VOV4.Êđê –  Leh 10 thu\n hluê nga\ Hdra\ ala ]ar k`a\m mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo, du\m alu\ wa\l hla\m kdriêk Dak Rlâp, ]ar Daknông mâo leh lu klei bi mlih. Boh s^t dưi bi mkla\ anei jing brua\ mtru\t mđ^ kr^ng [uôn sang mơ\ng kdriêk đ^ kyar kluôm ênu\m. Klei hd^p mnơ\ng dhơ\ng lehana\n ai tiê klei m^n mơ\ng mnuih [uôn sang dưi mđ^ mlih, [rư\ [rư\ bi hrut klei bi kpleh plah wah kr^ng [uôn sang lehana\n [uôn pro\ng. Hluê si hdra\ mơ\ng ara\ anei truh kơ knhal jih thu\n 2020, kdriêk Dak Rlâp g^r ktưn sra\ng jing kdriêk kr^ng [uôn sang mrâo tal êlâo mơ\ng ]ar Daknông.

Mơ\ng kwar Dưr hriê mko\ mjing bruă ngă ti ]ar Dak Nông mơ\ng du\m thu\n 2000, Nguyễn Hồng Hải, alu\ Tân Tiến, să Dak Ru, kdriêk Dak R’Lấp amâo wơr  klei hd^p dleh dlan mơ\ng go\ êsei hlăk ana\n. {ia\dah, ho\ng klei kreh kriăng, g^r tu\ klei dleh dlan, ara\ anei go\ êsei Nguyễn Hồng Hải mâo 3 ha kphê pla mpluă boh [ơr lehana\n sầu riêng, mâo hnư hrui w^t grăp thu\n êbeh 600 êklăk prăk. Nguyễn Hồng Hải brei thâo; êlâo dih klei hd^p mda dleh knap, [ia\dah hlăm brô 5 thu\n ho\ng anei, leh hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo dưi mđ^ ktang, să Dak Ru [rư\ [rư\ dưi duh bi liê kơ mta bruă nah gu\, êlan klông [uôn sang doh siam, jing boh kdru\t ]ia\ng mtru\t mjhar mđ^ kyar bruă duh mkra kơ mnuih [uôn sang hlăm să:

“Hriê kơ kr^ng lăn Dak Nông ăt mâo 20 thu\n ho\ng anei leh, go\ êsei mb^t ho\ng ayo\ng adei g^r ktưn duh [ơ\ng, êlâo dih pla kphê, du\m thu\n ho\ng anei ba pla sầu riêng mb^t ho\ng boh [ơr, ăt g^r ktưn duh [ơ\ng”.

Lê Văn Chữ, khua alu\ Tân Tiến, să Dak Ru brei thâo; ara\ anei, [o# mta kr^ng [uôn sang mơ\ng să mâo leh lu klei bi mlih. Mta bruă nah gu\ mse\ si êlan klông, pui kmlă, sang hră m’ar, mnơ\ng dhơ\ng dhar kreh, sang dôk mnuih [uôn sang dưi duh bi liê ngă mkra [rư\ hruê [rư\ ênu\m ênap sa hnơ\ng lehana\n ênuk mrâo mrang djo\ ho\ng klei ]ia\ng klei hd^p mda mnuih [uôn sang. Du\m kdrê] êlan lăn [hu\l êlâo dih ara\ anei mlih mrâo leh [o# êlan ngă mkra ho\ng [êtông pro\ng siam. Du\m êtuh boh sang mdjip mdjap ăt dưi duh bi liê ]ia\ng ngă mkra mrâo, klei hd^p mda, hnư hrui w^t mơ\ng mnuih [uôn sang [rư\ hruê [rư\ trei mđao:

“Klei hd^p mda mnuih [uôn sang mâo leh klei đ^ kyar h^n, h’^t kjăp h^n, hlăm thu\n mrâo êgao ênoh hrui w^t yap mdu\m hlăm mnuih [uôn sang mâo hlăm brô 47, 48 êklăk prăk hlăm 1 thu\n. Mnuih [uôn sang ngă mkra sang dôk pro\ng siam h^n, êlâo dih kno\ng ngă tu\ kơ mâo, bi ara\ anei grăp boh sang ăt ngă mkra pro\ng siam”.

