VOV4.Êđê - Hlăm dŭm thŭn giăm anei, boh klei bruă răng mgang klei êđăp ênang bruă kđi čar, klei êđăp ênang bruă yang ƀuôn, klei êđăp ênang ti knông lăn lehanăn hlăk ƀrư̆ ƀrư̆ dơ̆ng mâo klei đĭ kyar. Mbĭt hŏng êpul knơ̆ng jing kahan răng mgang knông lăn ngă bruă pô, dưi mâo klei tŭ dưn anăn jing mâo phung khua mduôn, khua ƀuôn, mnuih mâo k’hưm hlăm mnuih djuê ƀiă.

Ƀuôn Sŭng, jing sa hlăm dŭm boh ƀuôn mkŏ mjing hdră “Jih jang phung ƀuôn sang bi răng mgang klei êđăp ênang lăn čar” jăk hĭn hlăm să Ia Drăng, kdriêk Čư̆ Prông, čar Gialai. Ƀuôn mâo 80 gŏ êsei hŏng 400 čô mnuih, jing mnuih djuê ƀiă sơăi. Êlâo dih, bruă răng mgang klei êđăp ênang dleh dưi ktue dlăng. Hŏng bruă klam mơ̆ng phung khua mduôn, Khua êpul kahan hđăp Ƀuôn Sŭng, mduôn Siu Ñip mâo ngă leh hŏng phung ƀuôn sang lu mta bruă: Đru phung ƀuôn sang bi mlih klei mĭn, hdră duh ƀơ̆ng, bi grăng klei amâo mâo thâo bi djŏ, dơ̆ng mơ̆ng boh klei điêt hlŏng truh kơ boh klei prŏng, mtrŭt phung ƀuôn sang lăm lui klei bhiăn kthŭl mluk. Hlăm ƀuôn tơdah mâo ya mta klei, ƀuh mduôn sơăi kơ anăn. Jih jang bruă điêt bruă prŏng, mâo phung ƀuôn sang băng kơ ñu sơăi, mtô mblang kčĕ brei. Čiăng kơ phung ƀuôn sang mâo klei hdĭp hnŭk ênang, jăk yâo, mduôn Siu Ñip kčĕ brei leh kơ ƀuôn mkŏ mjing sa êpul čŏng răng kriê mâo 5 čô, kreh hiu suăng dlăng jêñ jêñ, bi răng mgang lehanăn mghaih msir mtam ya mta klei amâo mâo thâo bi djŏ hlăm ƀuôn. Kyuanăn, lu thŭn hŏng anei, boh klei êđăp ênang hlăm ƀuôn sang mâo klei hơĭt kjăp, phung ƀuôn sang duh ƀơ̆ng mă bruă knuă čiăng mđĭ kyar klei hdĭp mda jăk. Kpă Hồng K’iăng khua ƀuôn Sŭng, să Ia Drăng, kdriêk Čư̆ Prông brei thâo:“Hŏng khua mduôn Siu Ñip, phung ƀuôn sang kơ anei mâo klei jưh knang êdi. Ñu mâo k’hưm hlăm djăp bruă bi grăng klei amâo mâo thâo bi djŏ hlăm găp djuê, klei bi mneh msao bi mmiă hlăm ƀuôn sang. Ñu nao bi grăng brei hŏng klei êđăp ênang, jih jang mnuih bi mni sơăi kơ ñu. Ñu mtô mblang mđĭ ai phung ƀuôn sang bi mkŏ mkra krĭng ƀuôn sang mrâo, mtrŭt phung ƀuôn sang bư̆ mnư̆, pla mjing djăp mta mnơ̆ng, pla ana boh kroh”.

Jing kdrông mkŏ čiăng ba dŭm hdră êlan mơ̆ng Đảng, knŭk kna truh hŏng phung ƀuôn sang, knŏng blŭ jing ka djăp ôh, mduôn Siu Ñip mâo nanao klei mĭn: Čiăng dưi mđĭ ai phung ƀuôn sang, digơ̆ hmư̆ lehanăn gưt, êlâo hĭn jing asei pô yơh ngă bruă bi hmô êlâo, ba akŏ, hŏng bruă knuă sĭt. Khădah asei leh khua mta mmăt, ƀiădah ñu ăt jing nanao mnuih ba akŏ hlăm bruă mđĭ kyar klei hdĭp mda. Mâo êbeh 2 ha đang kñŭl, kphê, tiu mguôp hŏng bruă rông mnơ̆ng grăp thŭn mâo ba wĭt lu mơh kơ gŏ sang. Jih jang klei mưng juăt thâo hlăm klei duh ƀơ̆ng mduôn lŏ đru kčĕ kơ phung ƀuôn sang bi tui hlue. Lač kơ pô, Khua mduôm Siu Ñip hŏng klei luă gŭ: “Kâo mâo klei phung ƀuôn sang hlăm ƀuôn mpŭ, ruah kâo ngă khua mduôn snăn kâo ksiêm mđing nanao ai tiê klei blŭ mơ̆ng phung ƀuôn sang, ya mta klei digơ̆ dleh dlan kâo duah êlan đru. Kâo ngă klei bi hmô jăk nanao hlăm djăp mta bruă snăn kơh phung ƀuôn sang tui hlue, hmư̆ lehanăn tui ngă”.

