VOV4.Êđê - }ia\ng kơ di ih lo\ thâo klă kơ klei ruă êkăl anak ala\ ăt mse\ mơh hdră gang, mkhư\ klei ruă anei, Aê mdrao Nguyễn Thị Minh Hải, adu\ bruă Glôcom- klei ruă jhat kl^t hri luôm asa\r ala\, Sang êa drao Ala\ Daklak, srăng w^t la] kơ klei ruă anei.

PV: Ơ Aê mdrao, Si klei bi êdah brei thâo 1 ]ô mnuih mâo klei ruă mnga tak?

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hải: Kơ klei bi êdah mnuih mâo klei ruă anei amâo mâo [uh ruă ôh [ia\dah kno\ng [uh amâo mâo đei lo\ mnga] đui]. Tui hluê si hnơ\ng ruă, hnơ\ng dlăng amâo mâo đei mnga] mdê mơh. Tơdah mâo klei ruă kl^t hri luôm anak ală amâodah kl^t luôm đ^ khua kyua thu\n khua mnuih mâo klei ruă [uh [rư\ [rư\ amâo mâo đei mnga], [rư\ hruê [rư\ kjham h^n, amâo đei lo\ thâo [uh ôh. Bi klei ruă dăl arua\t êrah, sơnăn mnuih ruă amâo thâo lo\ [uh ôh. Mnuih ruă p^t sa êwa truh kơ aguah hruê êdei amâo thâo lo\ [uh ôh 1 nah ală. Klei bi êdah tal 2 jing mnuih mâo klei ruă dlăng djăp mta mnơ\ng amâo mâo [uh klă ôh. Tal 3, djăp mta mnơ\ng điêt sơa^, hnơ\ng pro\ng amâo mâo mse\ yang đar ôh, mta êa du\m mta mnơ\ng ăt bi mlih mơh amâo dah mnuih mâo klei ruă amâo thâo lo\ [uh ôh, [uh gru ju\ ti anăp pô, ală amâo thâo lo\ [uh ôh.

PV: Hlei phung ênưih mâo klei ruă mnga tak ơ Aê mdrao?

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hải: Tal 1 jing mnuih mâo klei ruă m’iêk [ê` hra wa\t tuýp 1 lehana\n tuyp 2 ênưih mâo klei ruă kl^t hri luôm asa\r ală. Bi klei ruă kl^t luôm đ^ khua khăng mâo ho\ng mnuih khua thu\n, mơ\ng 50 thu\n kơ dlông. Klei ruă dăl arua\t êrah ăt khăng mâo ho\ng mnuih khua thu\n mơ\ng 45 – 50 thu\n kơ dlông. Bi klei ruă kl^t luôm asa\r ală khăng mâo hlăm djăp thu\n.

PV: Ara\ anei mâo mơ\ hdră mdrao klei ruă mnga tak ơ Aê mdrao?

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hải: Ara\ anei mâo lu hdră mdrao mgu\n klei ruă anei, wa\t ho\ng hdră mbla] mdrao. Tal 1, mnuih mâo klei ruă dưi tlo\ êa drao ti ală mtam. Êa drao anei mkhư\ klei đ^ lar nội môn, arua\t êrah. Du\m mta êa drao anei dưi ba yua ]ia\ng mđ^ ktang du\m arua\t êrah hlăm ală. Hlăm du\m ]ô mnuih mâo klei ruă kl^t luôm anak ală, klei ruă m’iêk [ê` hra, dăl arua\t êrah, kđeh luôm đ^  khua kyua thu\n đ^ khua, hlăm gưl klei ruă đ^ lar srăng mâo du\m arua\t êrah amâo mâo đei jăk hlăm kl^t êpih anak ală. Du\m arua\t êrah amâo mâo đei jăk anei êlưih m]ah, ngă kbiă êrah, ngă kơ mnuih mâo klei ruă [uh amâo đei mnga] ôh. Kyua ana\n bi tlo\ êa drao hlăm ală mtam ]ia\ng mhro\ klei đ^ lar mơ\ng du\m arua\t êrah amâo mâo đei jak hlăm kl^t êpil anak ală.

