VOV4.Êđê- Ho\ng mnuih Lăn Dap Kngư, hlăm anăn mâo mnuih M’Nông, kbao jing kdrăp mnơ\ng mâo ênoh yuôm, khăng yua pioh bi mlih ]ing, ]eh amâo dah mnơ\ng dhơ\ng yuôm bhăn. Mb^t anăn, kbao ăt jing mnơ\ng yuôm bhăn ]ia\ng myơr kơ yang. {ri gưl Têt nguyên đán Tân Sửu 2021, Điểu Nhót – nai mtô jih thu\n mă bruă ti kdriêk Dak Song, ]ar Dak Nông  yăl dliê kơ klei jăk j^n kơ kbao hluê si klei m^n mnuih M’Nông.

-Akâo kơ ih mblang brei, tui si klei m^n mnuih Mnông, snăn si hdra\ mâo he\ kbao hlăm lăn ala anei?

Điểu Nhot: Tui si klei yăl dliê đưm djuê ana Mnông, mơ\ng đưm đa\ la\ êlâo adih Yang adiê tru\n hriê kơ lăn ala, kbâo êlâo adih ăt jing mnuih, mâo yang adiê tio\ hriê pioh pla mdiê, ktơr mnơr djăp mta mnơ\ng, lehana\n djăp mta rơ\k… {ia\dah kbao amâo mâo rah mjeh mdiê ôh êlâo, [ia\dah rah he\ mjeh rơ\k. Rơ\k ]a\t êlâo, leh kơ ana\n kơh rah mjeh mdiê. Mdiê amâo mâo dưi ]a\r đ^ ôh, kyua rơ\k ktư\, mơ\ng ana\n anak mnuih amâo mâo djăp mnơ\ng [ơ\ng hua\ ôh. {uh mse\ snăn, yang adiê brei kbao [ơ\ng jih rơ\k. Tơdah [ơ\ng amâo mâo jih, snăn jih kle ihd^p hlo\ng jing kbao mse\ si ara\ anei, amâo lo\ jing anak mnuih ôh. Kyua rah he\ mjeh rơ\k êlâo, lehana\n kăn dưi [ơ\ng jih rei rơ\k ana\n. Kbâo [ơ\ng rơ\k kơ ana\p ti tluôn lo\ pluh, kyua na\n yơh truh kơ ara\ anei kbao hlo\ng jing kbao yơh, amâo lo\ dưi jing anak mnuih ôh. Snăn yơh klei yăl dliê kơ kbao adôk lo\ bi yăl dliê ho\ng ]ô anak ara\ anei.

-Jing ho\ng mnuih lăn dap kngư drei, Mnuih Mnông mse\ mơh yap kbao jing ngăn do\ yuôm bhăn, snăn si ênoh tu\ dưn ana\n jing?

Điểu Nhot: Brua\ tlo\ kbao nga\ yang adiê mâo leh mơ\ng đưm, tui si klei bhiăn aduôn aê đưm, [ia\dah amâo mâo dưi duah mdjiê kbao ta\ tăn ôh. Kha\dah go\ sang mâo lu kbao 100 truh 200 drei tu\ mơh, kăn dưi ngă tui si ]ia\ng rei. Kbao kreh pioh yua bi mlih ho\ng ]ing ]eh yuôm hin, amâodah bi mlih ho\ng mnơ\ng mâo ênoh bi knar. Mnuih Mnông đưm đa\ amâo mâo bi mdjiê ôh kbao pioh [ơ\ng kđeh, tơdah amâo mâo ôh brua\ yuôm bhăn pioh ngă.

-{ia\dah mnuih Lăn Dap kngư mơ\ng đưm tuôm mâo klei ngă yang [ơ\ng kbao, duh kơ yang adiê. Snăn si yap jing djo\ hla\m brua\ ngă yang ho\ng kbao?