Mơ̆ng bruă knuă ƀuôn Sŭng ngă, dưi ling lang truh kơ lu boh ƀuôn mkăn hlăm mnuih djuê ƀiă ti sa Ia Drăng. Lu thŭn leh êgao, sa Ia Drăng dưi yap jing alŭ wăl răng mgang kjăp klei êđăp ênang yang ƀuôn, jing leh anôk bi hmô mngač kơ “Bruă jih jang phung ƀuôn sang đru bi răng mgang klei êđăp ênang lăn čar” ti kdriêk Čư̆ prông, čar Gialai. Phung ƀuôn sang hlăm să ngă jăk nanao bruă klam kơ pô, mâo klei thâo răng hŏng phung bi roh, pral dưi thâo ƀuh, lehanăn nao hưn hŏng bruă sang čư̆ êa kơ phung găn knông lăn soh hŏng klei bhiăn. Mơ̆ng akŏ thŭn truh kơ ară anei, phung ƀuôn sang đru hưn brei leh hŏng kahan ksiêm să mâo truh 135 klei, hlăm anăn mâo lu boh klei jing yuôm bhăn, đru leh kơ êpul bruă djŏ tuôm pral mghaih msir djăp mta, lehanăn să jao bruă klă mngač kơ grăp čô knuă druh, đảng viên, lehanăn phung ƀuôn sang kăp bi răng kriê, đru ba kơ 18 čô phung tuôm ngă soh, 30 čô phung mrâo wĭt mơ̆ng mnă. Bruă “Jih jang phung ƀuôn sang đru bi răng mgang klei êđăp ênang lăn čar”, hlăm să jing leh boh kdrŭt đru kơ bruă mđĭ kyar klei hdĭp mda ala ƀuôn, đru kơ Ia Drăng pral dưi djăp ênoh čuăn krĭng ƀuôn sang mrâo. Hlăm klei hdĭp phung ƀuôn sang mâo leh klei bi mlih ară anei, mâo bruă đru mguôp amâo mâo djŏ ƀiă ôh mơ̆ng mnuih mâo k’hưm msĕ hŏng khua mduôn Siu Ñip. Phạm Văn Xứng Khua knơ̆ng bruă sang čư̆ êa sa Ia Drăng, kdriêk Čư̆ Prông lač:“Khua mduôn Siu Ñip jing kahan dôk hlăm klei ruă duam, ƀiădah jing mnuih thâo bi hmô hlăm bruă hâo hưn čiăng kơ phung ƀuôn sang hlue gưt hdră êlan mơ̆ng Đảng, knŭk kna. Boh nik, ñu thâo bi hmô êdi hlăm klei duh ƀơ̆ng. Khădah thŭn leh khua ƀiădah ñu jih ai tiê bi mguôp hlăm bruă dhar kreh ti ƀuôn sang. Bruă klam mơ̆ng phung khua mduôn jing yuôm bhăn snăk, klei blŭ diñu mâo klei tŭ dưn, mâo phung ƀuôn sang jưh knang, kyuanăn yơh hlăm grăp thŭn hmei ăt brei ñu nao hlăm dŭm boh adŭ mjuăt bi hriăm, čiăng kơ bruă hâo hưn mtrŭt mjhar phung ƀuôn sang jăk hĭn”.

Êgao leh 70 thŭn, ƀiădah kahan hđăp Siu Ñip ăt hur har hŏng bruă sa čô khua mduôn thâo bi hmô jăk, jing leh anôk phung ƀuôn sang ƀuôn Sŭng jưh knang. Hmư̆ lehanăn hlue ngă tui si klei khua mduôn Siu Ñip, phung ƀuôn sang mâo leh klei bi mlih hlăm klei mĭn, lehanăn hdră duh ƀơ̆ng, mkŏ mjing klei hdĭp mrâo./.