VOV4.Êđê - Mâo lu snăk klei rua\ djo\ tuôm ho\ng êgei mbah. Anei jing sa mta klei rua\ amâo mâo dưi tu\ ôh, lehana\n hmăi amâo mâo jăk kơ asei mlei, boh nik ho\ng phung hđeh. Năng bi hriăm phung hđeh thâo răng kriê êgei mbah.

    Êgei kno\ng kjăp lehana\n siam tơdah thâo răng kriê bi jăk. Tơdah amâo mâo thâo bi mdoh ôh êgei mbah kơ phung hđeh djo\ hdră, ênưih snăk srăng ba klei amâo mâo jăk êgei mbah kơ phung hđeh mse\ si: Êgei ]a\t mđê] mđal, êgei pơ, êgei ]a\t wê] wiâo, bi mđu] êka hlăm êhưl, lehana\n truh kơ klei iêng [ơ\ng êgei…

   Đăm ]iêm ôh hđeh [ơ\ng lu [ê` mmih, lehana\n mnơ\ng [ơ\ng mkăn mâo lu [ê` hra. Amâo mâo jăk ôh bi hriăm hđeh mam [uôp ho\ng giêt, lehana\n kbu\m kuôp giêt êa ksâo, amâodah êa boh kroh hlăm [a\ng êgei, êjai hđeh dôk p^t, boh nik êjai mlam.

   Am^ ama amâo mâo dưi ôh ]o\ng nao blei ma\ hja\n pô djăp mta êa drao, boh nik êa drao kháng sinh tetracycline brei anak mnăm. Amâo mâo brei ôh hđeh kgu\ 10 thu\n mnăm du\m mta êa drao mâo tetracycline, kyuadah du\m mta êa drao anei srăng ngă amâo mâo jăk kơ êgei hđeh, ngă kơ êgei hlo\ng ơ\ng ju\ he\ jih klei hd^p mtam kyua êa drao.

   Hlăm 3 thu\n tal êlâo, brei mâo mnơ\ng [ơ\ng ]iêm hđeh bi jăk djăp kơ klei đ^ pro\ng, boh nik ho\ng klei đ^ hriê kơ pho\ng klang lehana\n êgei mbah. Mnơ\ng [ơ\ng tu\ jăk srăng đru kơ hđeh mâo klei suaih pral, kjăp kơ êgei lehana\n êhưl.

   Năng mđing: Brei djăp mta mnơ\ng [ơ\ng doh kơ êgei, mse\ si karot, fomat, djăp mta kan, djăm mta djam mtam boh kroh mâo lu vitamin C mse\ si boh tro\ng msăm, boh krue# kam, boh krue# ]ê`, boh krue# du\ng.

   Bi mdoh nanao [a\ng êgei mbah phung hđeh, dơ\ng mơ\ng hđeh mrâo ]a\t êgei.    Bi mdoh nanao êhưl hđeh leh mam. Lo\ brei hđeh mnăm êa leh mam am^, amâodah leh mrâo [uôp êa ksâo hlăm giêt, brei hđeh lo\ [uôp êa nga] halưm giêt ]ia\ng bi mdoh êgei. Yua ]hia\m ê’un đru\t hlăm êa din hlăm kđiêng dje\ sut hlăm êhưl leh hđeh mam, amâodah [ơ\ng mnơ\ng.

   Tơdah hđeh ka ]a\t êgei ôh amâodah mrâo ]a\t êgei, ka thâo ksu\ng ôh [a\ng êgei, lehana\n ka thâo k]ue# ôh, snăn am^ ama bi hriăm hđeh mnăm êa nga] leh mam amâodah [ơ\ng mnơ\ng. Yua ]hia\m ê’un din hlăm kđiêng đru\t hlăm êa doh lehana\n sut hlăm êgei, hla\m êhưl hđeh, mđing sut wa\t hlăm nah lam, lehana\n kơ êngao êgei.

   Tơdah dơ\ng ]a\t êgei mda am^ dưi yua ]hia\m ê’un đru\t êa sut êgei kơ hđeh leh  [ơ\ng mnơ\ng. Tơdah hđeh ]a\t lu leh êgei, lehana\n hđeh dơ\ng thâo k]ue#, snăn drei dơ\ng blei prueh ]hao êgei điêt ê’un, đru\t ho\ng êa amâodah mia [ia\ kbu ]hao êgei dơ\ng ]hao êgei mbah kơ hđeh leh hđeh [ơ\ng mnơ\ng.

   Ho\ng hđeh kgu\ 3 thu\n, amâo mâo đei jăk ôh brei hđeh ]hao êgei ho\ng kbu mâo fluor. Kyuadah hđeh ênưih snăk hlo\ng lun he\ êa kbu êjai dôk ]hao êgei.    Tơdah lun nanao êa kbu ]hao êgei srăng ngă kơ hđeh djo\ lu mta fluor, srăng ngă kơ êgei ju\ he\ amâo mâo jăk ôh. Tơdah truh kơ jham srăng ngă jhat klei đ^ ]a\t êgei.

   Bi hriăm hđeh thâo ]hao êgei mbah djo\ hdră ho\ng kbu ]hao êgei mâo fluor, [ia\dah êdi sa hruê ]hao dua blư\, aguah ưm leh kgu\ p^t, lehana\n tlam mma\t êlâo kơ p^t đih.

    Kdrê] “Klei suaih pral kơ jih jang mnuih” rue# kơ anei. [ua\n lo\ bi tuôm ho\ng diih hla\m kdrê] anei hruê kăm êdei./.

                                               Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.