Hlăm ênuk ară anei kdrăp mrô, dŭm gŏ sang lehanăn phung hđeh bi yua Internet čiăng hriăm hră mơar, hlăp mbul, lehanăn bi mguôp hŏng yang ƀuôn jing leh klei dôk djă yua lar ƀar. Klei ksiêm duah mơ̆ng knơ̆ng bruă ksiêm duah bruă kiă kriê kjăp klei mđĭ kyar (MSD) brei thâo, mâo giăm 84% phung hđeh mâo leh đĭng blŭ djă yua, hlăm anăn đĭng blŭ thâo mĭn truh 76%. Êbeh 86% phung hđeh mâo êmuh hưn lač, djă yua wăt hlăm hla pŏk yang ƀuôn. 97% phung hđeh mâo êmuh hưn djă yua đĭng blŭ ƀiă êdi 1h/hrue, hlăm anăn mâo giăm 27% klei djă yua đĭng blŭ truh 5h/hrue. Mta kñăm prŏng êdi jing dlăng fim rup, hmư̆ klei kưt muiñ, yua hla pŏk yang ƀuôn, tui dlăng mnuih hing ang hlăm ƀuôn sang… Hlăm thŭn dôk hđeh ti Việt Nam klei djă yua kdrăp mrâo pŏk internet lehanăn hla pŏk yang ƀuôn kah knar jing mơ̆ng 9 thŭn, pral hĭn 4 thŭn mkă hŏng tar rŏng lăn. Mơ̆ng klei čiăng yua, mơ̆ng klei pŏk čiăng dlăng ya dŏ mâo, truh kơ klei rañ ba yua nanao hla pŏk yang ƀuôn hlăk dôk ngă kơ phung hđeh êdu awăt hlăm klei hriăm hră mơar, msĕ si nai mtô Nguyễn Lưu Liên, ti sang hră Edison:

Phung hđeh hriăm hră hlăm thŭn anei hlăk hlê dôk duah iêp ksiêm lu snăk hlăm hla pŏk yang ƀuôn. Lehanăn hlăm klei hriăm hră mơar, phung hđeh kreh mŭt pŏk hlăm hla pŏk yang ƀuôn lehanăn hlăp games online mơ̆ng anăn hmăi amâo mâo jăk ôh hlăm klei hriăm hră mơar phung hđeh.

Kdrăp mrâo mrang hlăk đĭ lar, Internet ba hriê lu klei tŭ dưn mơh, lehanăn phung hđeh ăt dưi dưn mơh mơ̆ng klei anăn, ƀiădah mđrĭng hŏng anăn mang ăt ngă kơ phung hđeh dôk tlă anăp hŏng lu mta klei amâo mâo jăk; Kbiă hriê lu mta klei čih, klei yăl dliê amâo mâo jăk, lĕ hlăm klei bi mplư, klei bi mhuĭ, klei ngă jhat mơ̆ng hla pŏk yang ƀuôn, ngă truh kơ hđeh huĭ hyưt, kdjăt kƀla.   Tui si Nguyễn Ngọc Anh – Pô truăn kơ bruă răng mgang phung hđeh, mơ̆ng keh hđeh êlăk, mơ̆ng Êpul hgŭm lu ala čar lač:

Mâo kdrăp mrô ngă bi mlih leh djăp mta bruă, kơ knhuah, klei jing, lehanăn klei hmăi djŏ hŏng phung hđeh. Sitôhmô, tơdah ƀuh klei ngă jhat kơ hđeh hlăm klei hdĭp ti êngao, pô ngă kơ hđeh kreh jing phung ktang hĭn kơ hđeh, tơdah mâo đa đa klei čŏng ngă jhat kơ asei mlei pô. Siămdah, hlăm hla pŏk, phung hđeh kreh tuôm jêñ jêñ phung djă yua hla pŏk mkăn mđưh mđiăl, ƀuah ăl, mưč mač amâodah duah blŭ pia hŏng klei amâo mâo siam, truh kơ klei blŭ jhat mčeh luar, truh kơ klei arưp aram, amâodah duah mčeh luar kơ klei jing hlăm găp djuê, pưk sang kbiă hriê mơ̆ng mnuih amâo mâo tuôm thâo kral ôh, kyua mơ̆ng klei amâo mâo êdah ôh mnuih, anăn pô nah dih, amâodah duah mčeh anăn, duah êlan čiăng bi jhat mnuih mkăn, lehanăn duah bi lar, bi hing klei amâo mâo jăk kơ mnuih mkăn, klei anăn lu snăk. Phung hđeh ênưih srăng jing mnuih arăng ngă, djŏ tuôm hŏng mnuih duah ngă kơ arăng mơ̆ng hla pŏk yang ƀuôn.

