VOV4.Êđê - Mơ\ng đưm đă truh ara\ anei, mnuih M’Nông ti Lăn Dap Kngư ăt kriê pioh lu knhuah dhar kreh mdê hjăn mơ\ng djuê ana pô, hlăm anăn mâo knăm lui msat. Knăm lui msat dưi thâo săng jing knăm bi ktlah klă s^T plah wah mnuih hd^p ho\ng mnuih djuê, khăng mâo go\ sang mko\ mjing s^t djăp klei dưi. Mơ\ng năn, mnuih hd^p klă s^t mjưh klei hgu\m ho\ng mnuih djiê. Hmei hưn mthâo kơ klei bhiăn anei mơ\ng mnuih M’Nông ti kdriêk {uôn Đon, ]ar Dak Lak.

Ngă pơ\ng lui msat, ana\n jing klei bi ktlah ho\ng mnuih leh djiê, mâo mnuih djuê ana Mnông dlăng bi myuôm. Kyuadah tui si klei bhiăn mnuih djuê ana Mnông, sa ]ô mnuih leh djiê, mnga\t digơ\ ăt adôk w^r w^r ho\ng mnuih hd^p. Kyuana\n, tơdah mâo mnuih djiê, di`u kreh bi mbha mtăp mđơr ngăn do\ ho\ng mnuih leh djiê. Ya mta mnơ\ng mnuih leh djiê êlâo dih kreh yua, boh nik nak jing mnơ\ng mnua\ yua hlăm grăp hrue, di`u bi ba dơr mb^t. Tui hluê si klei thâo mâo mơ\ng găp djuê, lehana\n tui hluê si ai tiê klei khăp mơ\ng găp djuê ho\ng pô leh djiê, di`u srăng mko\ mjing hrue ngă pơ\ng lui msat leh klei u\ kyăm, amâodah leh lu thu\n dôk dja\ msat. Am^ Sivon, ti [uôn Tr^, sa\ krông Ana, kdriêk {uôn Đon, ]ar Daklak la] kơ klei bi mbha ngăn kơ mnuih leh djiê mse\ snei:“Tui si mphu\n dô, snăn găp djuê mâo mnuih djiê amâo srăng hlo\ng ngă ôh klei bhiăn lui msat mtam, [ia\dah adôk lo\ dja\ msat. Ya mta mnơ\ng mnuih leh djiê adôk ka ba ênu\m drei lo\ ba bi ênu\m, tơdah di`u mâo kbao êmô snăn ]uh kơ di`u sa drei. Du\m adôk jing mnơ\ng mnua\ pô djiê yua bi ]h^ jih hlăm msat pô djiê. Mâo đa đa găp djuê ka dưi thâo mâo ôh ]ia\ng mko\ mjing klei ngă pơ\ng, snăn lo\ dja\ msat dua tlâo mlan, amâodah sui thu\n h^n. Mnuih hlăm găp djuê bi dja\ ba êsei nanao hlăm du\m hrue ako\ mlan. Mâo đa đa găp djuê amâo mâo lu mnuih ôh, amâo mâo lu amai adei ôh, digơ\ amâo mâo dưi nao truh kơ msat pioh ôh ba êsei kơ atâo, snăn di`u dưm êsei ti djiêu êlan. Mnuih đua klam brua\ dlăng kriê msat mnuih leh djiê lo\ mâo sa klei dleh dlan mkăn đa, tơdah ti anôk ]ia\ng nao hjăn kbưi amâo mâo dưi ôh, kyuadah adôk gun ho\ng mnuih leh djiê, tơdah găp djuê ka lui msat”.