Hluê si Vũ Trọng Tài, khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Quảng Tín, kdriêk Dak R’Lấp, hruê mlan êgao, bruă Đảng, Knu\k kna lehana\n mnuih [uôn sang să Quảng Tín, kdriêk Dak R’Lấp g^r ktưn đrông k`ăm ngă bi leh du\m hnơ\ng ]ua\n mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ho\ng hdră hnưm h^n, mâo boh tu\ dưn h^n tơdah gơ\ dưi ngă. Yap truh ti wưng anei, să Quảng Tín ngă djăp ênu\m 19 hlăm ênoh 19 hnơ\ng ]ua\n kr^ng [uôn sang mrâo. Hlăm ana\n, bruă ngă phu\n mil pô mơ\ng mnuih [uôn sang dưi mđ^ lar, hluê ngă hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo hluê hdră “Mnuih [uôn sang thâo, mnuih [uôn sang bi trông, mnuih [uôn sang ngă phu\n, mnuih [uôn sang ksiêm dlăng lehana\n mnuih [uôn sang dưn yua”. Să Quảng Tín ngă jăk bruă đru mguôp ai tiê hlăm mnuih [uôn sang ]ia\ng ngă jăk bruă mko\ mjing kr^ng [uôn sang mrâo. Vũ Trọng Tài m`ă klă:

“Hlăm klei ngă bruă, sơnăn ho\ng du\m hnơ\ng ]ua\n, boh nik gơ\ mse\ si êlan klông ]ia\ng êdi kơ klei đru mguôp, khă sơnăn hlăm klei hluê ngă bruă mtru\t mjhar mtô mblang mnuih [uôn sang nao ai êdi. Hlăm klei hluê ngă mnuih [uôn sang mjing djăp klei găl kơ brua\ sang ]ư\ êa alu\ wa\l lehana\n du\m knơ\ng bruă djo\ tuôm ]ia\ng hluê ngă tu\ jing hnơ\ng ]ua\n anei. Boh nik gơ\ hlăm thu\n 2018 ho\ng klei kah mbha mơ\ng knơ\ng bruă sang ]ư\ êa ]ar êbeh 22 km, knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să ăt mguôp mb^t ho\ng êpul bruă kriê dlăng mă pô lehana\n mnuih [uôn sang hlăm kluôm să ksiêm dlăng kơ ênoh, hnơ\ng thâo mơ\ng gưl dlông k]ah mtru\n”.

Đỗ Ích Chiến – k’iăng khua knơ\ng bruă sang ]ư\ êa să Dak Sin, kdriêk Dak R’Lấp brei thâo; ho\ng du\m klei dleh dlan mdê bi alu\ wa\l jing du\m hnơ\ng ]ua\n kơ êlan klông, mta bruă nah gu\, alu\ wa\l ]ia\ng bi mâo klei đru mguôp ai ngă bruă ]ia\ng ngă bi leh du\m hnơ\ng ]ua\n hluê djo\ hdră k]ah hlăm knhal jih thu\n 2020:

“Klei dleh dlan pro\ng h^n mơ\ng alu\ wa\l hlăm klei ngă hdră mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo ana\n jing mta bruă nah gu\ ara\ anei hlăk jhat rai kjham. Boh nik gơ\ gưl adiê hjan êa lip mrâo êgao, du\m kdrê] êlan jhat rai kjham. Kyua ana\n bruă sang ]ư\ êa alu\ wa\l mtru\t mjhar mnuih [uôn sang mb^t ho\ng brua\ sang ]ư\ êa alu\ wa\l hnưm ngă rue# riêng kr^ng [uôn sang mrâo sơnăn ăt bi mâo prăk duh bi liê. Bruă anei ăt ]ia\ng klei đru mguôp mơ\ng knu\k kna, gưl dlông ]ia\ng si be\ ngă mb^t ho\ng brua\ sang ]ư\ êa alu\ wa\l ngă rue# riêng kr^ng [uôn sang mrâo hluê djo\ hruê mlan k]ah”.

Kdriêk Dak R’Lấp mâo 10 să lehana\n 1 wa\l krah mâo 110 alu\, [uôn ho\ng hlăm brô 25 djuê ana ayo\ng adei dôk hd^p mb^t. Giăm 10 thu\n êgao, kyua mâo klei g^t gai lehana\n hluê ngă jăk bruă mtô mblang mtru\t mjhar, mnuih [uôn sang mâo leh du\m klei bi mlih jăk siam hlăm klei thâo [uh săng, hur har hluê ngă bruă myơr lăn, myơr ngăn do\, đru mguôp prăk kăk lehana\n hruê ai ngă bruă ]ia\ng mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo. Anei srăng jing klei đ^ kyar mjing klei lar bra ktang kjăp mtru\t mjhar du\m alu\ wa\l mkăn ti ]ar Dak Nông mđ^ h^n klei hluê ngă hdră k`ăm ala ]ar mko\ mkra kr^ng [uôn sang mrâo.

            Hoàng Qui

Pô mblang: Mrư