VOV4.Êđê - Klei rua\ dlô Nhật bản B jing klei rua\ tưp hu\i hyưt êdi, bohnik ho\ng phung hđeh gui\ 15 thu\n mâo ênoh djiê lu leh ana\n pta\ c\ia\ng jih mnuih rua\ dôk hd^p jing mâo klei truh nga\ amâo ja\k kơ asei mlei s’a\i. Mơ\ng ako\ thu\n 2017 truh kơ ara\ anei, hla\m alu\ wa\l [uôn pro\ng {uôn Ama Thuôt mâo dua c\ô hđeh djo\ mâo klei rua\ dlô Nhật Bản B, hla\m ana\n mâo sa c\ô truh djiê. Ho\ng boh klei sna\n, Anôk brua\ mdrao mgu\n [uôn pro\ng mko\ mjing leh Hdra\ tlo\ vaccine mgang klei rua\ dlô Nhật Bản kơ jih jang hđeh mơ\ng 6 – 15 thu\n hla\m alu\ wa\l, k`a\m bi mkhư\ klei tưp lar mơ\ng klei rua\.

Bruă tlo\ vaccine mgang klei ruă dlô Nhật Bản B kơ phung hđeh mơ\ng 6 – 15 thu\n mâo Anôk bruă răng mgang klei ruă tưp [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột po\k ngă mơ\ng hruê 2/10 truh kơ hruê 27/10/2017, ho\ng hdră k`ăm ksiêm w^t du\m phung leh tlo\, lo\ mbo\ tlo\ mbo\ kơ phung tlo\ ka ênu\m hnơ\ng leh ana\n tlo\ kơ du\m phung ka tuôm tlo\ ôh. Hluê ho\ng ana\n, bruă tlo\ mgang mbha 2 alu\. Aê mdrao Lê Văn Thiện, Khua Anôk bruă răng mgang klei ruă tưp [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột, ]ar Daklak brei thâo:

“ Hla\m wưng êgao hlăm alu\ wa\l [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột mâo du\m ]ô mnuih djo\ klei ruă dlô Nhật Bản B. Kyua ana\n, hdră k`ăm mơ\ng bruă tlo\ mgang tal anei jing tlo\ kơ phung hđeh tlo\ ka ênu\m 3 arua\t vaccine mgang ruă dlô Nhật Bản B. Leh ksiêm dlăng, hmei dla\ng bi myuôm kơ du\m sang êa drao po\k ngă jăk êdi, mâo klei mguôp mb^t jăk ho\ng du\m boh sang hră hlăm alu\ wa\l, du\m bruă tlo\ mgang ăt mse\ mơh bruă kriê dlăng vaccine dưi po\k ngă hluê djo\ hdră mtru\n”.

Kyua pô phu\n mơ\ng bruă tlo\ mgang jing phung hđeh dôk hlăm thu\n nao sang hră, anăn bruă tlo\ mgang lu êdi mko\ mjing ti du\m sang hră gưl II leh ana\n gưl I. Ho\ng phung hđeh amâo mâo nao sang hră leh ana\n hđeh mơ\ng anôk mkăn bi tlo\ ti du\m sang êa drao să, phường.

Sang hră gưl I, gưl II, gưl III Victory hlăm phường Tân Tiến, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột jing 1 hlăm du\m anôk mâo ênoh hđeh hriăm hră lu h^n. Hlăm hdră bruă anei, sang hră mâo êbeh 400 ]ô hđeh ]ia\ng tlo\ vaccine mgang klei ruă dlô Nhật Bản B. Ti anôk tlo\ mgang, du\m mta bruă mơ\ng jhưng tlo\, jhưng nga\ brua\ đru k]e\, alu\ wa\l ktuê dlăng leh tlo\.... dưi prăp êmiêt ksă êmă. Mdê êpul hđeh hriăm hră dăp prue# khuăt mluăt dôk guôn tlo\ mgang ho\ng klei ktrâo la], mtă mtăn mơ\ng phung nai kriê dlăng adu\, anăn bruă anei mko\ mjing êđăp ênang, djo\ hdră. Kyua ana\n, hdră bruă anei mko\ mjing ho\ng klei găl êlưih, êđăp ênang, amâo mâo ya klei truh tơl ôh. La] kơ bruă prăp êmiêt hdră tlo\ mgang,  Nguyễn Thành Vũ, knuă druh Adu\ bruă mdrao mgu\n, Sang hră gưl I, gưl II, gưl III Victory brei thâo:

“ Leh tu\ mă hră m’^t mtru\n mơ\ng Anôk bruă răng mgang klei ruă [uôn pro\ng, adu\ bruă mdrao mgu\n mơ\ng Sang hră Victory po\k ngă leh hdră k]ah klă klơ\ng: m’^t hră hâo hưn kơ am^ ama phung hđeh hriăm hră ]ia\ng ksiêm w^t bruă tlo\ mgang mơ\ng phung hđeh, leh kơnăn m’^t ana\n kơ Sang êa drao phường ]ia\ng mguôp mb^t hluê ngă hdră tlo\ mgang anei. Ho\ng phung hđeh hriăm hră, hmei ăt mtô mblang klei m^n ho\ng phung hđeh, kyua digơ\ adôk điêt, digơ\ amâo jho\ng ôh leh ana\n hu^ êdi s^t la] tlo\ mgang”.

