VOV4.Êđê – Mnuih Mạ hlăm alu\ wa\l ]ar Dak Nông khăp mkra mjing du\m mta mnơ\ng [ơ\ng ho\ng hdră ăm. Du\m mta kđeh ]^m ăm mse\ si kđeh ]^m u\n, mnu\, k’kuih, kan êa jing leh djam [ơ\ng jăk mâo mă hjăn păn hlăm mnơ\ng [ơ\ng djuê ana Mạ ti Dak Nông. Khă gơ\ hdră ăm lehana\n mnâo mna` sơnăn yơh [ia\dah ho\ng kiê kngan thâo mbruă mơ\ng mnuih [uôn sang ti anei, mnơ\ng [ơ\ng anei mâo mnâo jăk êdi mơh.

Ghang ăm jing sa hdra\ mkra mjing mnơ\ng [ơ\ng jua\t mưng leh êdi, sia\ suôr ho\ng knhuah hd^p aguah tlam mơ\ng mnuih djuê ana Mạ. Mơ\ng đưm êlâo, tơdah nao kơ pưk kơ hma, mnuih Mạ kno\ng ba du\m kpa\t êsei lehana\n [ia\ amrê] hra. Leh mmông ma\ brua\, di`u hnê] nao hla\m êa ma\ kan, ma\ êriêng lehkơna\n hlo\ng ku] pui tina\n mtam ]ia\ng mkra mnơ\ng [ơ\ng. Mnuih Mạ mâo klei mbrua\ brua\ hr^ m`am lehana\n mkra du\m mta mnơ\ng hiu ma\ kan hla\m êa. A|t kyua ana\n, kan jing sa mta mnơ\ng [ơ\ng kreh mâo nanao ho\ng mnuih Mạ. Amâo djo\ hla\m du\m kna\m m’ak, [ia\dah djam kan ghang ăm jing sa mta djam jua\t mưng, mâo nanao hla\m gra\p hruê mơ\ng mnuih djuê ana Mạ tinei.

Kđeh ]^m u\n ghang ăm mâo mă hjăn păn mơ\ng mnuih Mạ

Du\m drei kan mtah mrâo ma\ dưi ba g’hang sna\n mtam amâo dah dưm [ia\ hra lehkơna\n amâo lo\ dưm ya mta mnơ\ng bi [a\t mka\n ôh. Yua giê kram blah mkrah dưm kan kp^ he\ bi kja\p tina\n, lehana\n g’hang ti dlông pui yơh hla\m brô mơ\ng 15 – 20 mn^t, pra^ kan kbia\ le\ hla\m pui hmư\ ênai ]heo ]heo ana\n a\t jing mmông mnâo [âo mngưi mơ\ng kan mdhu\l mtam. Kđeh kan drei [ơ\ng, gơ\ mmih mmih tak mb^t ho\ng amrê] hra nga\ kơ mta djam anei ja\k êdi.

Du\m mta ]^m g’hang mơ\ng mnuih Mạ nga\ a\t mse\ sna\n mơh. }^m dưi kha\t êpih đ’điêt lehkơna\n ghang yơh amâo mâo dưm mnơ\ng bi [a\t mka\n ôh. G’hang ]^m a\t ênưih pưih mse\ si klei m^n, knhuah hd^p mnuih [uôn sang tinei mơh. Kha\dah hdra\ mkra ênưih [ia\dah ]ia\ng mâo djam ja\k [ơ\ng amâo djo\ ênưih ôh. }^m u\n, êmô drei kha\t man dưn, klo\ w^l w^l, ]u\t hla\m giê knu\t kram, ba g’hang ti dlông pui yơh.

}^m mnu\, aj^k amâo dah kuih leh mkra doh lui sa drei sna\n yơh, tlo\ hla\m giê knu\t kram amâo dah kp^ ti krah giê knu\t ]u\t mdơ\ng tring ti djiêu kpur pui. Pô g’hang brei thâo hla\m klei g’hang, si sra\ng nga\ ]ia\ng kơ ]^m ti nah êngao gơ\ ksa\ k`^ hưr, đrê`, bi kđeh hla\m lam [ơ\ng ê’un, `uôt. Pô g’hang mblư\, mdar nanao giê knu\t ]ia\ng kơ kđeh ]^m ksa\ bi knar mb^t ana\n dưm djuh amâo dah hda\ng ]ia\ng kơ krơ\ng nanao hnơ\ng hlơr êjai g’hang.  }^m leh g’hang kđeh gơ\ kja\p, kl^t đrê` leh g’hang nga\ kơ mnuih [ơ\ng ja\k êdi, amâo pra^ êma\ ôh. Kđeh ]^m leh g’hang mâo mnâo [âo mngưi ja\k êdi, [ơ\ng mb^t ho\ng amrê] hra amâo dah amrê] pla\ng [ơ\ng mb^t ho\ng đio\ brông ja\k êdi.

Ê-i êsei mâo mơ\ng đă đưm mơ\ng mnuih Mạ

Hruê anei, mâo lu go\ sang tơdah ghang ]^m u\n amâo dah mnu\ kreh lo\ dưm du\m mta mnơ\ng bi [a\t mse\ si hra, êa hnuê, pla\ng, krue# msa\m, amrê], djam [âo mngưi… Êa hnuê dưi dla\ng jing sa mta mnơ\ng, nga\ kơ ]^m g’hang mơ\ng mnuih Mạ mâo mnâo [âo mngưi ja\k h^n, dla\ng kơ ]^m siam mơh leh ksa\. Êa boh krue# msa\m lu\k hla\m ]^m a\t mđ^ hnơ\ng đrê` kơ kl^t ]^m leh ghang.

Mnâo [âo mngưi mơ\ng ]^m ja\k êdi, kha\dah dôk mơ\ng kbưi du\m êtuh met a\t thâo mơh mnâo ]^m anei. }^m g’hang ăm [ơ\ng kđeh ja\k êdi, mmih lehana\n mnâo ja\k j^n mơ\ng du\m mta mnơ\ng bi [a\t hlai mb^t ho\ng êa hnuê. Kđeh ]^m mâo mb^t wa\t sa\p hu\l pha\ dlông dưi dôk ti ]eh kpiê mna\m jing sa klei ja\k êdi, nga\ mgei ai tiê mnuih. Gra\p mta mnơ\ng ghang ăm mâo mnâo mna` ja\k j^n êdi mơ\ng mnuih djuê ana Mạ.

Brọp khai thác báo Dak Nông

Pô mblang: H’Nê]