Leh dơr mnuih djiê, găp djuê ăt ăt ngă nanao yang duh êsei kơ atâo. Hlăm du\m hrue ako\ mlan, găp djuê tio\ nao sa ]ô mnuih je\ giăm h^n ho\ng pô leh djiê dja ba êsei truh kơ msat, mơ\ng truh kơ hrue ngă pơ\ng lui msat kơh, jih yơh brua\ mơ\ng mnuih adôk hd^p bi je\ êrô ho\ng mnuih leh djiê. Lehana\n pô anei yơh jing pô mâo brua\ klam lu h^n ho\ng mnuih leh djiê, digơ\ ]ia\ng hiu duah [ơ\ng kbưi, amâodah ]ia\ng mâo sa klei bi mlih mkăn kơ anôk dôk amâodah brua\ ngă snăn dôk guôn bi leh brua\ ngă pơ\ng êlâo kơh. Găp djuê srăng djăp klei bhiăn kơ klei lui msat, mdei yơh klei bi mje\ êrô ho\ng atâo, tơdah găp djuê leh mâo djăp mta mnơ\ng poih kơ brua\ ngă pơ\ng. Am^ Sivon la]:“Leh hrui êmiêt ênu\m mdiê kuê kơ sang, mmông ana\n jih jang mnuih hlăm sang, lehana\n hlăm [uôn dơ\ng mprăp yơh kơ brua\ ngă pơ\ng, bi ktlah ho\ng mnuih leh djiê hla\m găp djuê. Mmông anei di`u srăng ruah hrue pioh nga\ klei lui msat. Bi ho\ng găp djuê thâo mâo, ara\ng dja\ msat hlăm wang 2 thu\n, 3 thu\n amâodah 5 thu\n. Bi tơdah dja\ msat sui snăn brua\ lui msat di`u srăng mko\ mjing đăm hlăm msat sa mlam. Leh ênu\m klei bhiăn ngă pơ\ng ana\n, mâo klei bi ktlah mnuih djiê ho\ng mnuih hd^p, mơ\ng mmông ana\n amâo lo\ mâo klei bi gun mb^t ôh, mơ\ng ana\n kăn lo\ mâo klei nao ]ua\ msat rei, amâo lo\ mâo klei kih waih prăp êmiêt ôh. Tui si klei bhiăn Mnông ngă pơ\ng leh, snăn amâo lo\ mâo sa mta brua\ djo\ tuôm ho\ng mnuih leh djiê ôh”.

Tui si klei bhiăn mnuih Mnông, leh klei ngă pơ\ng, jing mmông bi ktlah ho\ng ho\ng mnuih leh djiê, snăn mnuih dôk hd^p amâo lo\ mâo sa klei bơ\k bâo truh ôh ho\ng mnuih leh djiê, kyuadah la] mnuih leh djiê nao hlăm [uôn phung djiê kbưi leh. Dơ\ng hlăm sa klei hd^p mrâo hlăm [uôn phung djiê, mnuih djiê amâo srăng mâo klei êđăp ênang ôh lehana\n djăp ênu\m ôh tơdah k[ah rup sang msat. Rup sang msat mâo mprăp djăp mta bi ênu\m, hlăm brua\ ngă yang lui msat. Rup sang msat mâo mdơ\ng êjai hla\m klei bhiăn mko\ mjing ngă pơ\ng, yap jing mse\ si klei bi yăl dliê blu\ hrăm knhal tui] hong atâo yang, plah wah mnuih leh djiê lehana\n mnuih adôk hd^p. Rup sang msat bi êdah klei êpa mhao mơ\ng klei hd^p anak mnuih mâo leh mơ\ng du\m ênuk: Mse\ si, klei mơak m`ai, klei ênguôt hn^ng, klei knap m`ai, klei jăk yâo, lehana\n klei êbeh êbiêr… Tui si klei m^n mơ\ng mnuih Mnông, jih jang klei ana\n, amâo mâo djo\ kno\ng mâo hlăm mnuih adôk hd^p, [ia\dah wa\t ho\ng mnuih leh djiê, jih jang klei tu\ dưn mơ\ng klei hd^p ăt mâo./.