VOV4.Êđê - Mnơ\ng [ơ\ng jing mta mnơ\ng pioh rông asei mlei. {ia\, tơdah amâo mâo doh ê[a\t ôh, sơnăn `u ba klei hu^ hyưt kơ suaih pral anak mnuih, tăp năng arưp aram klei hd^p mda. Kyua ana\n, thâo hdră hro\ng ruah mnơ\ng [ơ\ng doh jăk hlăk êjai sang ]ơ mnia mnơ\ng [ơ\ng dleh ksiêm dlăng mse\ si ara\ anei jing klei yuôm bhăn êdi.

Du\m mta mnơ\ng [ơ\ng mâo hro\ng ruah hlăm wưng tết jing: [ê` ke\o, mứt, kpiê [iêr, êa mmih, ]^m kan, djam mtam boh kroh.. ]ia\ng mâo ruah đơ mta mnơ\ng [ơ\ng doh, mnuih blei yua brei mđing snei:

Hlăm klei ruah [ê` ke\o, lehana\n du\m mta mnơ\ng leh đu\ng, mnuih blei bi ksiêm dlăng nik hruh đu\ng, ana\n knăl, phu\n agha mơ\ng kbia\ hriê, lehana\n wưng k]ah ba yua mâo ]ih hlăm hruh. Đăm duah blei ôh mnơ\ng amâo mâo kla\ phu\n agha, amâodah mnơ\ng leh jih hruê ba yua, duah bi sut dhông leh hlăm anôk ]ih hruê yua.

Êjai hro\ng ruah ]^m kan, mnuih blei nao sang mnia mơ\ng aguah ưm ]ia\ng mâo ruah djam mtam mtah siam, jăk. Aê mdrao Lê Thị Châu, Khua kia\ kriê anôk brua\ răng mgang klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng ktrâo ata\t hdră hro\ng ruah mnơ\ng [ơ\ng snei: “ Kđeh ]^m siam snăn bo\ dăl lehana\n mâo klei êun djuat. Êjai gư\ [uh kđeh ]^m êun lehana\n mâo klei [l^t. Bi ho\ng kan, ala\ kan kdloh, asa\r ala\ mnga], lehana\n mâo klei êun, kkaih [‘[l^p, lehana\n [l^t ho\ng asei, ruêh asei kan dlăng kjăp mra\. Êjai gư\ kđiêng kngan amâo mâo gru hlo\ng hlu\n ôh. Kan mtah siam mâo k[iêk hrah, amâo mâo êa êbhơr ôh”.

Ho\ng djam mtam, mnuih blei yua ruah blei ti du\m anôk mâo leh k’hưm mse\ si anôk jua\t mưn leh, hlăm siêu thị… djam mtam mâo hra\ tu\ yap klei doh ê[a\t mnơ\ng [ơ\ng djăp ênoh ]ua\n VietGap. Tơdah blei hla\m sang mnia kơ êngao, ]ia\ng đăm blei djo\ djam amâo mâo jăk, aê mdrao Lê Thị Châu mta\: “ Đăm ruah ôh djam mta dlăng mtah khua, hla [‘[l^p, kyuadah djam mse\ djuê ana\n kreh yua lu êa drao mđ^ jing, lehana\n adôk đuôm êa drao hlua\t. jăk h^n ruah djam mtam dlăn mtah êdu. Ho\ng boh kroh, đăm ruah ôh boh kroh pro\ng, dlăng [‘[l^p, lehana\n mâo gru kđang hlăm asei boh. Jăk h^n ruah boh điêt [ia\, man dưn”.

Hlăm klei mkra mjing mnơ\ng [ơ\ng, ]ia\ng mkhư\ he\ đa đa mta jhat hălm djam mtam boh kroh, hu^dah mâo, mnuih mkra mjing brei mđing hlăm hdră rao. Jăk h^n rao bi doh ho\ng hdră mđu\ ti gu\ knang êa. Mb^t ho\ng ana\n, dưi mtlai êa hra pioh tram djam mtam, boh kroh êlâo kơ ba yua. Aê mdrao Lê Thị Châu mta\: “Drei dưi yua sa awak kphê hra mtlai ho\ng 10lit êa, yua êa mtlaih leh anei tram djam, boh kroh mơ\ng 20 – 30mn^t. Leh kơ năn kdjo\ng lehana\n lo\ rao ho\ng êa doh. Leh mkra mjing, drei kt^ hwiê he\ êdu\k, kyuadah êdu\k jing anôk djo\ ho\ng êa drao êlâo h^n, lehana\n lu h^n. Hlăm klei mkra mjing, tu\k kna\ snăn po\k he\ kdrua\ go\ ]ia\ng kơ mta jhat kbia\ đue# kơ ta]”.

Ba yua mnơ\ng [ơ\ng amâo mâo djo\ jing hu^ hyưt djo\ mta rua\. Mta rua\ kbia\ hriê mơ\ng kman kreh bi knăl [uh jing rua\ tian, nao eh, rua\ ko\, hw^r ko\... kreh [uh mnuih rua\ lo\ hlao 1;2 hruê kơ ana\n. Bi djo\ mta rua\ kma [rư\ [rư\ jing sa mta klei hu^ hyưt êdi, amâo mâo klei bi knăl [uh ôh leh mrâo [ơ\ng. Hluê si thu\n mlan, mta jhat kma hlăm asei mlei, lehana\n ksu\n đuôm hlăm asei mlei, ngă truh lu mta klei rua\, hla\m ana\n êdah êdi jing klei rua\ ung thư. Kyuana\n, klei hro\ng ruah djam mtam doh jing brua\ yuôm bhăn ]ia\ng răng mgang klei suaih pral kơ pô.