng ba čhĭ čiăng lŏ mâo prăk yua kơ gŏ sang.  

Hruê mmông êdei, tĭng amĭ ama lŏ brei lăn kơ diñu lehanăn dưi rŭ mdơ̆ng sa boh sang krum. Sang diñu jĕ hŏng sang roong lehanăn mâo war boh ti djiê êa krông Dak Bla. Klei hdĭp hlăm gŏ sang mâo klei êđăp ênang msĕ si êa krông Dak Bla.

Bhiâo riâo rĭt êgao 30 thŭn leh A Hùng và aduôn Y Mưk dôk hdĭp mbĭt. Sang krum, kdrăp mñam mnal amâodah dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng yua kơ bruă pơ̆k mñam sô leh sơăi. Ară anei amâo lŏ suaih msĕ hŏng êlâo ôh, jơ̆ng kngan kăn lŏ pral ƀiădah kngan A Hùng ăt dôk hmar, bi kơ aduôn Y Mưk ăt dôk mngač ală mta, dôk thâo giêng lehanăn đêč dŭm boh mnga dleh.

Hlăm adŭ mâo 2 boh băng bhă, diñu sa čô dôk tĭng sa boh băng, mă yua klei mngač mơ̆ng yang hruê čiăng hrĭ mñam lehanăn mñam pơ̆k. Yal dliê êjai lehanăn mă bruă êjai, kyuanăn klei khăp dua ung mô̆ lŏ đĭ jăk hĭn.

Kkiêng hlăm sa gŏ sang mâo knhuah gru djuê ana, dŭm čô anak aneh mơ̆ng A Hùng lehanăn aduôn Y Mưk mâo sơăi klei thâo săng, gĭr hlăm klei hriăm bruă mơ̆ng amĭ ama. Êlâo dih, tơdah A Hùng nao hlăm dliê koh alê m’ô, ana hwiê wĭt hrĭ mñam amâodah aduôn Y Mưk nao kơ ƀuôn mkăn blei mrai wĭt mñam mnal ao, dŭm čô anak diñu nao mbĭt čiăng tui hriăm lehanăn đru hŏng diñu.

 A Hùng leh anăn aduôn Y Mưk hưn mthâo bruă pơ̆k mñam kơ phung tuê hiu čhưn

Ară anei, čiăng đru kơ amĭ ama, khădah dôk mô̆, dôk ung lehanăn mâo gŏ sang mdê, dŭm čô anak diñu ăt nao tui duah lehanăn blei dŭm mnơ̆ng dhơ̆ng yua brei kơ amĭ ama čiăng lŏ kriê pioh bruă ngă. Êngao kơ năn, anak êkei diñu nao hlăm dliê lehanăn ba wĭt mjeh ana alê m’ô, đrao pla kơ war sang čiăng bi jăk lăn, mâo êyui lehanăn mnơ̆ng pioh hrĭ mñam êdei dih.

Dưi mâo klei mtô bruă ngă mơ̆ng amĭ ama, dŭm čô anak diñu thâo sơăi bruă hrĭ mñam, pơ̆k mñam mnal ao lehanăn dưi djă pioh bruă mă mâo leh mơ̆ng đưm anei. Kyuanăn klei hdĭp dŭm čô anak diñu leh dôk ung mô̆ mâo klei mdul mơh klei dleh dlan. Mâo prăk mŭt lehanăn prăk kbiă kyua bruă čhĭ mnơ̆ng dhơ̆ng kơ phung tuê hiu čhưn ênguê mâo dah mâo tue blei mơ̆ng kbưi.

Bi kơ 3 čô anak diñu dôk nao sang hră lehanăn dôk hŏng aduôn aê čiăng đru hlăm bruă pưk sang, 3 čô anei ăt đru kơ aduôn aê hlăm bruă hrĭ mñam lehanăn mñam mnal ao, jih jang mnơ̆ng dhơ̆ng leh jing. A Hùng lehanăn aduôn Y Mưk ba pioh lehanăn yuôl hlăm hip bơ lam sang čiăng ênưih ba mdah lehanăn chĭ kơ tuê. Dŭm čô anak leh dôk ung mô̆ ăt ba mnơ̆ng dhơ̆ng kơ sang diñu brei diñu čhĭ brei.

Nao mbĭt hŏng bruă mă anei lehanăn mtô hriăm kơ phung anak mơ̆ng hlăk điêt, aduôn Y Mưk thâo klă ti djŏ mơ̆ng pô anei, pô dih. Aduôn Y Mưk ktrâo kơ mnơ̆ng anăn lehanăn lač: mnal anei jing mnal mñam mơ̆ng Y Mĕ, anak mniê tal 2 ñu! Bi kơ boh mnga anei mơ̆ng Y Mẫu, anak mniê tal 3 ñu, bŭng anei jing dŏ Y Manh, anak mniê tal 7 ñu mñam! Y Manh thâo mbruă sơnăk, thâo pơ̆k mñam, thâo đêč giêng lehanăn wăt kơ bruă hrĭ mñam mơh.

Aduôn Y Mưk bi hriăm bruă pơ̆k mñam kơ anak mniê

Aduôn Y Mưk lač, grăp blư̆ diñu đru dŭm čô anak čhĭ sa blah čhiăm amâodah bŭng, dŭm čô anak srăng mđup brei kơ diñu ƀiă prăk yua hlăm grăp hruê. Ƀuh anak čô thâo săng, diñu mâo klei hơ̆k mơak sơnăk.

Dŭm thŭn giăm anei, ƀuôn Kon K’tu tŭ drông lu phung tue hiu čhưn ênguê, bruă hrĭ mñam lehanăn mñam pơ̆k djuê ana hlăm gŏ sang A Hùng lehanăn aduôn y Mưk lŏ lu hĭn. Aduôn Y Mưk lŏ mñam lu čhiăm ao knhuah gru djuê ana pô lehanăn čhĭ kơ tue. Grăp blư̆ mâo tue čiăng lu, aduôn Y Mưk lŏ iêu jăk dŭm čô amai adei pô đru mñam. Dŭm hruê mmông anăn, gŏ sang ñu mâo klei mtluk mtlak mơak mñai asăp blŭ tlao.

Amâo djŏ knŏng djă pioh lehanăn bi lar knhuah gru djuê ana pô, A Hùng lehanăn aduôn Y Mưk ăt hur har mguôp kơ bruă hiu čhưn ênguê hlăm ƀuôn. Ară anei tơdah mâo tuê hiu čhưn ênguê mơ̆ng ala tač êngao, truh nanao hlăm sang diñu, diñu mâo klei mhač tlao, tŭ jum blang kơ dŭm klei siam mơ̆ng djuê ana pô hlăm dŭm bruă mâo leh mơ̆ng đưm mnuih djuê ana Ƀahnar lehanăn mtô kơ dŭm čô tuê čiăng lông kơ bruă hrĭ mñam amâo dah pơ̆k mñam mnal. Klei anăn ba klei jăk lehanăn boh siam kơ dŭm čô tue hiu čhưn ênguê.

Pô mblang: Y-Khem Niê