Điểu Nhot: Brua\ mâo klei dưi brei ]uh kbao ngă yang kno\ng hla\m knăm hua\ êsei mrâo. Ana\n jing wưng hla\m jih thu\n, leh puôt êmiêt mâo 100 prung mdiê hma, snăn kơh dưi yơh ngă yang kơ mdiê ho\ng kbao. Ya ngă drei ngă he\ yang mdiê ho\ng kbao? Kyuadah phung [uôn bi la], anak mnuih dưi leh ho\ng rơ\k, kyuana\n anak mnuih mâo puôt truh 100 prung mdiê, snăn kơh dưi ]uh kbâo ngă yang. Tui si klei bhiăn mnuih Mnông, tơdah ]uh kbao bi mâo kpiê ]eh Rlung, jing ]eh yuôm hin snăk, snăn kơh dưi hua\ mnăm [ơ\ng kbao. Bi tơdah amâo mâo ôh ]eh kpiê Rlung amâo mâo dưi ]uh kbao ngă yang ôh. Ana\n yơh jing klei bhiăn mơ\ng aê aduôn pô đưm leh. Tal dua le\ dưi brei ]uh kbao kno\ng tơdah mko\ mjing klei bi kuôl ung mo#. Kyuadah klei bi kuôl ung mo# mâo lu mnuih, lu boh [uôn hrie bi hơê] hmưi. Bi hlăm klei hd^p aguah tlam, phung [uôn sang amâo mâo dưi duah ]uh kbao pioh [ơ\ng ôh, ăt kăn dưi duah bi ]h^ rei kbao pioh ma\ yua hơăi mang, kyuadah kbao jing ngăn do\ yuôm bhăn. Mơ\ng đưm adih truh kơ ara\ anei, aduôn aê adôk dja\ pioh nanao klei bhiăn anei. Ara\ anei, mnuih Mnông ăt adôk kriê pioh dhar kreh rông kbao mse\ snăn yơh.

-}uh kbao ngă yang kno\ng mko\ mjing tơdah găp djuê amâodah [uôn sang mâo brua\ yuôm bhăn. Snăn si brua\ mprăp êmiêt kơ klei anei?

Điểu Nhót: Tơdah găp djuê hlăm sa thu\n mâo puôt êmiêt truh 100 prung mdie ehma, jing hlăm brô mơ\ng 4 – 5 tôn, snăn dưi ngă yang [ơ\ng kbao. Êlâo kơ ]uh kbâo pioh ngă yang, găp djuê hlăm sang iêu jak phung êkei êdam hlăm [uôn mprăp duah djuh, duah djam pioh tu\k kna, lehana\n ngă yang kơ mdiê mrâo. Leh kơ ana\n dơ\ng tlo\ kbao. Kyua êdam êra tu\k kna mnơ\ng [ơ\ng iêu jak [uôn sang hua\ [ơ\ng, tông ]ing ]har, kưt mui` hla\m hrue ana\n.

Knăm tlo\ kbao 

-Grăp blư\ mâo knăm yuôm bhăn, mnuih Mnông ]uh kbao ngă yang. Snăn si mnơ\ng [ơ\ng mưng mkra mơ\ng kđeh ]^m kbao?

Điểu Nhót: Djam mkra mơ\ng kđeh ]^m kbao mơ\ng mnuih djuê ana Mnông đưn jing ]^m kbao k]oh. }ia\ng ngă djm ]^m kbao k]oh, snăn ruah ma\ kđeh hgăl, kđeh êpông, k]oh yơh bi [h^. lehana\n đeh braih mdiê hma, amâodah braih đio\, tlê bi [h^ mjing kpu\ng, leh ana\n bi lu\k ho\ng kđeh ]^m leh k]oh. Kđeh ]^m tu\k man jua\t amâo mâo ksa\ đei ôh. Leh kơ ana\n rah kpu\ng, bi lu\k tar mb^t ho\ng djăp mta amrê] hra\ hla [âo mngưi. Ana\n yơh jin gmnơ\ng [ơ\ng kreh ngă mơ\ng mnuih djuê ana Mnông.

-La] jăk kơ ih lu, mâo leh klei yăl dliê jăk siam anei kơ kbao!  

Pô mblang:  Y-Khem Niê