Hlăm bruă tlo\ mgang anei, sang hră gưl 1 Ngô Quyền hlăm phường Tân Thành, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột mâo 320 hlăm ênoh 1 êbâo 138 ]ô hđeh hriăm hră bi tlo\ vaccine . {uh klă anei jing bruă mâo klei tu\ dưn s^t êdi hlăm bruă kriê dlăng klei suaih pral  mơ\ng phung hđeh, Êpul khua g^t gai sang hră mguôp mb^t ho\ng Sang êa drao phường Tân Thành ]ih ana\n, ksiêm w^t hlei pô ]ia\ng  tlo\ mgang. Mb^t ana\n, sang hră hưn mthâo kơ am^ ama phung hđeh hriăm hră  hdra\ k`a\m mơ\ng bruă tlo\ mgang k`ăm hmao mtru\t mđ^ ai kơ phung hđeh, ]ia\ng bruă anei dưi mko\ mjingho\ng klei êđăp ênang, mâo boh tu\ dưn. Aduôn Phạm Thị Thanh Thuỷ, K’iăng khua sang hră kriê dlăng sang hră gưl I Ngô Quyền, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột la]:

“ Hlăm hdră mko\ mjing bruă tlo\ mgang, sang hră prăp êmiêt djăp ênu\m mnơ\ng yua, mse\ si prăp êmiêt 2 boh adu\ tlo\ mgang leh ana\n 1 boh adu\ ktuê dlăng leh tlo\ mgang. Mguôp mb^t ho\ng Anôk bruă mdrao mgu\n ngă êa [ê` hra brei hđeh hriăm hră mnăm êlâo kơ tlo\ mgang ăt mse\ mơh ktuê dlăng leh tlo\ mgang. Sang hră [uh klă anei jing bruă ngă klă klơ\ng, đru mguôp răng mgang leh ana\n bi mhro\ klei truh mơ\ng klei ruă dlô Nhật Bản B ngă ho\ng phung hđeh”.

Mjưh rue# bruă tlo\ vaccine mgang klei ruă dlô Nhật Bản B, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột tlo\ mgang leh kơ êbeh 30 êbâo ]ô hđeh, truh 97,6%. Ho\ng boh tu\ dưn anei, [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột ]ang hmang dưi bi mhro\ tui] hnơ\ng ênoh mnuih djo\ klei ruă dlô Nhật Bản mrâo hlăm hruê mlan kơ ana\p.

Hluê si klei hưn mthâo mơ\ng Anôk bruă răng mgang klei ruă tưp ]ar Daklak, mơ\ng ako\ thu\n 2017 truh kơ ara\ anei, kluôm ]ar mâo 5 ]ô mnuih djo\ klei ruă dlô Nhật Bản B, jih jang jing phung hđeh gu\ 15 thu\n, hlăm ana\n mâo 1 ]ô mnuih djiê. Ênoh mnuih djo\ klei ruă đ^ giăm 2 blư\ mkă ho\ng wưng anei thu\n 2016.

Du\m alu\ wa\l mâo mnuih djo\ klei ruă anei jing [uôn pro\ng {uôn Ma Thuột leh ana\n du\m kdriêk Krông Ana, }ư\ Kui`, Êa Sup, Krông Pa]. Jih 5 ]ô mnuih djo\ klei ruă jing amâo mâo tuôm tlo\ mgang amâodah tlo\ mgang amâo djăp hnơ\ng vaccine mgang klei ruă dlô Nhật Bản B. 4 ]ô dưi mdrao hd^p [ia\ a\t `u nga\ bi êwiên êwu asei mlei leh ana\n êwiên dlô.

Bruă mdrao mgu\n mtă mtăn hdră ngă jăk h^n ara\ anei ]ia\ng răng mgang klei ruă dlô Nhật Bản B, ana\n jing tlo\ mgang klei ruă djo\ wưng leh ana\n djăp hnơ\ng, bohnik gơ\ ti du\m kr^ng ga\ lo\ pla mdiê leh ana\n rông mnơ\ng. Wưng tlo\ mgang klă klơ\ng si ti gu\ anei: Tlo\ arua\t tal 1, s^t hđeh mâo 1 thu\n; Arua\t tal 2 tlo\ leh tlo\ arua\t tal 1 mâo 1 hruê kăm; Arua\t tal 3 leh tlo\ arua\t tal 2 mâo 1 thu\n êdei. Leh kơnăn, hlăm 3 thu\n lo\ tlo\ m`ă w^t 1 blư\.

                                                                 H’Mrư pô ]ih mkra