VOV4.Êđê - Brua\ ba pla ana rông hlua\t mrai jing brua\ djuê ana mâo mơ\ng đưm ti ala ]ar drei, hla\m ana\n êdah kdlưn jing ti ]ar Lâm Đồng, [ia\dah ho\ng mnuih djuê ana K’ho ti sa\ kr^ng taih kbưi Da\ M’Rông, kdriêk Dam Rông jing sa brua\ mrâo êdi. Ho\ng klei g^r mjing brua\ knua\ ma\, mđ^ hnư hrui w^t kơ phung êdam êra, ayo\ng Ndu Ha Eo – Khua brua\ Đoàn [uôn Liêng Kra\c 1 jho\ng mko\ mjing leh êpul bi hgu\m hla\m brua\ pla ana rông hlua\t mrai, ba w^t boh tu\ kla\ s^t.

Kgu\ aguah hlăm sa anôk taih kbưi, ti ako\ hnoh krông Knô hing ang, knông plah wah dua boh ]ar Daklak lehana\n Lâm Đồng. Hlăm sa boh sang kyâo hơăi mang ti bon Liêng Krăk 1, sa\ Da\ Mroong, kdriêk Dam Roong, ]ar Lâm Đồng, knong hmư\ ma\ du\m ênai hla kyâo bi k]hua] mb^t ho\ng ênai mnu\ kdjo# aguah ưm. Êkei êdam K’ho Ndu Ha Eo hlăk dôk thua\t thua\t mbliư\ hla m]iêm hlua\t mrai, rah ti dlông lip kơ hlua\t [ơ\ng êlâo kơ adiê mnga]; s^t êdi “Rông u\n hua\ [ơ\ng ênang, rông hlua\t [ơ\ng hua\ dôk dơ\ng”.“Êlâo dih kâo ka tuôm thâo ôh hdră duah [ơ\ng mse\ djuê anei, kâo [uh klei hd^p pô amâo mâo hơ^t, snăn kâo tui hriăm mơ\ng hdră duah [ơ\ng anei mâo klei tu\ dưn h^n mka\ ho\ng pla ktơr, mdiê kplu\t aguah k[ah tlam, snăn kâo lông pla ana rông hlua\t mrai, leh kơ ana\n jak mnuih [uôn sang, phung hlăk ai hla\m kr^ng ba yua hdră pla mjing ana rông hlua\t mrai ]ia\ng mđ^ kyar klei hd^p mda”.

Pla ana rông hlua\t mrai jing brua\ mơ\ng đưm đa\ leh, [ia\dah ho\ng mnuih djuê [ia\ ti sa\ kr^ng taih kbưi Da\ Mroong, kdriêk Dam Roong, ]ar Lâm Đồng jing mta brua\ mrâo. Mơ\ng 3 sao lăn lông pla ana rông hlua\t mrai, phu\n tal êlâo ba w^t leh klei tu\ dưn jăk, Ndu Ha Eo bi trông ho\ng go\ sang mđ^ mlih lăn 8 sao war pla mtu\k mtu\l jing war pla ana rông hlua\t mrai siam s^n. Anei jing mnơ\ng pioh ]iêm kơ dua gưl rông hlua\t hlăm mlan, dưi mâo ba w^t truh 150kg hruh hlua\t. Leh kah jih kơ ênoh bi liê, grăp mlan go\ sang Ndu Ha Eo mâo prăk mnga hlăm brô 25 êklăk prăk.

Aguah ưm hlăm yăn bhang không ti lăn Dap Kngư ho\ng mđia\ ktang, [ia\dah kdrăn đang ana rông hlua\t mrai ti kr^ng ]ư\ dliê Da\ Mrông, kdriêk Dam Roong ăt adôk mtah djưt. Ndu Ha Eo ata\t hmei nao ]ua\ go\ sang amai {uôn Krông K’Loan.

Ti anei, K’Loan mb^t ho\ng dua ]ô amai adei Đa Cắt K’Siên lehana\n Đa Cắt K’Tuyên hlăk dôk bi yăl dliê kơ brua\ pla ana rông hlua\t mrai. Hlăm sang 50m² mâo păng ho\ng mu\ng ksu ko#. Hlăm lam jing du\m pra dăp lip rông hlua\t, lehana\n alu\ pioh hla ana rông hlua\t mrai, k`ăm gang amâo mâo brei mnơ\ng mkăn mu\t. Amai K’Loan brei thâo, mâo leh du\m gư\l rông amâo mâo klei tu\ dưn ôh, kyua mâo ruê mu\t mboh, ara\ anei ma\ klei hriăm răng mgang bi kr^p brua\ pô ma\:“Êlâo dih ho\ng brua\ pla ktơr, mdiê lo\ boh mnga du\m leh mmâo, mnuih [uôn sang amâo mâo djăp hua\ [ơ\ng ôh. Mơ\ng leh mâo ayo\ng Ha Eo đru, ktrâo ata\t puhng hlăk ai hlăm bon pla ana rông hlua\t mrai, snăn klei hd^p mda mnuih [uôn sang, lehana\n phung hlăk ai hlăm [on mđ^ kyar h^n leh. Mâo êbeh yua mơ\ng brua\ pla ana rông hlua\t mrai, go\ sang kâo blei hbâo pruê, duh kơ mdiê lo\, lo\ pla thiăm ktơr. Hlăk ai hlăm [uôn lo\ thâo h^n leh hlăm klei duh [ơ\ng kyua mâo ayo\ng Ha Eo. ~u ktrâo ata\t brei [h^ kl^, dja\ ti kngan ktrâo ti brua\, đru hlăk ai knư\ hruê knư\ đ^ kyar”.

