VOV4.Êđê - Mơ\ng kban yuôl găn hnoh krông Đăk Pne ti sa\ Tân Lập, trah dlăng [uh êdah sa boh sang Rông dlông dj’dju\k krah [uôn. Ana\n jing klei myưng m’ang mơ\ng mnuih [uôn sang ti [uôn kon brăp Du.
Tui si khua mduôn A Jin Đen tui hluê ho\ng knăm mko\ mjing mdê mdê, snăn mkra mnơ\ng [ơ\ng hua ăt mdê mơh, hluê djo\ ho\ng yan hlăm thu\n. Kon Braih mâo dua yan ana\n jing yan hjan lehana\n yan không, grăp yan mâo mta mnơ\ng [ơ\ng mdê mdê. Mse\ ho\ng knăm dhar kreh djăp djuê ana ti kdriêk thu\n anei, [uôn Kon Brăp Du mâo knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa sa\ Tân Lập ho\ng ana\n “Klei jăk siam mnơ\ng [ơ\ng ]ư\ dliê”. Jing jih jang mnơ\ng [ơ\ng mkra mjing ma\ mơ\ng dliê sơăi, mâo mse\ si, atuôr abao, ariêng hdang, kan êa hnoh, anur, lir ktuôp, hdăm sao, guôl hwiê, thih ktô`… djam dliê hlăm ]ư\, ktuê hnoh êa.
Grăp mta djam mâo hdră mkra mjing mdê mdê, tu\k mkra ho\ng mnơ\ng mdê mdê. Mse\ ho\ng lir kno\ng [ia\ plăng, amrê] mâo leh hlăm hma, ngă mkra mâo leh djam [ơ\ng jăk. Anei jing djam ênưih mkra lehana\n jăk [ơ\ng, mâo lu protit, calsi, lehana\n lipit…
Mnơ\ng [ơ\ng mnuih [uôn sang khăp êdi ana\n jing “kan êa hnoh ho\ng djam thih ktô`”. Leh mâo kan lehana\n hiu pe\ djam rao he\ bi doh, mđam kan ho\ng amrê] hra lehana\n trôk hlăm đ^ng m’ô, drao mnu\ng kruh brông hlăm pui hla\m brô 1h ksa\ mâo mnâo [âo mngưi mơ\ng djam.
Bi djam hla hbei [lang msăm ho\ng kđeh ]^m u\n, jing jăk snăk. Hla hbei [lang tram bi msăm, mnuih Bahnar thâo mkra mjing lu mta djam mơ\ng hla hbei [lang, mse\ si: Kđeh ]^m u\n bi lu\k ho\ng hla hbei [lang msăm, hla hbei [lang tu\k ho\ng kan krô, djam msăm hla hbei [lang… [ia\dah truh yan hjan, amâo mâo lo\ mâo kđeh ]^m mtah, mnuih Bahnar mkra mjing djam hla hbei [lang ho\ng kđeh ]^m krô, jing mơ\ng kđeh anur, ]^m pun, aj^k leh [hu krô… [ia\dah hlăm ana\n djam hla hbei [lang tu\k ho\ng kan krô jăk êdi.
Bi djam “kđeh anur mkra ho\ng djam dliê, hua\ êjai adôk hlơr nao đo\k k[ông êdi. Kđeh ]^n anur mkra he\ bi doh, mđam ho\ng amrê] hra tu\k mkra ho\ng djam dliê srăng mâo mnâo hăng hăng, ph^ ph^t. Kđeh anur êun, kl^t djuôt krăt krăt [ơ\ng jăk snăk.
Khua mduôn Ajin Đen yăl dliê: Mâo sa blư\ jum sa êpul tuê hriê mơ\ng Dưr. Djo\ hlăm wưng yan bhang mnơ\ng [ơ\ng hlăm dliê amâo lo\ jăk mâo ôh, snăn hrăm mb^t ho\ng [uôn sang mkra 3 mta djam thu krô mâo mơh, djam mtah mda mâo mơh. Bi djam krô jing kđeh knhua\r, kđeh aj^k arôk, kđeh ]^m anur mnuih [uôn sang [hu krô dlông pra pui pioh [ơ\ng bhang, lehana\n djam mtah mâo djam hdăm sao, tu\k mkra ho\ng guôl hwiê. Dlăng ma\ snăn, [ia\dah tuê hriê ]hưn lông [ơ\ng lehana\n bi mni. Di`u bi la], anei yơh jing gưl tal êlâo hlăm klei hd^p tuôm [ơ\ng djam mse\ djuê anei, [ơ\ng mâo mnâo mna` mdê snăk, mâo klei jăk amâo thâo mka\ ôh. Di`u mni êdi kơ anei jing ai tiê thâo jum tuê mơ\ng mnuih ]ư\ ]hia\ng.
Yăl dliê kơ mnơ\ng [ơ\ng, amai Y Đoan ti [uôn Kon Brăp Du: Mnơ\ng [ơ\ng mơ\ng mnuih Bahnar kreh mkra mjing thu, amâo đei jăk mkra djam êa ôh, tơdah ngă djam êa kreh brông ho\ng đ^ng. Grăp mta mnơ\ng [ơ\ng mâo mnâo mna` mdê mdê. Mnơ\ng [ơ\ng kreh mkra mjing bi djo\ amâo mâo bi ê’a\t tian, tơdah djam ê’a\t tian lo\ thiăm amrê] êya [ơ\ng bi hlơr, lo\ mâo kpiê ]eh.
Jih jang mnơ\ng [ơ\ng jing do\ mơ\ng dliê sơăi. Kyua klei je\ giăm ho\ng dliê, jih jang mnơ\ng [ơ\ng mơ\ng dliê mâo mnâo mna` mdê mdê, klei ana\n jia\ kma hlăm ai tiê mnuih ]ư\ ]hia\ng, mjing kơ digơ\ klei khăp ho\ng dliê amâo mâo dưi k[ah ôh, mâo nanao ai tiê bi kriê pioh răng mgang.
Mơ\ng klei ana\n, mâo khua mduôn A Jin Đen, mb^t ho\ng knơ\ng brua\ sang ]ư\ êa kdriêk Kon Braih mko\ mjing hdră mđ^ kyar brua\ hiu ]hưn ênguê hlăm [uôn sang Kon Brăp Du, s^t nik srăng ba w^t klei tu\ dưn hrăm mb^t ho\ng brua\ kriê pioh knhuah gru dhar kreh djuê ana pô.
Hlăm grăp blư\ knăm m’ak, ho\ng ênai ]ing ]harr kwang k]a\i bo\ ]ư\ dliê êa, hrăm mb^t ho\ng klei kdo\ jhuang, ti djêu ]eh kpiê, mb^t ho\ng mnâo mna` mnơ\ng [ơ\ng, k’u\m ghang, brông ria\ mjing leh gru kruăk siam ba [uôn Kon Brăp Du jing sa anôk hiu ]hưn ênguê hing ang.
Viết bình luận