Kơ hdră mbla] mdrao, mbla] mkrah dưh êdei ana\p srăng kjham h^n, mbla] dleh h^n. Hdră anei kno\ng đru mnuih ruă kno\ng krơ\ng thâo [uh mđ^ hnơ\ng thâo kno\ng [ia\ đui] mơh. Amâo djo\ mse\ si mbla] klei ruă êkăl anak ală ôh, leh kuêh anak ală lo\ [uh mnga] aguah tlam. Ara\ anei ti Sang êa drao mdrao klei ruă hlăm Ală mta ka dưi mdrao ôh ôh kluôm dhuôm [ia\dah kno\ng tlo\ êa drao kơ mnuih ruă đui]. Du\m phung ]ia\ng mbla] ba nao kơ gưl dlông ti Hà Nội amâodah [uôn pro\ng Hồ Chí Minh.

PV: Ơ bác sĩ, bruă tlo\ êa drao anei du\m boh sui?

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hải: Tui hluê du\m mta klei ruă mdê mdê. Ara\ anei mnuih ruă dôk mdrao ti sang êa drao Ală dưi tlo\ mơ\ng 3 – 6 arua\t. Êdei kơnăn bác sĩ lo\ mkă dlăng, lo\ t^ng dlăng lehana\n ba hưn mdah hdră mdrao tluôn ana\n. Mâo mnuih ruă srăng mdei tlo\ êa drao amâo dah ăt mâo mơh mnuih bi tai hnơ\ng tlo\. Klă s^t ho\ng mnuih mâo klei ruă hdjul [ia\ leh, khă gơ\ amâo ]ia\ng tlo\ êa drao ôh, [ia\dah ăt nao mkă dlăng n’nao klei ruă. Amâo dah mnuih ruă ]o\ng ksiêm dlăng ală pô ti sang. Drei guôm he\ 1 nah ală ]ia\ng dlăng lăng ală pô mnga] mơh he\ amâo thâo h’a^. Amâo dah grăp mlan nao mkă dlăng ]ia\ng phung aê mdrao ksiêm dlăng lo\ dơ\ng tlo\ êa drao mơh he\ amâo dah h’a^.

PV: Si hdră răng mgang klei ruă mnga tak ơ Aê mdrao?

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Hải: Mâo du\m mta ruă dưi răng mgang lehana\n mâo mơh du\m mta klei ruă amâo dưi răng mgang. Si tô hmô klei ruă arua\t êrah đ^ luôm asa\r ală ]o\ng mâo sơnăn amâo thâo răng mgang ôh. Bi du\m mta klei ruă mse\ si kl^t hr^ luôm anak ală, dăl arua\t êrah khăng mâo ho\ng mnuih khua thu\n. Mnuih mâo klei ruă m’iêk [ê` hra, khăng ksiêm dlăng hnơ\ng [ê` hra hlăm êrah. Khă sơnăn, khă gơ\ ksiêm dlăng jăk hnơ\ng [ê` hra hlăm êrah hlăm wưng sui, mnơ\ng 10 thu\n kơ dlông, sơnăn ênoh mnuih mâo klei ruă m’iêk [ê` đue# nao kơ kjham ăt đ^, [ia\dah bruă ksiêm dlăng klei ruă jăk h^n srăng đru du\m mta klei ruă đue# nao kjham hdjul h^n, [ia\ hma^ djo\ kơ hnơ\ng trah dlăng. Ho\ng du\m phung mâo klei ruă êrah đ^, luôm hlăm êrah, sơnăn bi mdrao mgu\n sa hnơ\ng sơnăn ală mta srăng jăk h^n mơh.

PV: La] jăk kơ aê mdrao lu