Pla ana rông hlua\t mrai, jing sa mta brua\ mrâo, [ia\dah hlăk ai mnuih djuê [ia\ hlăm kr^ng taih kbưi Da\ Mroong, kdriêk Dam Roong, ]ar Lâm Đồng, pral tui ba yua hdră mrâo mrang kreh knhâo. Ayo\ng amai adei thâo rông leh hlua\t mrai, ho\ng jar msei, pra kyâo, hrô kơ rông hlăm lip, pra kram mse\ si êlâo. Kyuana\n, amâo mâo đei lui] liê lu ai tiê ôh kah hlua\t hlăm grăp hruê. Pra kyâo mâo mkra du\m huôm kgăn mdê mdê, djăp kơ sa drei hlua\t ngă hruh, amâo mâo le\ hlăm klei hruh hlua\t mdua, mtlâo. Ho\ng 5 êklăk prăk, mâo ngă 4 jar msei, djăp rông sa huôm hlua\ êđai. Grăp blư\ mâo hrui w^t truh 50kg hruh hlua\t leh jing, ]h^ mâo hla\m brô 6 êklăk 500 êbâo prăk.

Jih jang brua\ phung hlăk ai [uôn bon Liêng Krăk 1, sa\ Da\ Mroong mâo nanao khua mduôn Bon Yông Ha Bông ktuê mđing, mđ^ ai. Mduôn brei thâo,mb^t ho\ng brua\ pla ana rông hlua\t mrai, rông hlua\t mâo ba w^t leh klei tu\ dưn kơ grăp go\ sang, hlăk ai hlăm [uôn lo\ jih ai tiê mko\ mjing lu brua\, bi đru hlăm klei mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo.“Êpul hkăk ai hlăm [uôn thâo  mđ^ ai am^ ama aê aduôn [uôn sang mđ^ kyar. Ha Eo jing khua brua\ êdam êra, jing sa ]ô mnuih thâo duh m^n kơ brua\ êpul êya, kơ êpul brua\ êđam êra, mâo klei uê` klam đru bi ru\ mdơ\ng [uôn sang. Hlăm ana\n, êlan kr^ng [uôn sang mâo êpul êdam êra klam ngă, bi răng mgang, lehana\n bi mdoh êlan klông. Grăp hruê kăm truh knăm 6, amâodah 1 mlan 2 mlan sa blư\ êpul hlăk ai mơ\ng chi đoàn mko\ mjing klei hiu dui` djah, bi mdoh [uôn sang, lo\ dơ\ng mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo”.

Bi ayo\ng {uôn krông Ha No#, êlâo dih jing khua kia\ kriê brua\ êdam êra sa\ Da\ Mroong, ara\ anei jing knua\ druh brua\ êdam êra kdriêk Dam Roong, ]ar Lâm Đồng snăn myưng m’ang kơ êpul adei đeh pô tu\ kdlưn h^n leh mka\ ho\ng êlâo. Êpul hgu\m brua\ pla ana rông hlua\t mrai ti bon Liêng Kra\k 1 jing leh klei bi hmô kơ brua\ ru\ mjing brua\ knua\ djo\ guôp lehana\n mâo klei tu\ dưn ho\ng hlăk ai alu\ wa\l, klei anei năng lo\ bi lar h^n.“Hdră bi hmô mđ^ kyar klei duah [ơ\ng ho\ng brua\ pla ana rông hlua\t mrai mơ\ng ayo\ng Ha Eo anei tal êlâo jing pral mâo hnơ\ng hrui w^t, mâo prăk bi liê hlăm grăp hruê, tal dua le\ pral mdar prăk bi liê h^n mka\ ho\ng brua\ pla kphê, ktơr, pla mdiê, tal tlâo jing pla ana rông hlua\t mrai jing hrui ba w^t nanao hla\m sa wưng pral. Brua\ êdam êra kdriêk hmei ma\ brua\ ho\ng du\m knơ\ng prăk, mse\ si knơ\ng prăk đru ba brua\ yang [uôn, adu\ brua\ lo\ hma pioh brei kơ phung hlăk ai ]an prăk mko\ mjing brua\ knua\ duah [ơ\ng hlăm alu\ wa\l pô, boh nik ho\ng hlăk ai kr^ng taih kbưi duh [ơ\ng”.

Dôk plua\ krah wah dua nah ]ư\ dliê, Bon Liêng Krăk 1, sa\ Da\ Mroong, kdriêk Dam Roong, ]ar Lâm Đồng ]a\t đ^ mtah mda kyua mâo hnoh êa êđăp mơ\ng Da\ Mroong, lehana\n êa mơ\ng ako\ krông Knô. Ti djiêu du\m kdrăn lo\, đang ktơr dưi mâo djăp mnơ\ng [ơ\ng hua\ grăp thu\n, ara\ anei mnuih [uôn sang djuê [ia\ ti anei, lo\ mâo hnơ\ng hrui w^t mơ\ng brua\ pla ana rông hlua\t mrai. Phung êkei êdam, mniê êra K’ho ti anei amâo lo\ le\ hlăm klei hiu ngă brua\ mưn ôh, [ia\dah ]o\ng mko\ mjing leh brua\ knua\ hla\m lăn ala pô mtam, đru bi ru\ mdơ\ng [uôn sang pô trei mđao mdro\ng sah jăk siam./.