VOV4.Êđê - Gơ\ng nga\ yang jing leh klei mưng [uh ho\ng êpul êya du\m djuê ana [ia\ kr^ng Dap Kngư. Leh ana\n mse\ ho\ng lu djuê ana [ia\ kr^ng Trường Sơn – Dap Kngư, hla\m ya kna\m m’ak, mnuih [uôn sang Raglai a\t mdơ\ng gơ\ng nga\ yang s’a^.

Hlăm knăm m’ak mơ\ng mnuih [uôn sang Raglai, gơ\ng ngă yang dưi dlăng jing gơ\ng mơ\ng klei m^n đa\o, jing anôk hriê, w^t mơ\ng du\m phung yang, jing klei mko\ mduê ]ia\ng anak mnuih dưi bi mje\ ho\ng aduôn aê atâo atiêt. Măng Ba\y ti alu\ Liên Sơn 2, să Phước Vinh, kdriêk Ninh Phước, ]ar Ninh Thuận, mnuih thâo kla\ kơ knhuah bhiăn mơ\ng djuê ana pô:

“ Gơ\ng ngă yang bi mdah hmô kơ knhuah bhiăn mnuih Raglai. S^t truh yan hrui mă boh mnga mnơ\ng pla mjing, khăng gơ\ hlăm mlan 2 Yuăn, snăn gơ\ng ngă yang dưi mdơ\ng yơh, ba dra\p dưm mnu\, mdiê, êsei, êhăng boh mnang, kpiê ]ia\ng ngă yang kơ aduôn aê atâo atiêt”.

Gơ\ng ngă yang mơ\ng mnuih [uôn sang Raglai mâo 2 mta. Mta tal 1 dưi dưm ti kjhiêk  krum sang, kno\ng dlông mơ\ng 1m2- 1m mkrah. Mta tal 2 dlông mơ\ng 3 – 4 met dưi mdơ\ng ti ana\p sang amâo dah krah wa\l ta] hlăm knăm m’ak mơ\ng go\ êsei leh ana\n knăm m’ak mơ\ng [uôn. Nguyễn Văn Lâm, khua Adu\ bruă Dhar kreh hâo hưn kdriêk Ninh Sơn la] snei, gơ\ng ngă yang ba yua hlăm du\m knăm m’ak dưi bi msiam ho\ng du\m mta mnơ\ng leh ana\n yuôl du\m mta mnơ\ng ti dlông ana\n:

“ Gơ\ng ngă yang jing  anôk phu\n yuôm bhăn du\m knăm m’ak c\ia\ng bi mâo s’a^, du\m mta bruă mko\ mjing djêu gah gơ\ng ngă yang ana\n. Mnuih Raglai mkra gơ\ng ngă yang mă mơ\ng kyâo dliê. Gơ\ng ngă yang mâo 2, 3 tal, lu gơ\ng ngă yang mâo 2 [e\ ki kbao nah gu\, mâo 2 siap nah dlông. Ktur mkra rup lu mta mnơ\ng aguah tlam je\ giăm sia suôr ho\ng mnuih [uôn sang, si tô hmô ]^m, kan ko#, prôk. Kông, dr^ng hr^ng a`u\ ka\ mna\l bi m`hăk bi m`hai ngă c\ia\ng bi ja\k brua\ bi  mko\, mko\ mduê arua\t klei, mko\ hgu\m djuê ana thâo hgu\m mguôp hdăng găp”.

Mnuih Raglai bi m^n gơ\ng ngă yang leh ana\n du\m rup ktur mkra hlăm gơ\ng ngă yang jing tuôr klei hd^p anak mnuih. Anak mnuih mơ\ng mphu\n kkiêng truh kơ w^t ho\ng aduôn aê, atâo atiêt hd^p siă suôr ho\ng dliê kyâo, anăn du\m gru rup ktur mkra hlăm gơ\ng ngă yang jing je\ giăm sia\ suôr ho\ng anak mnuih mơh. T^ng nah dlông leh ana\n 2 [e\ siap kă yuôl ktơr amâodah mdiê pioh ngă yang kơ yang adiê, myơr kơ aduôn aê atâo atiêt, bi hmô kơ klei djo\ yan boh mnga. Nguyễn Thanh Thuỷ, khua Anôk bruă dhar kreh kdriêk Thuận Bắc brei thâo:

“ Gơ\ng ngă yang jing 1 mta mnơ\ng ]ia\ng dra\p dưm du\m mta mnơ\ng ngă yang. Khăng gơ\ 1 go\ êsei ngă yang amâodah lu go\ êsei mguôp mb^t ngă yang snăn digơ\ iêu pô ngă yang ngă yang kla\ klơ\ng mtam. Leh ngă yang, pô iêu yang djă braih nao jum dar du\m mta mnơ\ng nga\ yang ana\n, leh srai braih jing mjưh rue# klei ngă yang. Leh ngă yang snăn 1 go\ êsei amâodah lu go\ êsei mphu\n iêu mnuih [uôn sang mnăm kpiê đio\ amâo dah kpiê ]eh ]ia\ng kơ m’ak. Mmông  anei bi tông ]ing, tông ]ing êbat nao jum dar amâodah mâo sa  êpul mniê kdo\ nao mb^t ho\ng êpul tông ]ing. Klei ]hưn m’ak sui truh 1 mmông amâo dah du\m mmông, s^t [rh gơ\ êman leh snan kơh mdei klei mna\m c\hưn.

”

Gơ\ng ngă yang mơ\ng mnuih Raglai dưi ngă mkra liê lu ai tiê hruê mmông, ksă êmă. Amâo djo\ ôh djăp klei ngă yang bi mdơ\ng gơ\ng ngă yang sa^ ôh, [ia\dah tui hluê si knăm m’ak mnuih [uôn sang ba mdơ\ng gơ\ng ngă yang hlăm sang amâodah ti ana\p sang, amâodah ti krah ta] [uôn. Mse\ si klei ngă yang asei, snăn gơ\ng ngă yang dưi mdơ\ng hlăm sang, bi ngă yang huă êsei mrâo, lui msat… snăn gơ\ng ngă yang dưi mdơ\ng ti ana\p sang.

Leh gơ\ng ngă yang dưi mdơ\ng, jih jang mnuih [uôn sang hlăm [uôn bi nao m’ak mb^t, mb^t ho\ng tông ]ing kdo\ mui`. Du\m hruê anei, lu phung êdam êra djă ba kdrăp pe\ tông mơ\ng djuê ana pô mse\ si buôt ngă ho\ng boh giêt krô, bro# chapi ]ia\ng bi mje\ mjuk, amâodah mnui` bi kmlah hdăng găp mơ\ng mlam truh kơ aguah.