VOV4.Êđê - Klei rua\ ]uh ko# ko\ng đo\k jing sa mta klei rua\ tưp mơ\ng kman, mơ\ng kman rua\ đo\k pô ngă, kreh mâo hla\m phung hđeh điêt, [ia\dah tăp năng mâo mơh ho\ng mnuih pro\ng tơdah ai kdơ\ng ho\ng rua\ êdu.

Klei bi knăl ênưih thâo kral:

Klei rua\ ]uh ko# ko\ng đo\k tưp lar hlăm êlan bi êwa, amâodah djo\ ho\ng êa bah, êa adu\ng mnuih rua\ mtưp kman kơ mnuih suaih tơdah mtu\k, bha`, boh nik dôk hd^p hlăm anôk lu mnuih, hlăm anôk hd^p mda amâo mâo doh.

Klei bi knăl mơ\ng klei rua\ mơ\ng êdu truh kơ kjham, kreh mâo sa tal kđuh ko# hlăm anôk kpu\ng êa bah, ko\ng đo\k, kuôp kso\, adu\ng, tăp năng êdah wa\t hlăm kl^t, hlăm ala\, hlăm do\ m’iêk… Tơdah truh kơ jham đ^ lar kơ klei rua\ mkrăn lehana\n djiê.

Klei rua\ ]uh ko# ko\ng đo\k kreh mâo klei đ^ êngoh êdu, rua\ đo\k, mtu\k, brê đo\k, amâo mâo ]ia\ng hua\ [ơ\ng. Leh 2 – 3 hruê, êdah yơh sa tal kđuh nah tluôn ada\t đo\k, mâo êa ko#, tăp năng uê amâodah ju\. Tal kđuh anei `uôt, [l^t, ênưih kbia\ êrah.

Anei jing klei bi knăl yuôm bhăn ]ia\ng thâo kral klei rua\ anei. Mnuih rua\ mâo klei bi knăl dleh bi êwa, dleh lun mnơ\ng [ơ\ng. klei rua\ tăp năng hlao, amâodah truh kơ kjham lehana\n djiê kno\ng hlăm wang mơ\ng 6 – 10 hruê đu]. Klei truh kơ kjham amâo mâo klei bi knăl đ^ êngoh hlơr ôh, [ia\dah mâo klei đ^ bo\k pro\ng ko\ng đo\k, brê đo\k, dleh bi êwa, ngă kơ kboh mtu\k mtu\l, lehana\n amâo lo\ dưi êran ôh.

Klei rua\ anei mâo 4 mta:

Klei rua\ ]uh ko# ko\ng đo\k mse\ yăng đar, klei rua\ ]uh ko# ko\ng đo\k kjham, klei rua\ ]uh ko# kuôp kso\, lehana\n adu\ng:

Klei rua\ ]uh ko# adu\ng:

Kreh ngă kbia\ êa adu\ng sa nah, amâodah jih dua adu\ng sui hruê, tăp năng êa adu\ng kbia\ mtlai mb^t ho\ng êrah, lehana\n klhak k[uê, lehana\n mâo mnâo [âo. Hmăi truh kơ asei mlei ti hnơ\ng êdu đu], kno\ng êdah kđuh ko# ti kdu\ng. Klei rua\ anei kreh mâo ho\ng hđeh dôk mam.

}uh ko# ada\t đo\k:

Hđeh bhiâo riâo rit mâo he\ klei rua\ hlăk đo\k, rua\ ko\, lehana\n amâo mâo jăk ai tiê, tăp năng kkuih tăp pral, lehana\n dơ\ng đ^ êngoh êdu. Nao mka\ dlăng đo\k ênưih [uh sa tal kđuh ko# hlăm ada\t đo\k. Tơdah alôk tal kđuh anei ênưih ngă [le\ êrah.

}uh ko# kuôp kso\:

Tơdah klei rua\ anei tru\n truh kơ kuôp kso\, kreh mâo ho\ng hđeh dôk mam. Phu\n tal êlâo ngă kơ hđeh brê đo\k, bi êwa m`ê, tơl ktu\n [hua\p đah da, [o# mta mse\ si hu^. Klei bi kna\l dleh bi êwa knư\ đ^ êjai, tơdah amâo mâo pral ba do\ng mdrao srăng truh kơ klei hu^ hyưt kơ klei hd^p.

Hdră răng mgang:

}ia\ng dưi răng mgang klei rua\ anei, Anôk brua\ răng mgang klei rua\ tưp – phu\n brua\ mdrao mgu\n mta\ mtăn kơ mnuih [uôn sang ngă jăk brua\ anei:

• Ba hđeh nao tlo\ mgang vaccin răng mgang klei rua\ tưp ]uh ko# ko\ng đo\k bi djăp ênu\m, djo\ hruê.
• Rao kngan jê` jê` ho\ng kbu, guôp [a\ng êgei mbah tơdah bha`, mtu\k, bi mdoh asei mlei, adu\ng, ko\ng đo\k grăp hruê, amâo mâo mje\ êrô ôh ho\ng mnuih rua\, amâodah đ^ng mnuih mâo klei rua\ anei.
• Rơ\ng kơ pưk sang pô, sang rông hđeh, sang hra\ bi mnga] ta], doh siam lehana\n mâo djăp klei mnga].
• Tơdah mâo klei bi knăl mâo klei rua\ anei, amâodah đing mâo klei rua\ anei snăn ngă mtam klei bi ktlah, lehana\n ba mtam kơ sang êa drao mka\ dlăng mdrao mgu\n bi hmao.
• Mnuih [uôn sang hd^p hlăm anôk mâo klei rua\ tưp anei ngă mtam brua\ mnăm êa drao răng mgang, lehana\n tlo\ mgang vaccin răng mgang klei rua\ djo\ tui si klei anôk brua\ êa drao mta\ mtăn./.

                                                   Y Khem pô ]ih hlo\ng ra\k.