Wưng leh êgao, Đảng, Knŭk kna lehanăn jih bruă kđi čar trŭn hlăm bruă đru răng mgang phung hđeh hlăm Internet mơ̆ng jih jang hdră bhiăn, msĕ si: Hdră bhiăn răng mgang phung hđeh, Hdră bhiăn êđăp ênang êlan hla pŏk, hdră bhiăn klei thâo ba yua hla pŏk. Khua knŭk kna mâo bi mklă leh hdră mă bruă kyua phung hđeh wưng thŭn 2021-2030 lehanăn hdră Răng mgang đru ba phung hđeh pŏk yua dŭm mta jing klei jăk hlam hla pŏk, hlăm klei bi hriăm pioh kơ klei đĭ hriê kơ phung hlăm phung hđeh wưng thŭn 2021 – 2025. Siămdah, čiăng mghaih msir jih jang klei amâo mâo jăk, hŏng phung hđeh kreh tuôm nanao, lehanăn đru čung ba phung hđeh mâo klei đĭ hriê kơ prŏng hŏng klei jăk êjai hlăm ênuk mrô msĕ si ară anei, brei mđĭ hĭn klei mtô mblang, mjuăt bi hriăm kơ knhuah dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă, kơ klei thâo ba yua hla pŏk yang ƀuôn hŏng klei djŏ. Mbĭt anăn, mâo dŭm hdră kăp hrŏng ruah, kăp gang mkhư̆ kơ ya mta klei jing amâo mâo jăk hŏng phung hđeh, kñăm dưi gang mkhư̆ bi hrô̆ klei phung hđeh tuôm hŏng klei amâo mâo jăk hlăm hla pŏk yang ƀuôn. Đặng Hoa Nam, Anôk bruă răng mgang phung hđeh mơ̆ng phŭn bruă mnuih mă bruă, phung knap mñai brei thâo:

Hmei mđĭ ai hŏng dŭm klei mĭn mrâo kñăm đru kơ phung hđeh thâo ba yua hla pŏk yang ƀuôn hŏng klei jăk, ruh mtaih jih ya mta klei amâo mâo jăk hŏng phung hđeh. Mbĭt hŏng anăn drei đru bi ksiêm dlăng, čiăng kơ jih jang klei ba yua hla pŏk bi djŏ hŏng klei bhiăn knŭk kna. Boh nik hŏng phung duh mkra, dŭm knơ̆ng bruă hlăk dôk mă bruă ba yua hla pŏk sơăi, jing bruă ngă hluh lăn čar, snăn bi mâo dŭm hdră răng mgang, kăp ksiêm, bi čoh čuăn dŭm hdră mtrŭn kjăp čiăng kơ drei ba yua kơ dŭm mta bruă jing djŏ tuôm hŏng bruă pô, mơ̆ng êpul grŭp pô.

Ti anei răng mgang phung hđeh, mjing anôk phung hđeh hdĭp hlăm klei jăk, anăn jing bruă klam mơ̆ng jih jang mnuih. Mbĭt hŏng bruă knŭk kna dôk trŭn kơ bruă anei, đru răng kriê phung hđeh, snăn amĭ ama, nai mtô ăt jing pô mâo bruă klam prŏng mprăp klei thâo săng kơ phung hđeh, kơ klei phung hđeh dôk dơ̆ng ƀơ̆ng huă, bi thâo ruah ya jing klei djŏ, lehanăn klei soh, pioh răng mgang kơ asei mlei pô mơ̆ng hla pŏk yang ƀuôn./.